Hằng năm, cứ vào thời điểm năm hết Tết đến, là dịp để các cá nhân, các tổ chức thực hành công việc đúc kết, để xem kết quả trong năm ra sao, thành hay bại, tiến hay lùi, có gì cần chỉnh sửa và để hoạch định chương trình, kế hoạch mới. Đối với các tôn giáo cũng ở trong thông lệ ấy. Sự đúc kết, kiểm điểm dịp cuối năm cũng rất cần để nhận ra được sự tiến triển ra sao qua thời gian sinh hoạt, để có hướng đi cho thời gian tới. Dịp cuối năm cũ, đầu năm mới cũng là thời điểm để tạ ơn, để mừng vui vì những thành quả đã đạt được, hoặc thú nhận vì những sai sót hoặc khuyết điểm đã làm và có những quyết tâm mới.
ĐẠO LÀM NGƯỜI
Trong đời sống xã hội, có những người có chủ ý hoặc vô tình không có tôn giáo hoặc tín ngưỡng nào, nhưng không hẳn là như thế. Đối với những người sống tin tưởng vào những kinh nghiệm mà người xưa hoặc xã hội lưu truyền lại, trong đó có những cái hay hoặc không hay, vì chẳng ai kiểm chứng, dù vậy cũng quy thành đạo, để gọi chung là đạo làm người, như:
- Ở hiền gặp lành (Tích thiện tòng thiện, tích ác tòng ác).
- Ăn ngay ở thật, mỗi tật mỗi qua.
- Lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.
Hoặc:
- Chim khôn kêu tiếng rảnh rang, người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe.
- Có chí thì nên (Hữu chí cánh thành).
- Có công mài sắt có ngày nên kim.
Sống có nghĩa với cha mẹ như:
- Công cha như núi thái sơn, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra. Một lòng thờ mẹ kính cha, cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.
Sống có nghĩa với vợ chồng:
- Thuận vợ thuận chồng tát biển đông cũng cạn.
Sống có nghĩa với thầy:
- Trọng thầy mới được làm thầy.
- Nhất tự vi sư, bán tự vi sư (Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy).
- Không thầy đố mày làm nên.
Sống kính trọng người cao tuổi:
- Kính lão đắc thọ (Biết tôn trọng người già thì sống lâu).
Sống thuận hòa yêu thương giữa xã hội:
- Một con ngựa đau, cả tàu không ăn cỏ!
Hoặc:
- Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy là khác giống nhưng chung một giàn!
- Nợ đời trời trả (Việc sai trái ở đời ông trời sẽ trị).
- Ngẫm hay muôn sự tại trời / Trời kia đã bắt làm người có thân / Bắt phong trần phải phong trần / Cho thanh cao mới được phần thanh cao (Nguyễn Du).
Những ý tưởng hoặc tư tưởng như thế không xa lắm với niềm tin vào một Ông Trời đích thực đúng nghĩa mà Kitô giáo đang tin tưởng và tôn thờ.
ĐẠO LÀM CON CHÚA
Đạo làm con Chúa là Đạo tin vào Thiên Chúa do Chúa Giêsu Kitô Con Thiên Chúa thiết lập. Chính Chúa Giêsu Con Thiên Chúa đã đến trần gian sống ba mươi ba năm với nhân loại và đã thiết lập đạo.
Trong cuộc tiếp xúc với ông Nicôđêmô, một chức sắc của đạo Do Thái, Chúa trực tiếp cho ông biết rằng:
“Không ai đã lên trời ngoại trừ Con Người, từ trời xuống”(Ga 3,13); “Thiên Chúa đã ban Con Một, để ai tin vào Con của Người thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời. Quả vậy, Thiên Chúa sai Con của Người đến thế gian, không phải để lên án thế gian, nhưng là để thế gian, nhờ Con của Người, mà được sống” (Ga 3,13-17).
