Giao thông cận Tết ngày một sôi động bởi mật độ tham gia giao thông của người dân ngày càng đông. Sinh viên, lao động nhập cư về quê, người buôn liên tỉnh tranh thủ đánh hàng từ thành phố, từ cửa khẩu và các chợ đầu mối kinh doanh vào dịp Tết, các hãng xe tăng cường chuyến để có doanh thu... Thế rồi, năm nào cũng vậy, tình trạng bát nháo lại xảy ra . Xe dù, xe “chất lượng quay”, nạn bảo kê chuyến, nạn chèo kéo khách, nạn tăng giá vé... chưa bao giờ chấm dứt. Ngành chức năng vào cuộc, thanh kiểm tra mạnh hơn nhưng rốt cuộc hành khách vẫn khổ. Không ít người bị chèn ép, chèo kéo, phải đi trong những chuyến xe chật chội và chứng kiến những hành xử thiếu lịch sự của nhà xe.
 |
Giao thông còn phản ánh bộ mặt của đô thị và nói lên cơ sở hạ tầng của một quốc gia. Đô thị ngày một đông dân, trong khi đường sá chưa thay đổi kịp. Tại Hà Nội, việc tắc đường quả là khủng khiếp trong dịp Tết dương lịch 2016 vừa qua. Nhiều chuyến xe phải hao phí mất 2-3 giờ chỉ để rời khỏi nội đô ra cửa ngõ thành phố. Riêng cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ, tắc tới cả chục cây số vào ngày đầu năm dương lịch. Cũng lạ, mang tiếng cao tốc mà chẳng khá hơn những tuyến đường khác vào dịp này. Có lẽ khi xây dựng, người ta đã không dự toán hết cho tương lai, nên vẫn không thể chứa hết lượng xe vào dịp Tết, gây ra ùn tắc. Phải chăng tầm nhìn giao thông còn khá nhiều manh mún, nặng tư duy tiểu nông?
Giao thông cận Tết cũng phản ánh một tâm lý đi lại trong dân đã thành một tập quán khó thay đổi. Người Việt ta nặng với quê hương, gia đình, dòng họ, nên được nghỉ là phải về quê để duy trì hay thỏa mãn các mối quan hệ đó. Bởi vậy, những dịp như Tết dương lịch, dịp cúng 23 tháng Chạp, Tết Âm lịch lượng khách về quê luôn quá tải. Nhà nước không thể lên một kế hoạch cụ thể đi lại cho từng cá nhân, chỉ có thể tăng cường trật tự và phương tiện, đưa ra các định hướng. Tâm lý ly hương và hồi hương vào dịp lễ Tết luôn làm cho các phương án của ngành chức năng bị động. Kết quả là năm nào cũng tắc đường và tai nạn nghiêm trọng tăng cao. Rõ ràng tính tự phát, tâm lý đám đông... đã góp phần đè nặng lên các măt xích giao thông.
 |
Giao thông cận Tết cũng phản ánh rõ sự phân tầng của một xã hội đang phát triển. Phải thừa nhận là có một bộ phận dân chúng biết nắm bắt cơ hội và đã trở thành giàu có trong những năm gần đây. Người giàu phần lớn đều có xe ôtô riêng. Lượng xe hơi tăng lên nhanh chóng đã khiến đường sá quá tải. Ước tính nếu một người điều khiển một chiếc ôtô 4 chỗ thì việc sử dụng diện tích lòng đường tương đương với 6-8 người sử dụng xe máy. Tết dương lịch vừa qua, những cung đường bị tắc hàng cây số ở Thủ đô như Pháp Vân, đường cao tốc trên không đoạn Khuất Duy Tiến... đều do lượng ô tô quá nhiều, bởi những đường này đều cấm xe máy. Với việc giảm thuế nhập khẩu ôtô trong tương lai, không biết người ta phải tham gia giao thông kiểu gì ở những đoạn đường huyết mạnh nội đô nếu chính quyền thành phố không có phương án giảm tải?
Giao thông cận Tết thật sôi động và đa dạng. Nếu quan sát ở đó, chúng ta thấy rõ sự hối hả của con người bởi thời gian, sự chật chội của không gian khi di chuyển, sự thúc ép thay đổi phương tiện để tạo phân tầng xã hội và cả sự bế tắc của giải pháp cho một chiến lược giao thông an toàn, ổn định lâu dài...
Ngô Quốc Đông
Bình luận