Mùa Vọng, tình cờ ghé qua nhà sách Đức Bà Hòa Bình ở Sài Gòn, như một thói quen, tôi lại tìm đến những gian hàng bày bán các tượng ảnh Giáng Sinh, ngắm nghía và lựa chọn. Rồi một quyển sách bìa xanh lá bắt mắt đã thu hút tôi. Tựa đề sách là “Kỷ niệm hang đá Giáng Sinh Greccio - 800 năm (1223-2023)”, tác giả Lê Minh Hải, OFM. Lúc ấy, tôi chợt tự hỏi: “Đã bao lâu rồi mình không còn giữ câu thắc mắc thuở nhỏ trong lòng là hang đá Giáng Sinh xuất phát từ đâu?”. Vậy là quyết định mua ngay cuốn sách ấy.
Cuốn sách có 30 câu hỏi về nguồn gốc và ý nghĩa của hang đá Giáng Sinh, bắt đầu từ thánh Phanxicô Assisi. Mở cuốn sách, trang đầu tiên là câu hỏi “Hang đá Giáng Sinh đầu tiên là sáng kiến của ai?”. Điều khiến tôi bất ngờ là sách không viết đáp án rõ ràng, mà chỉ là những bức ảnh gợi ý, khiến người đọc tự tìm kiếm câu trả lời. Trong đó, có những tấm ảnh thánh Phanxicô Assisi đang ôm Chúa Hài Nhi Giêsu, gợi lên một thông điệp sâu sắc. Tôi bắt đầu hành trình xuyên suốt cùng cuốn sách.
Năm 1223, tại làng Greccio (Ý), thầy phó tế Phanxicô Assisi đã nghĩ ra ý tưởng làm hang đá để mừng Chúa ra đời. Thầy muốn tái hiện lại cảnh Chúa Giáng Sinh tại làng Bêlem, để mọi người có thể chiêm ngắm tình yêu cao vời và khiêm nhường của Chúa dành cho nhân loại. Và từ đó, sáng kiến làm cảnh Giáng Sinh bắt đầu. Thời nay, khi trang trí Giáng Sinh, hang đá được làm rất công phu, với đủ loại tượng Chúa Hài Đồng, Đức Mẹ, Thánh Giuse..., nhưng vào năm xưa, tại làng Greccio, thánh Phanxicô và người cộng sự Gioan xứ Greccio chỉ dựng lên một máng cỏ đơn sơ, có bò và lừa, để mọi người có thể cảm nhận được nỗi khó khăn của Chúa Hài Nhi. Thánh Tôma Cêlanô đã viết: “Sự giản dị được tôn vinh, đức khó nghèo được đề cao, nhân đức khiêm nhường được tán dương”. Hang đá không chỉ là món trang trí hay nét văn hóa, mà còn là lời nhắc nhở về tình yêu, sự khiêm nhường và khó nghèo của Chúa. Những hình ảnh của Đức Mẹ, Thánh Giuse, Chúa Hài Đồng trong máng cỏ đều mang đến một thông điệp giản dị: sự bình dị trong cuộc sống và sự sẻ chia yêu thương giữa con người với con người. Đọc đến đây, tôi không khỏi băn khoăn, xưa nay tôi đã làm hang đá thật hoành tráng, nhưng liệu tôi đã bao giờ sống đúng như tinh thần của hang đá, có quan tâm đến những người xung quanh, đặc biệt là những người nghèo khổ? Những suy nghĩ ấy khiến tôi nhận ra rằng, đôi khi chúng ta mải mê trang hoàng bên ngoài, mà quên đi những giá trị sâu xa bên trong mà Chúa muốn con người tìm kiếm.
Một điều thú vị trong cuốn sách là ngoài Đức Mẹ và Thánh Giuse, còn có hình ảnh những người hành khất trong mô hình hang đá. Những người nghèo không tìm kiếm sự giàu có bên ngoài mà là sự bình an trong tâm hồn. Chúng ta vẫn có thể tạo ra những hang đá cho tâm hồn mình qua những hành động nhỏ đầy yêu thương. Không phải chỉ làm ra những mô hình đẹp, mà còn là sống đúng với những giá trị mà chúng mang lại. Tình yêu và sự quan tâm đến những người xung quanh, đặc biệt là những người nghèo khó, chính là cách thể hiện lòng kính trọng Chúa, như thánh Phanxicô Assisi đã làm khi sáng tạo ra hang đá đầu tiên.
Đọc sách và hiểu ra là việc làm hang đá không chỉ để trang trí, mà còn để nuôi dưỡng tâm hồn mình, để mỗi mùa Giáng Sinh thêm yêu thương, sẻ chia, và đặc biệt trong Năm Thánh 2025, trở thành những người hành hương trong hy vọng.
Hoàng Quân
(TRẢNG BOM - ÐỒNG NAI)
Bình luận