Đấng ban phát niềm vui

CHÚA NHẬT LỄ CHÚA THÁNH THẦN HIỆN XUỐNG - NĂM B
Bài đọc 1: Cv 2,1-11; Bài đọc 2: 1 Cr 12,3b-7.12-13; Tin Mừng: Ga 20,19-23

 “Niềm vui” là một điểm nhấn nổi bật trong các giáo huấn của Đức Thánh Cha Phanxicô. Theo ngài, hiệu quả của sứ mạng truyền giáo bị hạn chế vì đôi khi Đức tin được trình bày một cách cứng nhắc, khô khan, thiếu vắng niềm vui. Thiên Chúa hiện diện giữa dân của Ngài. Đó là niềm vui mừng lớn lao và cũng là điểm làm nên sự khác biệt giữa Do Thái giáo và các tôn giáo khác đương thời. Đức Giêsu là Tin Mừng của Thiên Chúa. Chính cuộc sống của Người là Tin Mừng. Người đến trần gian làm cho Tin Mừng ấy được lan tỏa mọi nẻo đường của cuộc sống. Niềm vui của Chúa không chỉ là niềm vui trần gian nhất thời và bề ngoài, nhưng đó chính là niềm vui nội tâm, giúp cho con người được hạnh phúc. Niềm vui ấy là ân ban của Chúa Thánh Thần, Ngôi Ba Thiên Chúa, Đấng đang hiện diện trong Giáo hội và là linh hồn của Giáo hội. Chúa Thánh Thần chính là Đấng ban phát niềm vui. 

Đề tài “niềm vui” được trải dài trong các bài đọc Cựu Ước cũng như Tân Ước, được đề nghị trong thánh lễ Vọng, chiều thứ Bảy trước lễ Hiện Xuống, và được diễn tả một cách đặc biệt trong bài Tin Mừng lễ chính ngày. Thánh Gioan kể lại, trong lúc các Tông đồ đang u sầu đau khổ, Chúa Giêsu Phục Sinh đã hiện ra với các ông, mặc dù các cửa nhà đều đóng kín. Việc gặp gỡ Chúa Giêsu đem lại cho các ông niềm vui vỡ òa. Bởi lẽ trước đó, họ đau đớn chứng kiến việc thầy mình bị bắt, bị tra tấn và bị giết chết. Tuy vậy, niềm vui không chỉ hệ tại ở cuộc gặp gỡ với Đấng Phục Sinh, mà Đấng Phục Sinh đã trao ban cho các ông Thánh Thần, Đấng là Tình Yêu muôn thuở và là Niềm Vui bất tận. “Bình an cho anh em! Như Cha đã sai Thầy, Thầy cũng sai anh em”. Lời cầu chúc này đi đôi với cử chỉ “thổi hơi”. Đây là một cách diễn tả thấm nhuần truyền thống của Cựu Ước. Vì Thiên Chúa thổi hơi để ban cho con người có sức sống (x. St 2,7). Ngôi Ba Thiên Chúa hay Chúa Thánh Thần được diễn tả như Gió, Thần Khí, Hơi Thở, Sự Sống. Vì thế, việc Đức Giêsu “thổi hơi” trên các Tông đồ nhắc lại việc Thiên Chúa ban Thần Khí của Ngài cho mọi loài tạo vật và cho con người vừa được nặn từ bùn đất. Chính nhờ Thần Khí mà vũ trụ này được tác tạo và luân chuyển xoay vòng theo một trật tự diệu kỳ. Tiếp nối ý tưởng “Thần Khí” và “Thổi hơi”, bài đáp ca trong thánh lễ hôm nay tuyên xưng: “Ngài rút hơi thở chúng đi, chúng chết ngay, và chúng trở về chỗ tro bụi của mình. Nếu Ngài gởi hơi thở tới, chúng được tạo thành, và Ngài canh tân bộ mặt trái đất” (Tv 103,29). Quả vậy, không có Chúa Thánh Thần (hay Thần Khí Thiên Chúa), sự sống trên trái đất sẽ chấm dứt, thiên nhiên vũ trụ sẽ biến thành hư vô. Chúng ta gọi Chúa Thánh Thần là “Thần Khí tác tạo” là vì thế.

