Một trong những hoạt động nổi bật của Tổng Giáo phận Hà Nội hiện tại là tiến hành Công nghị kỷ niệm 110 năm Công đồng Kẻ Sở (1912-2022). Thánh lễ khai mạc triệu tập Công nghị đã được Ðức Tổng Giám mục TGP Hà Nội Giuse Vũ Văn Thiên chủ sự vào ngày 24.11.2021. Dự kiến, trong năm mục vụ 2022 sẽ có nhiều chương trình mục vụ nhân năm “Truyền giáo”, theo kế hoạch của Tổng Giáo phận cũng như hướng đến Công đồng Tổng Giáo phận.
Nhân bối cảnh đặc biệt này, Ðức Tổng Giám mục Giuse Vũ Văn Thiên đã dành cho Báo Công giáo và Dân tộc buổi chia sẻ những tâm tình, suy tư của ngài về định hướng mục vụ của TGP Hà Nội.
 |
CGvDT: Kính thưa Ðức Tổng, xin Ðức Tổng cho biết lý do nào đã dẫn tới việc Tổng Giáo phận triệu tập công nghị?
Ðức Tổng Giám mục Giuse Vũ Văn Thiên: Năm 2022 sắp tới, Tổng Giáo phận Hà Nội sẽ kỷ niệm 110 năm Công đồng miền Bắc Kỳ, hội tại Kẻ Sở (nay là xứ Sở Kiện, thuộc Tổng Giáo phận Hà Nội, đã được Tòa Thánh nâng lên thành Tiểu Vương Cung Thánh Ðường Ðức Mẹ Vô Nhiễm). Ðây là Công đồng miền Bắc Kỳ lần thứ hai, được tổ chức vào năm 1912 do Ðức cha Pierre Gendreau (Ðức cha Ðông), Ðại diện Tông tòa địa phận Tây Ðàng Ngoài (Hà Nội ngày nay) triệu tập. Lần thứ nhất được tổ chức năm 1900 tại giáo xứ Kẻ Sặt (thuộc giáo phận Hải Phòng). Hai Công nghị này để lại những dấu quan trọng trong lịch sử Giáo hội tại miền Bắc. Chúng ta biết đó là thời điểm Giáo hội tại Việt Nam vừa thoát ra khỏi những cuộc cấm đạo khốc liệt của các vua triều đình nhà Nguyễn. Cộng đoàn tín hữu còn hoang mang lo sợ và không biết tương lai sẽ như thế nào. Có thể nhiều người lúc đó nghĩ rằng Ðạo không còn tồn tại, sau những cuộc tàn sát dã man như vậy. Chính vào thời điểm này mà các vị chủ chăn của chúng ta đã triệu tập hai Công nghị, có các vị tham dự từ sông Gianh trở ra, tức là từ giáo phận Nam (nay là giáo phận Vinh).
Ðể kỷ niệm biến cố đặc biệt này, và để giúp cho các tín hữu trong Tổng Giáo phận cùng nhìn về quá khứ với tâm tình tạ ơn Chúa, tri ân các bậc tiền nhân, chúng tôi đã quyết định triệu tập Công nghị Giáo phận, theo hướng dẫn của Giáo luật, từ Ðiều 460 đến Ðiều 468. Ý tưởng này được các linh mục trong Tổng Giáo phận rất tán thành và nhiệt tình cộng tác. Dựa trên chỉ dẫn của Tòa Thánh về việc tổ chức Công nghị Giáo phận, từ tháng 3.2021, chúng tôi đã có những cuộc họp đầu tiên để bàn về việc tổ chức, và từ đó đã có những cuộc gặp gỡ để phân công trách nhiệm, soạn thảo văn bản phác họa nội dung của Công nghị, cũng như định hướng tương lai cho Tổng Giáo phận. Công nghị theo sát giáo huấn của Công đồng Vatican II và giáo huấn của các vị giáo hoàng. Chúng tôi cũng dựa trên tinh thần Thư Chung của Hội đồng Giám mục Việt Nam năm 1980, và Ðại hội Dân Chúa năm 2010, để soạn thảo tài liệu làm việc cho Công nghị.
 |
| Thánh lễ khai mạc triệu tập Công nghị TGP Hà Nội được cử hành ngày 24.11.2021 tại nhà thờ Chánh tòa Hà Nội |
CGvDT: Xin Ðức Tổng cho biết mục đích và ý nghĩa của Công nghị Tổng Giáo phận Hà Nội ?
