Mái ấm gia đình thôn quê Miền Tây ngày cũ ăn sâu trong lòng nhiều người với sân phơi đất hay lát gạch, hàng hiên, dãy lu kiệu bên hông nhà cạnh những gốc cau thẳng tắp, nội thất có gian phòng khách, bàn thờ gia tiên ở giữa, gian buồng, nhà sau là nơi thường tụ họp dùng cơm và không thể thiếu gian bếp. Có nơi, chái bếp kết nối liền với nhà sau, song lắm lúc bếp tách riêng, có lối đi dẫn ra sau vườn, bếp cạnh những cự củi, hồ ao, sàn lãng.
Bếp được cánh phụ nữ chăm chút sạch sẽ, những vật dụng nấu ăn như nồi, chảo, dao… sắp xếp ngăn nắp, đẹp mắt. Từ bếp ấy đến giờ khói nghi ngút vươn cao, tự đồng xa nhìn vẫn thấy, gieo hình ảnh ấm cúng của làng quê, mái gia đình đơn sơ mà đầm ấm. Ở quê, dường như nhà nào cũng có gian bếp với khoảng không gian đủ rộng. Ngày giỗ chạp, lễ tết, họ hàng tề tựu đông đủ, bếp có tới năm, bảy chị em ngồi cùng xào nấu. Cánh nữ vừa làm bếp vừa tâm sự nhỏ to, rôm rả.
![]() |
Một gian bếp truyền thống |
Khi điện về nông thôn, rồi dụng cụ làm bếp hiện đại xuất hiện nhiều, bếp thay đổi. Bếp ở thôn quê không khác nhiều thành thị với nồi cơm điện, bếp gas, lò vi sóng, dụng cụ làm bếp được gắn âm sâu trong tường. Bữa ăn được chế biến diễn ra bởi những cú ấn, xoay nút điện, nhanh gọn hơn xưa. Gian bếp như thế không cần thiết tách khỏi công trình nhà vì không có khói bụi, cũng như chiếm ít không gian. Đấy là điều kiện khá giả, gia cảnh bình dân cũng xài đồ điện, gas, tủ kệ riêng cho nhà bếp, khác chái bếp ấm cúng thuở nào.
Ở miền Tây ngày nay, vần thấy đây đó một số gian bếp tách rời, từ nhà sau theo lối nhỏ dẫn đến nơi bập bùng lửa củi, nhưng không nhiều. Những gia đình còn đất rộng, sẵn vườn để gom cây tạp làm chất đốt, và thích không khí cũ, nên mới duy trì gian bếp như vậy mà không chạy đua hiện đại. Thật ra, bếp kiểu nào cũng tốt cả. Nếp cũ, điều kiện đơn giản gắn với đời sống lao động nông nghiệp, nét bình dị làm thành đặc trưng. Cuộc sống hiện đại vói những tiện nghi, mới mẻ, đã đến lúc xã hội không còn hướng tới việc ăn no, mặc ấm mà là ăn ngon, mặc đẹp, khi cuộc sống tiến bộ, khấm khá hơn, nhà cửa cũng được trang hoàng bằng nhiều kiểu thiết kế.
Nhớ chái bếp ngày xưa là nhớ về miền ký ức của một thời cần cù, khó nhọc, gắn với nông nghiệp. Dù gian bếp được tạo hình kiểu nào, sẽ chỉ ấm cúng khi lửa được bừng cháy đều đều. Lửa bếp và cả lửa yêu thương, gắn kết. Nơi mái bếp, trên bàn ăn, cha mẹ dạy bảo con cái, vợ chồng nhắc nhau xây đắp gia đình, thuận hòa, cởi mở. Bếp sẽ lạnh khi thiếu vắng tình thương và tiếng cười trong những bữa cơm hằng ngày, dù chỉ mộc mạc.
THIÊN ÂN
Bình luận