Một cụm rạp phim ở Việt Nam dự kiến sẽ chiếu lại loạt phim hoạt hình của hãng Ghibli; trong đó, có tuyệt tác “Vùng đất linh hồn” (2001) - bộ phim hoạt hình Nhật đầu tiên thắng giải Oscar.
Phim kể về cuộc phiêu lưu của cô bé 10 tuổi tên Chihiro. Vì rẽ nhầm đường khi chuyển nhà, gia đình em lạc vào vùng đất linh hồn kỳ bí. Ở đó, cha mẹ em trót dại ăn đồ cúng dành cho các linh hồn nên bị biến thành heo. Từ một đứa trẻ nhát gan và hậu đậu, em buộc phải học cách trở nên độc lập, can đảm để giải cứu cha mẹ, tìm cách quay về thế giới loài người. Cuối cùng, sau khi vượt qua bao thử thách, em đã cứu được gia đình, rời khỏi vùng đất linh hồn trong lời chúc mừng của bạn bè.
Theo ngôn ngữ giới trẻ, sự trưởng thành của cô bé là một “char dev” điển hình (character development - phát triển nhân vật). Thế nhưng, đạo diễn Hayao Miyazaki đã nói: “Tôi tạo ra nữ chính là một cô bé bình thường, bất kỳ người xem nào cũng có thể đồng cảm. Đây không phải câu chuyện về sự trưởng thành. Đây là câu chuyện mà các nhân vật tìm được thứ vốn đã nằm sẵn trong tâm hồn họ, được bộc lộ ra khi họ ở trong những hoàn cảnh nhất định”.
Chihiro vốn đã có phẩm chất mạnh mẽ, kiên cường. Chẳng qua vì còn nhỏ, quen được cha mẹ che chở nên em mới thụ động, nhút nhát, kém ăn nói. Rời xa vòng tay bảo bọc của người lớn, em dần biết bày tỏ chính kiến, tự mình đưa ra lựa chọn, không ngại đương đầu với hiểm nguy và gian khó.
Người ta vẫn nói áp lực sẽ tạo ra kim cương, từ đó nhiều bậc cha mẹ, thầy cô muốn vận dụng quy luật này dạy dỗ trẻ em. Có những đứa thành công nhưng cũng có đứa không trụ nổi và gục ngã. Đứa trẻ không thể hóa kim cương đôi lúc không phải nó kém cỏi, lười biếng, mà do nó không có tố chất phù hợp.
Trong thiên nhiên, kim cương được hình thành từ than đá, dưới áp lực lớn và nhiệt độ cao ở sâu trong lòng đất. Con người dùng đồng tạo nên công cụ và vũ khí, cần phải nấu chảy rồi đúc bằng khuôn. Sắt thì phải rèn, tôi luyện trong lửa. Vàng là kim loại mềm dẻo, dễ uốn, dẫn điện tốt, thường dùng làm đồ trang sức tinh tế, linh kiện điện tử, thậm chí còn có tác dụng chữa bệnh. Trong mắt chúng ta, vàng quý hơn đồng và sắt, thực chất chúng có công dụng riêng và cách tôi luyện khác biệt. Muốn “rèn” một con người cũng thế, không thể cố tìm “mẫu số chung” cho tất cả trường hợp.
Ngoài ra, có người giống cây cối, phải chăm sóc, tận tâm mới xanh tốt, đơm hoa kết trái. Có người như lửa, cần được truyền cảm hứng, được công nhận hoặc ngợi khen để cháy lâu dài. Người lại như đất, thoạt nhìn chậm chạp, lù đù, nhưng luôn âm thầm hỗ trợ, chăm sóc người khác, tựa đất đai nuôi dưỡng vạn vật. Người thì linh hoạt, mềm mại như gió và nước, không thể bị kìm hãm hay ở yên một chỗ, nhưng cần tự do vẫy vùng như loài chim cá.
Có một câu chuyện kể về người thiếu nữ luôn cảm thấy mình lạc lõng, khó hòa hợp với xã hội. Cô tìm đến một nhà hiền triết xin lời khuyên. Ông ôn tồn bảo: “Con chỉ phí công khi cố gắng trở thành kẻ khác. Đừng ép hổ ăn rơm, vì mỗi chúng ta đều được tạo ra chính xác theo kế hoạch của Thiên Chúa”.
Nghịch cảnh sẽ giúp ta bộc lộ bản chất ẩn giấu, khai thông những gì có sẵn, từ đó mài giũa ta thành phiên bản tốt hơn hoặc tệ hơn của chính mình. Ví như những ai từng bị bắt nạt học đường, sẽ có kẻ ôm tâm lý tiêu cực, hận đời, thích hành hạ người yếu thế, tuy nhiên vẫn nhiều người giữ vững tấm lòng lương thiện, chính trực đến cùng. Sự nghiệp giáo dục vì vậy thường được gọi là hành động “gạn đục khơi trong” - giúp con cái, học trò loại bỏ thói xấu và luyện tập nâng cao ưu điểm, thế mạnh bản thân.
Ths-Bs Lan Hải
Bình luận