Một số kho báu trên xác tàu có giá trị nhất thế giới đã được tìm thấy ở những vùng biển thuộc Nam Mỹ, châu Phi, Ðông Nam Á…, mang đến những giá trị lịch sử to lớn bên cạnh giá trị kinh tế.
1. Xác tàu San José ngoài khơi Colombia
Thường được gọi là xác tàu đắt giá nhất thế giới, thuyền buồm San José của Hải quân Hoàng gia Tây Ban Nha mang theo 200 tấn vàng, bạc, đá quý chưa mài giũa vào thời điểm bị đắm trong một cuộc hải chiến với các tàu hải quân Anh năm 1708. Theo một số ước tính, kho báu bên trong xác tàu nhiều khả năng có giá trị hơn 20 tỷ USD. Không ngạc nhiên khi San José hiện là mục tiêu tranh chấp của các bên. Có thể kể đến một công ty trục vớt ở Mỹ (bên nói phát hiện xác tàu từ năm 1982), chính quyền Colombia (bên nói phát hiện xác tàu ở một địa điểm khác vào năm 2015), chính quyền Tây Ban Nha (bên vẫn tuyên bố sở hữu sau 300 năm) và một nhóm người bản địa Bolovia (bên nói rằng tổ tiên của họ bị buộc phải khai thác đa số bạc mà con tàu mang theo). Bất chấp kho báu có giá trị đến đâu, luật pháp Colombia nêu rõ mọi cổ vật đều không thể bán. Xác tàu San José và kho báu vẫn đang nằm yên dưới đáy biển.
2. Xác tàu Bom Jesus ngoài khơi Namibia
Năm 2008, trong lúc tìm kiếm kim cương, một nhà địa chất học lại phát hiện bí mật khác: một thỏi đồng. Các nhà khảo cổ học vào cuộc và tìm được thêm 22 tấn thỏi đồng, thời đó được dùng để trao đổi gia vị, cũng như hơn 100 ngà voi, súng đại bác bằng đồng, các loại kiếm, thước đo thiên văn, súng hỏa mai và áo giáp, tổng cộng hàng ngàn cổ vật. Và họ cũng phát hiện vàng, hơn 2.000 đồng vàng chủ yếu khắc hình ảnh của những nhân vật giống Vua Ferdinand và Hoàng hậu Isabella (Tây Ban Nha), nhưng cũng có một số đồng vàng của những nước khác.
Nhờ số cổ vật trên, các nhà khảo cổ học xác định được đây là Bom Jesus, một con tàu buôn Bồ Đào Nha đã mất tích năm 1533 trong lúc trên đường đến Ấn Độ. Xác tàu và toàn bộ hàng hóa mang theo vẫn được bảo quản nguyên vẹn suốt gần 500 năm. Cho đến nay, đây là xác tàu cổ nhất từng được tìm thấy ngoài khơi vùng hạ Sahara của châu Phi và mang theo kho báu lớn nhất ở khu vực.
3. Xác tàu Belitung ngoài khơi đảo Belitung (Indonesia)
Năm 1998, một số ngư dân địa phương trong lúc lặn tìm hải sâm ở biển Java, ngoài khơi một hòn đảo của Indonesia, đã phát hiện một khối san hô có chứa mảnh gốm sứ. Lần theo dấu vết này, các nhà khảo cổ tìm đến một con thuyền Ả Rập từ thế kỷ thứ 9, chứa hơn 60.000 cổ vật làm bằng vàng, bạc, và gốm sứ của Trung Quốc mang nét đặc trưng của thời nhà Đường và hoạt động giao thương của con đường tơ lụa. Trung Quốc thời đó muốn mua vải vóc, ngọc trai, san hô và gỗ trầm từ Ba Tư, Đông Phi, Ấn Độ. Đến thế kỷ thứ 9, đồ gốm sứ của nước này được ưa chuộng rộng rãi, nhưng các đàn lạc đà không phù hợp để chuyên chở những dòng sản phẩm dễ vỡ. Vì thế, nhiều đồ gốm có giá trị đều được vận chuyển trên đường biển thông qua “Con đường tơ lụa trên biển”.
Xác tàu Belitung là tàu đầu tiên của Ả Rập được tìm thấy ở vùng biển của Đông Nam Á. Xác tàu cũng mang theo đồ gốm, đồ làm bằng vàng phong phú nhất và có giá trị nhất xuất phát từ miền nam Trung Quốc vào đầu thế kỷ IX
4. Xác tàu Palmwood ngoài khơi Hà Lan
Xác tàu Palmwood mang theo của cải từ khắp nơi trên thế giới và cung cấp cái nhìn chi tiết về cuộc sống thượng lưu vào thế kỷ XVII. Bên trong những chiếc thùng vỡ, đội ngũ thợ lặn trục vớt hơn 1.500 cổ vật, trong đó có một chiếc váy áo thêu cực kỳ thanh lịch, một chiếc áo choàng bằng vải gấm hoa, một chiếc váy áo nhung được nhuộm màu cánh kiến, một loại thuốc nhuộm từ côn trùng chỉ có thể tìm thấy ở châu Mỹ. Các nhà nghiên cứu còn phát hiện ly trà và bộ đồ ăn bằng bạc, một bộ dụng cụ vệ sinh cao cấp, thảm Ba Tư, bộ sưu tập gồm 32 quyển sách có niên đại từ thế kỷ XVI đến XVII.
5. Xác tàu Nanhai Số 1 ngoài khơi Dương Giang (Trung Quốc)
Năm 1987, trong lúc tìm kiếm một xác tàu đắm hồi đầu thế kỷ XVIII, công ty Maritime Exploration (Anh) lại tìm được một xác tàu buôn chiều dài 30m trong tình trạng còn nguyên vẹn, dù có niên đại từ thế kỷ XII. Một lớp phù sa dày hơn 1,8m giúp bảo quản thân tàu bằng gỗ và hàng hóa, bao gồm đồ gốm sứ, tiền đồng thời nhà Tống, các thỏi bạc. Trong nhiều năm qua, các nhà khảo cổ học thu hồi hàng chục ngàn cổ vật từ xác tàu, trong đó có 100 cổ vật bằng vàng và hàng ngàn đồng tiền. Tuy nhiên, đa số trong 60.000 đến 80.000 cổ vật trên tàu là đồ gốm sứ từ thời Nam Tống.
HỒNG HOANG
Bình luận