Với chủ đề “Hiệp hành - Chia sẻ - Phục vụ”, Ðại hội Ðại biểu Người Công giáo TPHCM xây dựng và bảo vệ tổ quốc lần thứ IX, nhiệm kỳ 2023 - 2028 đã diễn ra trong hai ngày 6-7.9.2023, tại Hội trường thành phố.
Đại hội lần IX có sự tham dự của 560 đại biểu chính thức và 330 đại biểu khách mời, được tổ chức nhằm nhìn lại chặng đường 5 năm hoạt động với nhiều dấu ấn nổi bật, đề ra nhiệm vụ, phương hướng làm việc cho nhiệm kỳ tới, đồng thời kiện toàn nhân sự, cử đại biểu tham dự Đại hội Người Công giáo Việt Nam xây dựng và bảo vệ tổ quốc lần IX, nhiệm kỳ 2023-2028, sẽ được diễn ra tại Hà Nội vào tháng 10.2023.
![]() |
NHỮNG HOẠT ĐỘNG NỔI BẬT TRÊN NHIỀU LĨNH VỰC
Tại Đại hội, các đại biểu được nghe báo cáo tình hình hoạt động, dấn thân của giới Công giáo TPHCM và Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam TPHCM thời gian qua. Theo số liệu thống kê năm 2022, Tổng Giáo phận TPHCM có 236 giáo xứ, họ đạo trong 14 giáo hạt, với 714.592 giáo dân trên 7.855.000 dân số thành phố, chiếm 8,6 % (chưa tính có khoảng 180.000 người dân nhập cư Công giáo). Hiện tại, Tổng Giáo phận có 394 linh mục, 551 linh mục dòng và 139 chủng sinh. Có 1521 nam tu sĩ thuộc 43 dòng tu và 9 tu hội; 5.549 nữ tu thuộc 113 dòng tu và 21 tu hội; 25 đoàn thể Tông đồ giáo dân và 4 giới. Riêng huyện Củ Chi (địa giới hành chính thuộc TPHCM nhưng về mặt Giáo hội thuộc giáo phận Phú Cường) có 13 giáo xứ, 18 linh mục, 200 tu sĩ nam nữ thuộc 17 cộng đoàn tu và 18 000 giáo dân.
Báo cáo cho biết, 5 năm qua, người Công giáo TPHCM tiếp tục phát huy những thành quả đạt được ở các năm trước, đã cùng đồng bào các giới tích cực hưởng ứng các cuộc vận động: “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, sống tốt đời đẹp đạo”; “Người dân TPHCM không xả rác ra đường và kênh rạch, vì thành phố sạch, xanh và thân thiện môi trường”; Ủng hộ các nguồn Quỹ “Vì người nghèo”, “Vì biển đảo quê hương - Vì tuyến đầu Tổ quốc”, và các phong trào xã hội khác như “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc và phòng chống tội phạm”; phong trào “Tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu”. Trong nhịp sống xã hội, giới Công giáo ở những quận huyện như quận Tân Bình đã tham gia mô hình “Liên hoan văn nghệ trong các tôn giáo” được trao giải “Đại Đoàn kết Dân tộc” của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM năm 2019. Quận Bình Thạnh, thành phố Thủ Đức cũng đã thực hiện mô hình này từ nhiều thập niên qua.
|
Triển lãm hành trình 43 năm UBĐKCG TPHCM tại Đại hội |
Phong trào bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu được các xứ đạo hưởng ứng. Tại các quận huyện, Ban Đoàn kết Công giáo cùng các đại biểu các tôn giáo tham gia ký kết liên tịch với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và Phòng Tài nguyên Môi trường về bảo vệ môi sinh. Mô hình “Giáo xứ không rác” được đông đảo giáo dân tham gia. Mô hình “Thu gom ve chai làm từ thiện” của các giáo xứ thuộc quận Bình Tân, quận Tân Bình, quận Bình Thạnh, quận Phú Nhuận, quận 8, quận 4... vừa góp phần hưởng ứng chủ trương phân loại rác tại nguồn, vừa tiết kiệm để làm công tác bác ái được Caritas, Ban Mục vụ Giới trẻ các giáo xứ phát động và nhân rộng. Cuộc vận động “Giữ sạch bờ kênh” được giáo dân các giáo xứ quận Tân Bình, quận Phú Nhuận, Quận 3, Quận 1 hưởng ứng, kéo giảm tình trạng xả rác xuống lòng kênh Nhiêu Lộc, chiếm bờ kênh buôn bán.