Khi mừng lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống, Giáo hội nhìn lại biến cố lịch sử mà mình đã được sinh ra. Ngày lễ Ngũ Tuần là một lễ quan trọng của người Do Thái. Vào chính ngày này, Chúa Thánh Thần đã ngự xuống trên các Tông đồ. Lịch sử đã sang một trang mới. Nỗi buồn bị đẩy lui, nhường chỗ cho niềm vui; sự sợ hãi nơi các Tông đồ chấm dứt, nhường chỗ cho lòng can đảm nhiệt thành loan báo Tin Mừng Phục Sinh. Tác giả sách Công vụ Tông đồ đã diễn tả sự kiện Chúa Thánh Thần hiện xuống như một lễ khai sinh trọng thể của Giáo hội (Bài đọc I).

Đấng đã đến với Giáo hội trong ngày lễ Ngũ Tuần vẫn hiện diện giữa chúng ta, vẫn tiếp tục ban cho niềm vui tràn đầy và nâng đỡ chúng ta trong hành trình cuộc đời, giữa những chông gai thử thách trăm chiều. Nhờ Chúa Thánh Thần mà Giáo hội được liên kết gắn bó giữa các nền văn hóa khác nhau trên trái đất, làm thành gia đình của Thiên Chúa. Thánh Phaolô đã dùng hình ảnh một thân thể con người để diễn tả tính đa dạng và hoàn vũ của Giáo hội: “Cũng như chỉ có một thân thể nhưng có nhiều chi thể, mà các chi thể tuy nhiều nhưng chỉ là một thân thể, thì Chúa Kitô cũng vậy. Vì chưng trong một Thánh Thần, tất cả chúng ta được thanh tẩy để làm nên một thân thể, cho dù là Do Thái hay dân ngoại, nô lệ hay tự do: tất cả chúng ta đã uống trong một Thánh Thần”.

Trong Tông huấn “Gaudete Exultate - Hãy vui mừng hoan hỉ” công bố ngày 19-3-2018, Đức Thánh Cha Phanxicô đã viết: “Cuộc đời Kitô hữu là cuộc đời “vui mừng trong Chúa Thánh Thần” (Rm 14,17), vì “kết quả cần thiết của tình yêu bác ái là vui mừng; bởi vì mỗi người yêu đều vui mừng khi được kết hợp với người mình yêu … ảnh hưởng của lòng bác ái là niềm vui… Khi nhận được hồng ân Lời Chúa tuyệt mỹ, chúng ta ôm chặt lấy Lời ấy “giữa bao gian khổ, với niềm vui của Chúa Thánh Thần” (1 Tx 1,6). Nếu chúng ta để cho Chúa kéo chúng ta ra khỏi cái vỏ của mình và thay đổi cuộc sống của mình, thì chúng ta có thể làm như Thánh Phaolô nói: “Hãy hãy luôn vui mừng trong Chúa. Tôi nhắc lại, hãy vui lên!” (Pl 4, 4)” (số 122).

Lễ Hiện Xuống được cử hành trong tháng Năm, là tháng dâng hoa kính Đức Mẹ. Đức Maria đã hiện diện với Giáo hội trong ngày lễ Ngũ Tuần. Chúa Thánh Thần ngự đến trong khi các Tông đồ quây quần xung quanh Đức Mẹ để cầu nguyện. Trong suốt chặng đường dài của lịch sử Giáo hội, Đức Mẹ vẫn hiện diện để che chở và nâng đỡ. Năm 1964, Thánh Giáo Hoàng Phaolô VI đã long trọng tuyên bố tước hiệu Đức Trinh nữ Maria là Mẹ Giáo Hội. Đức Thánh Cha Phanxicô đã thiết lập ngày lễ kính Đức Mẹ với tước hiệu “Mẹ Giáo Hội”, và ngài ấn định vào ngày thứ Hai sau lễ Hiện Xuống hằng năm. Điều này giúp chúng ta liên kết với hình ảnh Đức Mẹ cầu nguyện giữa các môn đệ như đã nói trên. Mỗi người hãy dâng lên Đức Mẹ đóa hoa lòng, thể hiện qua tâm tình yêu mến, siêng năng lần hạt Mân Côi và thực thi bác ái đối với tha nhân. Đó là những đóa hoa không tàn úa với thời gian, nhưng luôn tươi đẹp và tỏa ngàn sắc hương trước dung nhan Mẹ. Chắc chắn Mẹ sẽ ban cho chúng ta hạnh phúc và niềm vui trong cuộc sống hôm nay.

Tổng Giám mục Giuse Vũ Văn Thiên - TGP Hà Nội