Ðức Tổng Giám mục Giuse: Giáo Luật năm 1983 đã định nghĩa như sau: “Công nghị giáo phận là cuộc hội họp các đại biểu linh mục và các Kitô hữu khác của Giáo hội địa phương nhằm mục đích giúp đỡ Giám mục giáo phận trong việc mưu ích cho toàn thể cộng đồng giáo phận” (Ðiều 460). Chúng ta đang sống trong một xã hội thay đổi từng ngày. Có nhiều loại hình mục vụ mới mẻ được đặt ra. Trước những thay đổi và nhu cầu của xã hội hôm nay, người tín hữu phải trưởng thành về đức tin, nhờ đó họ có thể sống đức tin và trình bày đức tin cho anh em đồng bào. Do cơn lốc của khuynh hướng tiêu thụ và do ảnh hưởng của chủ nghĩa tương đối, một số tín hữu sống đức tin cách nửa vời. Ðức tin không giữ vai trò quan trọng trong đời sống của họ, không còn là động lực soi sáng và thúc đẩy suy nghĩ và hành động. Chúng tôi muốn qua Công nghị này mời gọi các tín hữu suy tư về đức tin, xác tín sự hiện diện của Chúa trong cuộc đời. Ðây cũng là dịp khơi lên trong mỗi tín hữu mối quan tâm đến Giáo hội, cụ thể là cộng đoàn địa phương họ đang sinh sống.
Công nghị Tổng Giáo phận Hà Nội cũng là một điểm nhấn quan trọng, chuẩn bị cho việc kỷ niệm 400 năm cha Alexandre de Rhodes đặt chân tới Thăng Long và khởi đầu sứ vụ truyền giáo tại Bắc Hà (2.7.1627 - 2.7.2027). Ðây là một mốc son trong lịch sử truyền giáo tại Việt Nam. Khi kỷ niệm biến cố này, chúng tôi được nhắc nhở tiếp nối truyền thống của các tiền nhân, để thực thi sứ vụ loan báo Tin Mừng trong hoàn cảnh hiện tại.
 |
CGvDT: Công nghị đã khai mạc vào ngày lễ kính trọng thể Các Thánh Tử đạo Việt Nam, 24.11.2021 và dự kiến sẽ diễn ra như thế nào, thưa Ðức Tổng?
Ðức Tổng Giám mục Giuse:Chúng tôi đã cử hành thánh lễ triệu tập Công nghị trọng thể tại nhà thờ Chánh tòa Hà Nội vào ngày 24.11.2021. Theo chương trình dự kiến, chúng tôi sẽ có 30 cuộc hội thảo, vào các ngày thứ Bảy trong năm 2022, tại một số giáo xứ trong Tổng Giáo phận. Những đề tài hội thảo liên quan đến nhiều góc cạnh khác nhau của đời sống Giáo hội: Ðức tin nơi người tín hữu; đời sống linh mục và công tác mục vụ; sứ vụ của các tu sĩ; đối thoại với anh chị em không cùng tôn giáo; cơ cấu hành chính của các giáo xứ... Những cuộc hội thảo này đều có giáo dân tham dự và có những bài tham luận, những đóng góp ý kiến về những vấn đề cụ thể.
Ðỉnh cao của Công nghị Tổng Giáo phận sẽ diễn ra tại Trung tâm Mục vụ, từ ngày 19 đến ngày 24.11.2022. Ðây cũng là ngày kết thúc Công đồng Kẻ Sở cách đây 110 năm. Thánh lễ tạ ơn sẽ được tổ chức tại Tiểu Vương Cung Thánh đường Ðức Mẹ Vô Nhiễm Sở Kiện.
 |
| Chủ đề của Công nghị TGP Hà Nội năm 2022 là “Canh tân đời sống Đức tin” |
CGvDT:Một trong những vấn đề được lưu tâm tại Công nghị lần này là định hướng mục vụ giúp Dân Chúa sống đức tin trong bối cảnh xã hội mới, đồng thời hướng tới tương lai, thúc đẩy những hoạt động loan báo Tin Mừng, bồi đắp nền văn minh tình thương. Tại Tổng Giáo phận Hà Nội, được biết năm 2022, chủ đề mục vụ cũng nhấn mạnh ưu tư“Truyền giáo”.Trong bối cảnh xã hội còn nhiều biến động, nhất là do Covid-19, người tín hữu cần sống tinh thần này ra sao, thưa Ðức Tổng?