Phong trào hiến máu nhân đạo được các linh mục linh hướng các đoàn thể Công giáo khích lệ, các tín hữu tích cực hưởng ứng, hiến tặng hàng chục ngàn đơn vị máu mỗi năm. Nhiều nhà xứ, tu viện trong thành phố được Hội Chữ Thập đỏ chọn làm điểm tiếp nhận người hiến máu cho toàn phường. Có những giáo dân hiến máu nhiều lần được Trung ương Hội Chữ Thập đỏ và Thành phố biểu dương khen thưởng, tặng nhiều Huy chương, Kỷ niệm chương. Tổng kết trong 5 năm qua, giáo dân các xứ đạo trong thành phố đã tham gia hiến 23.013 đơn vị máu.
![]() |
Giới doanh nhân Công giáo trao học bổng Tôma Thiện |
Ý thức rằng tuổi trẻ, học sinh, sinh viên là tương lai của Đất nước và Giáo hội, nên một trong những mối quan tâm hàng đầu của người Công giáo thành phố Hồ Chí Minh là chăm lo cho công tác giáo dục với nhiều sáng kiến, nhiều loại hình hoạt động được các giáo xứ, dòng tu, tập thể và cá nhân vận dụng và thực hiện từ nhiều năm qua, như tổ chức các lớp học tình thương cho con em các gia đình khó khăn hoặc người nhập cư không có điều kiện đến trường, trao tặng học bổng cho sinh viên học sinh nghèo hiếu học, tổ chức các lớp học nghề miễn phí…
Hiện nay, giới Công giáo thành phố có trên 20 cơ sở y tế, thường xuyên có kế hoạch kết hợp với các cơ sở y tế tại địa phương tổ chức khám bệnh, phát thuốc miễn phí (cả Đông y và Tây y) cho bệnh nhân nghèo, hoặc kết hợp với các đoàn y bác sĩ tổ chức các chuyến đi khám bệnh phát thuốc miễn phí cho đồng bào nghèo vùng sâu vùng xa. Nhiều giáo xứ, tu viện có chương trình tặng thẻ Bảo hiểm y tế, xe lăn… cho các cụ già neo đơn hoặc các đối tượng có nhu cầu. Nhiều y bác sĩ ngoài giờ làm việc ở cơ quan, bệnh viện còn tham gia khám bệnh cấp thuốc miễn phí. Phòng khám Mai Khôi, Thiên Phước... do các y bác sĩ Công giáo thành lập lấy phương châm hoạt động “Tình thương và Trách nhiệm”, góp phần chữa trị cho các bệnh nhân trên thành phố.
Trong giai đoạn 2019-2023, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng mạnh mẽ tới đời sống, kinh tế, xã hội của mọi thành phần xã hội địa bàn TPHCM. Chính những lúc này, giới Công giáo cũng đã phát huy rõ nét tinh thần tương thân, tương ái, chia sẻ, đoàn kết. Tại TPHCM, Giáo hội Công giáo Việt Nam bằng nhiều hoạt động thiện nguyện sáng tạo, hiệu quả đã vận động quyên góp tiền, hàng hóa, trang thiết bị y tế phòng, chống dịch Covid-19 gần 20 tỷ đồng. Trong suốt thời gian chống đại dịch Covid-19, tại Tổng Giáo phận đã có trên 1.000 lượt linh mục, tu sĩ và giáo dân tình nguyện phục vụ tại các bệnh viện góp phần chữa trị cho bệnh nhân. Với tinh thần “Người Công giáo tốt cũng là công dân tốt”, giới Công giáo TPHCM không chỉ hoạt động trong những lĩnh vực thuần túy tôn giáo mà hướng đích xã hội bằng nhiều việc thiết thực như ủng hộ về vật phẩm, trang thiết bị y tế, hàng hóa; thăm hỏi, động viên tinh thần đối với y, bác sĩ, cán bộ, chiến sĩ lực lượng làm nhiệm vụ ở tuyến đầu chống dịch; biểu dương, nhân rộng, lan tỏa những mô hình, cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả, có nhiều đóng góp to lớn trong công tác phòng, chống dịch Covid-19, thể hiện tinh thần sống tốt đời đẹp đạo, tôn giáo luôn đồng hành với dân tộc.
