Người lớn tuổi, với nhiều lý do khác nhau, thường dễ bị thu hút bởi những quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội và các kênh bán hàng trực tuyến, dẫn đến việc mua phải sản phẩm không rõ nguồn gốc, chất lượng kém, thậm chí là hàng giả. Điều này khiến con cái trong gia đình, đặc biệt là những người trẻ có kiến thức về tra cứu thông tin, phải bước vào “cuộc chiến” ngăn chặn bố mẹ mua hàng giả ngay tại nhà. Mỗi gia đình có cách xử lý riêng, nhưng chung quy vẫn là khuyên nhủ bố mẹ kiểm tra thông tin kỹ lưỡng và lựa chọn nơi mua hàng uy tín.
Chị Minh Hà (Đồng Nai) lý giải nguyên nhân mẹ chị rất thích đặt hàng trên mạng sau khi xem các video quảng cáo, xem các buổi “live” bán hàng vì thấy họ nói hay, sản phẩm nhiều công dụng. “Mẹ tôi bị một số bệnh về xương khớp, tĩnh mạch, không khỏi hẳn sau khi điều trị tại bệnh viện. Điều này hình thành lối suy nghĩ “có bệnh vái tứ phương”, nên dễ bị lôi cuốn bởi những lời quảng cáo “thần dược” hứa hẹn chữa lành hoàn toàn. Bà mua đủ thứ, từ sản phẩm được quảng cáo là hàng xách tay nước ngoài đến các bài thuốc Đông y gia truyền. Nhưng sau khi dùng, bệnh không cải thiện, lại bỏ xó”, chị Hà kể. Dù đã nhiều lần khuyên can, mẹ chị vẫn khó từ bỏ thói quen mua hàng chỉ dựa vào quảng cáo.
Một thực tế phổ biến là để khám bệnh tại bệnh viện tư mất khoảng 300.000 - 400.000 đồng/lần khám khiến nhiều người thấy quá đắt. Rồi thuốc hay chi phí chữa trị bệnh giá vài triệu khiến không ít người thấy đắt, xót tiền, mà bác sĩ cũng không nói chắc 100% khỏi bệnh hoàn toàn. Người bệnh cảm thấy như vậy là bị “hớ” nếu thay vào đó là chi một lần chục triệu để mua “thần dược”, được cam kết chữa khỏi 100% kèm theo lời chứng của bà hàng xóm, ông bạn cũ, mấy người trên “Facebook, Tiktok”, nghe ra “lời” hơn nhiều. Tâm lý này, lý do vậy, không hiếm gặp ở người lớn tuổi. Nhưng chúng ta không thể thuyết phục cha mẹ tin bạn, vì người nổi tiếng đáng tin hơn! Chị Hương Thảo (Bình Dương) nêu “kinh nghiệm”: “Người lớn tuổi không thích nghe bác sĩ nói bệnh chỉ có thể kiểm soát hoặc thuyên giảm dần. Họ thích những lời khẳng định chắc chắn như ‘chữa khỏi hoàn toàn’, ‘nguyên liệu tự nhiên, không hại sức khỏe’”. Mẹ chị Thảo đã nhiều lần mua sữa xương khớp, thực phẩm chức năng, kem bôi… chỉ vì có người nổi tiếng quảng cáo, hoặc lời chứng từ người tiêu thụ nào đó.
Chị Phương Quỳnh (TP Thủ Đức) cảm thán: “Mình ở chung với mẹ mà còn cản không nổi, thuốc hay mỹ phẩm chất đầy ở nhà. Mẹ tôi mua hàng lô hàng lốc vì nghe quảng cáo mua nhiều được giảm giá. Tính ra tiền triệu, nhưng sản phẩm thì không rõ xuất xứ, nhãn hiệu lạ hoắc”. Ban đầu, những lời khuyên của chị không đủ sức thuyết phục vì mẹ chị nghĩ “con cái không hơn gì mình mà dạy đời”. Tuy nhiên, sau khi kiên trì cung cấp các bài báo, thông tin chính thống về tác hại của hàng giả, mẹ chị mới dần từ bỏ thói quen này. “Khi bố mẹ chưa tiếp cận được thông tin cảnh báo, con cái cần kiên nhẫn tìm và hướng dẫn họ”, chị Quỳnh đúc kết.
Không thể “đấu đá” lại hằng hà sa số bác sĩ tự phong trên Tiktok và các quảng cáo vẫn đang ra rả bên tai ba mẹ mình, chị Kim Ngân (Bình Thạnh) than là đã phải yêu cầu mẹ chị gởi thông tin bất kỳ sản phẩm nào bà định mua để kiểm tra trước. “Em gái tôi làm trong ngành dược, nên kiểm tra thuốc; còn tôi kiểm tra thực phẩm”. Lý giải về nguyên do tin vào lời quảng cáo, mẹ chị bảo vì “muốn ủng hộ người bán là người làm từ thiện và có vẻ đáng tin”. Cách hiệu quả nhất chị áp dụng là đưa ra các ví dụ cụ thể về nạn nhân bị lừa bởi hàng giả, đã giúp mẹ chị nhận ra những nguy cơ.
Nhiều gia đình giờ đây thường hay lập nhóm trò chuyện gia đình trên các ứng dụng và thường xuyên cập nhật thông tin về các chiêu trò lừa đảo mới, để bố mẹ kịp nhận thức được rủi ro. Khi các kỹ xảo lừa đảo trên mạng ngày càng tinh vi, thì con cái cần kiên nhẫn hướng dẫn bố mẹ cách kiểm tra thông tin, hỗ trợ để bảo vệ túi tiền và sức khỏe của cha mẹ.
Hải Hà
Bình luận