Trong những năm gần đây, phong trào canh tân đoàn sủng phát triển mạnh trong Giáo hội Tin Lành và trong Giáo hội Công giáo, có người gọi đó là mùa xuân của Giáo hội, mùa của sức sống mới. Nhưng cũng có người đang nhìn phong trào này với thái độ cảnh giác. Họ sợ rằng nó sẽ đi xa đường lối của Giáo hội. Dù sao chăng nữa, phong trào có một điểm son đáng ghi nhận, là giúp cho ta ý thức hơn về vai trò của Chúa Thánh Thần trong đời Kitô hữu. Một vai trò mà nhiều khi bị lãng quên. Có lẽ phần nào đó cũng giống như một nhà khoa học ở trong phòng thí nghiệm. Ông ra sức nghiên cứu về không khí như là một vật thể và mô tả chúng bằng những công thức khoa học có vẻ phức tạp, nhưng lại quên rằng từng giây từng phút chính mình đang ở trong không khí mà đôi lúc đã quên hít thở. Cho nên, sự sống thân xác của mình mỗi lúc mỗi tàn tạ.
Xin lấy một hình tượng quen thuộc trong Kinh Thánh để diễn tả về Chúa Thánh Thần. Thánh Luca mô tả: Vào ngày lễ ngũ tuần, các môn đệ tề tựu cầu nguyện. Khi ấy có những lưỡi như lưỡi lửa rải rác đậu xuống trên mỗi người. Lửa là hình tượng Kinh Thánh dùng để diễn tả về Chúa Thánh Thần. Xin nhắc lại và đào sâu hơn hình tượng này qua ngôn ngữ của Thánh Gioan Thánh Giá. Là người có kinh nghiệm thần bí sâu sắc, đồng thời là một nhà thơ, thánh nhân đã vận dụng ngôn ngữ thi ca để diễn tả kinh nghiệm thần bí đó. Đó là hình ảnh của lửa và củi.
Hãy tưởng tượng cảnh mùa Đông băng giá ở châu Âu. Ngoài vườn có một khúc củi nằm cô đơn giữa tiết trời băng giá. Cái lạnh làm cho làn da của nó xấu xí. Thế rồi nó được ông chủ nhà đem quăng vào lò sưởi. Hơi nóng làm khúc củi cảm thấy ấm áp, hạnh phúc. Nó cảm nhận hạnh phúc và sự an ủi lớn lao khôn tả. Nhưng tiếc rằng, sự sung sướng kéo dài chẳng được bao lâu. Trong khoảnh khắc, ngọn lửa ôm chặt lấy nó, sức nóng của lửa nung nấu khiến cho nhựa cây rỉ ra bên ngoài làm thành một lớp da sần sùi như da cóc. Nó tỏa ra một mùi thật khó chịu. Khúc củi quằn quại trong than hồng một thời gian dài. Cuối cùng, nó trở nên một với lửa. Nó không còn là củi mà đã là lửa. Lửa đem ánh sáng, lửa đem hơi ấm cho mọi người trong phòng.
Thánh Gioan Thánh Giá đã dùng hình ảnh tuyệt vời này để diễn tả về tác động của Chúa Thánh Thần trong đời sống các tín hữu. Hình ảnh ấy giúp mỗi người thấy được đâu là cùng đích của đời sống trong Thánh Thần, quen gọi là đời sống thiêng liêng. Cùng đích ấy là Chúa Thánh Thần làm cho chúng ta được nên một với Thiên Chúa như Thánh Têrêsa Hài đồng Giêsu diễn tả: “trở thành một giọt nước hòa trong đại dương”. Sự “nên một” đó chỉ trở nên trọn vẹn trong đời sống vĩnh cửu, nhưng những người được Chúa ban cho kinh nghiệm thần bí, có thể cảm nghiệm được phần nào ngay khi còn tại thế.
Chúng ta chưa có được kinh nghiệm thần bí đó, nhưng thiết nghĩ nếu cử hành các Bí tích đúng như Chúa và Giáo hội mong muốn, thì chính các Bí tích là nẻo đường dẫn ta đến chỗ nên một với Thiên Chúa. Chẳng hạn khi rước Mình Máu Thánh Chúa, lại chẳng phải là nên một với Chúa sao? “Ai ăn thịt và uống máu tôi thì ở lại trong tôi, và tôi ở lại trong người ấy” (Ga 6,56).
Sự nên một xét trên bình diện mà người ta gọi là “hữu thể học” hoàn toàn có thật nhưng không ai thấy được. Sự nên một ấy phải diễn tả qua cuộc sống bên ngoài như thánh Phaolô diễn tả: “Anh em hãy mang trong anh em những tâm tư như đã có trong Chúa Giêsu Kitô” (Phil 2,5). Cho nên, khi nào chúng ta nên một với Chúa thật thì ta sẽ suy nghĩ như Chúa Giêsu, phản ứng như Chúa Giêsu, cảm xúc - yêu thương như Chúa Giêsu. Đó là dấu chỉ cụ thể và là đích điểm đời sống Kitô hữu.
Tuy nhiên, để đạt được tới cùng đích nên một trong Thiên Chúa thì phải chấp nhận trải qua hành trình thanh tẩy của Thánh Thần. Hành trình này khởi đầu bằng một niềm an ủi ngọt ngào. Có anh chị em dự tòng đã nói với tôi: “Thưa Cha, con xin gì Đức Mẹ cũng cho con hết”. Những tu sinh hoặc những nữ tu mới chập chững bước vào đời sống tận hiến khoe: “Thưa Cha, con cảm thấy hạnh phúc vô cùng”. Những lúc ấy, ai cũng ca ngợi Chúa, cảm thấy rất ư là dễ thương. Chúa yêu ta vô cùng.