Ðức Tổng Giám mục Giuse:Chủ đề của Công nghị là“Canh tân đời sống đức tin”. Ðức tin trọn vẹn là đức tin được tuyên xưng, được cử hành, được sống và được đào sâu qua lời cầu nguyện. Khi trưởng thành trong đức tin, người tín hữu có thể loan truyền đức tin cho người khác. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, những sinh hoạt cộng đoàn bị hạn chế, người tín hữu cần có đức tin trưởng thành để nhận ra những dấu chỉ thời đại, nhìn các sự việc với lăng kính đức tin. Nhờ vậy, mặc dù không có những sinh hoạt cộng đồng, người tín hữu vẫn giữ được mối tương quan cá nhân với Chúa qua đời sống nội tâm và lời cầu nguyện.
Một điều trùng hợp diệu kỳ, đó là năm Công nghị của chúng tôi cũng trùng hợp với Thượng Hội đồng Giám mục Thế giới lần thứ XVI ở cấp địa phương. Tinh thần của Thượng Hội đồng cũng giống như dự kiến của Công nghị Tổng Giáo phận Hà Nội. Những cuộc hội thảo ở cấp giáo hạt là dịp để chúng tôigặp gỡngười tín hữu,lắng nghenhững tâm tư của họ, rồiphân địnhvà đề ra những định hướng mục vụ cụ thể. Chắc chắn một chủ đề quan trọng là“Truyền giáo”được quan tâm và nhấn mạnh. Một cách cụ thể, chúng tôi trao phó cho anh chị em Legio Mariae (Ðạo Binh Ðức Mẹ) sứ mạng quan trọng này. Họ là những nhân sự truyền giáo, hoạt động âm thầm trên mọi nẻo đường của cuộc sống, giúp nhiều người trở lại với Chúa và tin vào Ngài. Trong năm 2022, chúng tôi cũng đặc biệt lưu ý đến những giáo xứ thuộc tỉnh Hòa Bình, nơi có giáo dân là người thiểu số. Ðã có những linh mục tình nguyện đến những vùng sâu vùng xa để thi hành sứ vụ mục tử tại đây.
Công nghị Giáo phận chỉ có hiệu quả khi mọi thành phần Dân Chúa cùng tham gia. Canh tân đức tin phải khởi đi từ canh tân chính bản thân mỗi người, vì“cá nhân thay đổi thì thế giới sẽ thay đổi”. Tôi xin quý độc giả cầu nguyện cho Công nghị Tổng Giáo phận Hà Nội.
 |
| Nhiều buổi hội thảo, gặp gỡ sẽ được tổ chức trong năm 2022 với sự tham dự của các thành phần Dân Chúa |
CGvDT: Chúng con xin được chúc cho Công nghị TGP Hà Nội diễn tiến tốt đẹp. Trước thềm Giáng Sinh 2021, xin Ðức Tổng có đôi lời nhắn gởi tới các thành phần Dân Chúa, khi đón Giáng Sinh trong năm dịch dã này?
Ðức Tổng Giám mục Giuse: Giáng Sinh là ngày lễ của niềm vui, và cũng là ngày lễ của yêu thương. Thiên Chúa yêu thương chúng ta đến nỗi đã sai Con Một của Ngài đến thế gian. Chúng ta cùng cử hành lễ Giáng Sinh trong tâm tình cảm tạ Thiên Chúa vì tình yêu thương hải hà của Ngài. Chúng ta cũng mừng lễ qua những nghĩa cử cụ thể với anh chị em, nhất là với những người nghèo khó bất hạnh. Chắc chắn tình hình đại dịch Covid-19 hiện tại chưa cho phép chúng ta mừng lễ như mọi năm, nhưng tình thương của Thiên Chúa qua Hài Nhi Giêsu không vì thế mà bị che mờ. Xin kính chúc anh chị em một mùa Giáng Sinh an lành, tràn đầy hồng ân của Chúa Hài Ðồng, và năm mới hạnh phúc, bình an và thành đạt. Nguyện xin Ðấng Emmanuel chúc lành cho tất cả chúng ta!
Chúng con cảm ơn Ðức Tổng.
Nguyễn Hùng Luân
(thực hiện)
Bình luận