Sự hiện diện của Đấng mà nhân loại quen gọi là “Ông Trời”, có khi trong tình trạng bán tín bán nghi, đã được chính con của Ông Trời là Đức Giêsu Kitô giới thiệu hết sức rõ ràng. Mà trước và trong khi giới thiệu mình đúng là con Thiên Chúa thật, Đức Giêsu đã công khai thực hiện một số điềm thiêng dấu lạ mà không một ai ở trần gian có thể thực hiện được, đó là cho kẻ điếc được nghe, kẻ câm được nói, kẻ mù lòa được thấy, kẻ bại liệt lâu năm được đứng dậy đi lại vững vàng, kẻ bị quỷ ám được giải thoát, người lâm bệnh phong cùi được lành mạnh, và nhất là cho những người đã chết được hồi sinh, kể cả chết chôn đã bốn ngày nặng mùi rồi! Chẳng có ai hay thần thánh nào ở trần gian làm được như vậy, chỉ có Con Thiên Chúa đầy quyền uy phép tắc mới làm được!
Trong ba năm rao giảng Tin Mừng và lập Đạo ở trần gian, Chúa Giêsu Con Thiên Chúa đã dạy cho nhân loại biết có Thiên Chúa, biết tin và tôn thờ Thiên Chúa.
Có một Kinh sư của Do Thái giáo khi nghe Chúa Giêsu và những người thuộc nhóm Xađốc tranh luận với nhau, thấy Chúa Giêsu đối đáp hay, ông đến gần Chúa và hỏi: “Thưa Thầy, trong mọi điều răn, điều răn nào đứng đầu?”. Chúa Giêsu trả lời: “Điều răn đứng đầu là: Nghe đây hỡi Israel, Đức Chúa, Thiên Chúa chúng ta, là Đức Chúa duy nhất. Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực ngươi. Điều răn thứ hai là: Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình. Chẳng có điều răn nào khác lớn hơn các điều răn đó”. Ông Kinh sư nói với Chúa Giêsu: “Thưa Thầy, hay lắm, Thầy nói đúng. Thiên Chúa là Đấng duy nhất, ngoài Người ra, không còn Đấng nào. Yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết trí khôn, hết sức lực, và yêu mến người thân cận như chính mình, là điều quý hơn mọi lễ toàn thiêu và hy lễ”. Chúa Giêsu thấy ông ta trả lời khôn ngoan như vậy, thì bảo: “Ông không còn xa Nước Thiên Chúa đâu!” (Mc 12,28-34).
ĐỂ THỰC HÀNH LỜI CHÚA DẠY
Nhưng để thực hành Lời Chúa dạy là “Mến Chúa - yêu người”, chính Chúa Giêsu đã giảng giải cho các môn đệ và dân chúng hiểu một cách cụ thể qua nhiều bài giảng, như biết sống tinh thần nghèo khó, sống hiền lành, sống công chính, biết xót thương người, biết giữ tâm hồn trong sạch, biết thành tâm xây dựng hòa bình… Chúa còn dạy đừng giận ghét, chớ ngoại tình, chớ ly dị, đừng thề thốt, chớ trả thù, phải yêu kẻ thù, làm việc bố thí cách kín đáo, chớ xét đoán,… Chúa nói: “Anh em hãy có lòng nhân từ như Cha anh em là Đấng nhân từ. Anh em đừng xét đoán, thì anh em sẽ không bị Thiên Chúa xét đoán. Anh em đừng lên án, thì sẽ không bị Thiên Chúa lên án. Anh em hãy tha thứ, thì sẽ được Thiên Chúa thứ tha. Anh em hãy cho thì sẽ được Thiên Chúa cho lại. Người sẽ đong cho anh em đấu đủ lượng đã dằn, đã lắc và đầy tràn, mà đổ vào vạt áo anh em. Vì anh em đong bằng đấu nào, thì Thiên Chúa đong cho anh em bằng đấu ấy” (Lc 6,36-38).
* * *
Dịp năm cũ qua đi và năm mới bắt đầu, không gì bằng ôn lại Lời Chúa để tiếp tục đem ra thực hành, với nguyện ước được nên hoàn thiện như Cha trên trời là Đấng hoàn thiện! (x. Mt 6,48)
Mt Từ Linh
Bình luận