Thế nhưng đó chỉ là giai đoạn đầu. Sớm hay muộn, chúng ta sẽ được Chúa Thánh Thần dẫn vào giai đoạn thanh tẩy, giai đoạn đau đớn, nhưng chính giai đoạn này sẽ giúp trưởng thành hơn. Vì là giai đoạn hàm chứa nhiều đau đớn nên ta không muốn bước vào, không dễ chấp nhận. Có hai lý do và cũng là hai giai đoạn chính.
Lý do thứ nhất: Thánh Thần giúp chúng ta chấp nhận con người thật của mình. Có lẽ nhiều người sẽ ngỡ ngàng khi nghe thế vì ai chẳng yêu bản thân mình? Chúa Giêsu nói: “Hãy yêu tha nhân như chính mình”. Nếu tôi không yêu chính mình thì tôi không thể yêu người khác được. Yêu chính mình là chấp nhận con người thật của mình, chấp nhận hình hài mà Chúa đã ban cho mình. Vậy mà cứ thử kiểm nghiệm lại đời sống của mình xem, đã biết bao lần ta mơ ước những điều mà chúng ta không có? Ví dụ: Phải chi Chúa ban cho mình sống mũi cao hơn tí nữa thì đẹp biết bao! Phải chi da mình được trắng như bạn mình! Giá mà mình được sinh ra trong gia đình giàu có! Những mơ ước ấy biểu lộ thực tế là chúng ta không chấp nhận chính mình.
Rồi những suy nghĩ ấy có thể dẫn ta đến chỗ tự dằn vặt, tự hành hạ mình, tự gây đau khổ cho mình bằng những tự ti mặc cảm. Phải đau đớn lắm, phải đấu tranh nhiều lắm với chính bản thân để có thể chấp nhận chính con người thật của mình, và lấy đó làm khởi điểm cho hành trình phát triển bản thân. Hãy kêu xin Chúa Thánh Thần giúp chúng ta có thể tự nhủ rằng: Dù tôi thế nào đi nữa, Chúa vẫn yêu tôi. Chúa tạo dựng tôi cho Chúa và Chúa yêu tôi. Cảm nhận được như thế sẽ làm cho ta thấy bình an hạnh phúc hơn.
Lý do thứ hai: Chấp nhận được chính mình rồi thì đến giai đoạn hai của sự thanh tẩy. Đi từ chỗ “tôi đang là” đến chỗ “tôi được mời gọi để trở thành…”. Giai đoạn này đòi hỏi sự từ bỏ và khó khăn nhất là từ bỏ chính mình. Cuộc sống Thánh Augustinô là một điển hình. Lúc còn trẻ, ngài sa vào con đường ăn chơi, mê đắm dục tình, biết là sai nhưng vẫn biện minh cho mình, không nhìn nhận sự thật. Ngài tự nhủ: “Sở dĩ tôi bê bối thế vì ông thần ác ở trong hoành hành”. Nhờ tác động của Chúa Thánh Thần, Thánh Augustinô mới đủ can đảm nhìn nhận mình là kẻ tội lỗi. Từ đấy ngài bước vào giai đoạn hai, trở thành một người sống như Chúa Giêsu, yêu thương, phục vụ, suy nghĩ như Giêsu. Một con người trong Chúa Thánh Thần.
Chúng ta phải trở thành cái mà Chúa mời gọi chúng ta. Đó là gì? Thưa là mỗi ngày tôi trở thành người hơn. Cho dù tôi sống bậc gia đình hay tu sĩ, cho dù tôi hành động gì nhưng vẫn hàm ẩn tất cả bên trong là cái tính người, là tính Kitô hữu. Và hành trình đó đòi hỏi phải tự bỏ mình mỗi ngày. Công việc ấy rất khó, một mình không thể làm được mà phải có tác động của Chúa Thánh Thần. Hãy cầu nguyện với Chúa Thánh Thần.
Chúa Thánh Thần giống như không khí đang tràn ngập vũ trụ, vấn đề là tôi có hít thở không? Chúa Thánh Thần giống như dòng suối tràn lan mọi nơi, vấn đề là tôi có múc mà uống không? Chúa Thánh Thần là ngọn lửa cháy bừng, vấn đề là tôi có nhóm lên hay không? Cầu nguyện là tự tạo cho mình một nội tâm thích hợp để đón nhận Thánh Thần. Mở lòng ra cho gió ùa vào, làm rỗng chính mình cho dòng nước chảy vào, và nhóm ngọn lửa lên cho đời mình.
Nếu chúng ta chấp nhận trở về với chính mình trong thinh lặng, nhìn lại đời mình, ta có thể khám phá ra những gì mà Lời Chúa hướng dẫn. Xin kết thúc suy niệm này bằng tâm tình của Thánh Augustinô: “Lạy Chúa là vẻ đẹp ngàn đời, vẻ đẹp cổ xưa nhưng vẫn luôn luôn mới mẻ. Con đã chạy tìm những cái đẹp bên ngoài vốn chỉ là phản ánh èo uột của vẻ đẹp vĩnh hằng. Chúa là vẻ đẹp vĩnh hằng ở trong con thì con lại không kiếm tìm. Vì thế, xin Chúa cho con biết trở về với chính lòng mình mỗi ngày, để ở đó con gặp được Chúa, hít thở Chúa. Con đón nhận dòng nước ân sủng và lòng con được đốt cháy ngọn lửa Thánh Thần”.
Giám mục Phệô Nguyễn Văn Khảm
Bình luận