NỐI KẾT ĐẠO - ĐỜI
Theo báo cáo, trong nhiệm kỳ vừa qua Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam TPHCM đã đổi mới phương thức, nội dung làm việc linh động, đa dạng và sâu sát, kịp thời với những diễn tiến đời sống, xã hội của đất nước nói chung và tại TPHCM nói riêng. Sau Đại hội lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2018 - 2023, Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam TPHCM và các Ban Đoàn kết Công giáo quận, huyện đã đẩy mạnh các hoạt động trọng tâm. Vào các dịp Mùa Vọng và Mùa Chay hằng năm, Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam TPHCM đã tổ chức những buổi tĩnh tâm, dưới hình thức nghe trình bày, gợi ý đề tài, thảo luận và cùng dâng thánh lễ cầu nguyện theo các chủ đề cho các thành viên.
![]() |
Tổ chức những buổi tĩnh tâm, dưới hình thức nghe trình bày, gợi ý đề tài, thảo luận và cùng dâng thánh lễ cầu nguyện theo các chủ đề cho các thành viên Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam TPHCM |
Đợt sinh hoạt chính trị trọng tâm diễn ra trong nhiệm kỳ là cuộc bầu cử Quốc hội khóa XV và Hội đồng Nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Bên cạnh việc gây ý thức, tổ chức sinh hoạt giúp cho ủy viên thành viên hiểu rõ được tầm quan trọng trong đợt sinh hoạt chính trị này, cụ thể là tích cực tham gia và động viên người thân thi hành nghĩa vụ công dân trong việc đi bầu cử…, Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam TPHCM còn động viên, mời gọi những anh chị em có điều kiện, đủ tiêu chuẩn tham gia ứng cử vào Quốc hội và Hội đồng Nhân dân các cấp. Kết quả cho thấy giới Công giáo thành phố có nhiều vị là đại biểu Hội đồng Nhân dân cấp quận huyện, phường xã, thị trấn với số phiếu tín nhiệm cao. Linh mục Martinô Trần Quang Vinh, chánh xứ Tắc Rỗi, Phó Chủ tịch Ủy ban Đoàn kết Công giáo TPHCM đắc cử Đại biểu Hội đồng Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Trong thời gian qua, Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam TPHCM vẫn đều đặn tổ chức các đợt giao lưu học tập trao đổi kinh nghiệm hoạt động cho các thành viên vào sau dịp mừng lễ Chúa Phục Sinh mỗi năm. Hưởng ứng chào mừng ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 hằng năm, kết hợp sống chủ đề phụng vụ của Giáo hội, Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam TPHCM tổ chức các buổi tọa đàm theo các đề tài phù hợp. Vào các dịp kỷ niệm ngày Thương binh Liệt sĩ 27/7, vẫn luôn tổ chức viếng mộ linh mục liệt sĩ Gioakim Nguyễn Bá Luật tại nghĩa trang các linh mục Chí Hòa; tổ chức ngày họp mặt truyền thống cho các gia đình liệt sĩ, thương bệnh binh Công giáo; viếng đền thờ liệt sĩ Bến Dược - Củ Chi, thắp hương tại nghĩa trang liệt sĩ huyện Củ Chi; dâng lễ cầu nguyện cho các gia đình thương binh liệt sĩ. Trao tặng quà cho các gia đình chính sách, có hoàn cảnh khó khăn.
Các hoạt động của tổ chức Ban Đoàn kết Công giáo 21 quận, huyện và thành phố Thủ Đức nề nếp và có hiệu quả. Chế độ hội họp, sinh hoạt định kỳ, những công tác mang tính thường xuyên hay đột xuất đều đáp ứng kịp thời; ghi nhận, lắng nghe, phản ánh tâm tư nguyện vọng nhằm góp phần bảo vệ chính đáng quyền và lợi ích hợp pháp, tạo được uy tín, niềm tin và chỗ dựa cho người Công giáo trên địa bàn dân cư.
![]() |
Quán cơm 2.000 đồng ở giáo xứ Vườn Xoài |
CHẶNG ĐƯỜNG MỚI “HIỆP HÀNH - CHIA SẺ - PHỤC VỤ”
Trong hai ngày làm việc, các thành viên đề ra nhiệm vụ, phương hướng cho nhiệm kỳ mới. Trước hết, có thể kể đến là phát huy truyền thống đoàn kết dân tộc, phấn đấu đưa phong trào yêu nước trong đồng bào Công giáo thành phố tiếp tục phát triển mạnh mẽ, đẩy mạnh phong trào thi đua “Sống tốt đời đẹp đạo”, nỗ lực “Sống Phúc âm giữa lòng dân tộc để phục vụ hạnh phúc của đồng bào” theo tinh thần Thư Chung năm 1980 của Hội đồng Giám mục Việt Nam. Tiếp tục bám sát các chương trình công tác hàng năm do Trung ương Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam TPHCM và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hồ Chí Minh đề ra hàng năm. Vận động đồng bào Công giáo tham gia tích cực các cuộc vận động như: “Xây dựng nông thôn mới - Đô thị văn minh - Sống tốt đời đẹp đạo”, cuộc vận động “Vì người nghèo”, cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, các phong trào như “Xây dựng thành phố Xanh - Sạch - Đẹp, trật tự an toàn giao thông, mỹ quan đô thị”, “Xây dựng khu phố có đông đồng bào Công giáo thành khu phố văn hóa, xuất sắc”. Tham gia các hoạt động bác ái từ thiện xã hội, y tế, giáo dục, giúp đỡ người bất hạnh, người già neo đơn, trẻ em khuyết tật, mồ côi cơ nhỡ. Vận động các giáo xứ tham gia phát triển quỹ khuyến học, khuyến tài. Quan tâm giúp đỡ học sinh nghèo hiếu học.
Trong tinh thần đổi mới nội dung sinh hoạt, Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam TPHCM đề ra phương hướng là sẽ thường xuyên lắng nghe và phản ánh các hoạt động, các kiến nghị, tâm tư, tình cảm của bà con giáo dân, của các giáo xứ, dòng tu, các tổ chức đoàn thể Công giáo đến chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp. Triển khai, cập nhật chương trình công tác, bám sát của nghị quyết Đại hội Đại biểu Người Công giáo Việt Nam sẽ diễn ra vào tháng 10 năm 2023 tại Thủ đô Hà Nội và của Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM. Vận động thành viên và gia đình, giáo dân theo dõi các trang mạng chính thống của Giáo hội và Nhà nước. Đặc biệt là tiếp tục góp phần phát triển cơ quan ngôn luận của Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam TPHCM là báo “Công giáo và Dân tộc” và trang tin cgvdt.vn. Thực hiện đường hướng hiệp hành: “Hiệp thông - Tham gia - Sứ vụ” của Giáo hội Công giáo, Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam TPHCM tiếp tục triển khai rộng rãi việc học hỏi giáo huấn của Giáo hội liên quan tới gia đình, xứ đạo và xã hội; quan tâm hơn nữa tới giới trẻ; chú ý tới những lãnh vực hoạt động mà giới Công giáo có điều kiện và khả năng tham gia. Chú trọng các hoạt động xã hội từ thiện, cộng tác với mọi người trong khối Đại Đoàn kết hầu xây dựng đất nước theo mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh”.
Đại hội đã hiệp thương phương án nhân sự Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam TPHCM nhiệm kỳ 2023 - 2028 gồm 99 ủy viên, trong đó Ban Thường vụ có 27 vị, Ban Thường trực có 9 vị.
Anh Nguyên
Bình luận