Mới đây, tôi được một cô giáo ở quận 9 - TPHCM hỏi ý kiến chuyên môn về một tình huống sư phạm nóng hổi: một bạn gái lớp 1 đi thang máy bị anh lớp 6 sờ vào “chỗ đó” và nói “đây là bướm”. Bạn gái vào lớp méc cô và giờ các thầy cô đang cân nhắc nên giải quyết thế nào cho đúng?
Vâng, chuyện chỉ có vài dòng nhưng xử lý không đơn giản! Theo tôi, người lớn chúng ta phải tránh 2 hướng:
1/ Coi đó là “chuyện trẻ con”, bỏ qua, lờ đi, không nhắc lại vì cho rằng “chúng còn bé đã biết gì”, “chỉ là trò nghịch dại trong vô số những vụ của đám “nhất quỷ, nhì ma,...”, cho rằng việc khai báo về hành vi này là hoàn toàn không đáng và không cần thiết, người chứng kiến cũng thấy sự việc chưa đủ mức độ nghiêm trọng nên rất ít khi tố cáo, vì thế cũng không có cách ngăn chặn.
2/ Làm to chuyện lên, coi là “vụ án điểm”, lấy đó răn đe kẻ khác làm chuyện tương tự, để rồi lũ trẻ có thể đặt cho “thủ phạm” những “nickname” liên quan đến mấy chuyện xảy ra trong thang máy trước đó, chẳng hạn “L. nựng”, “200 ngàn”... (nói ra ai cũng biết, từng “phủ sóng” trên các kênh thông tin: mạng xã hội, báo chí, dư luận xã hội)
 |
Thực chất, đây là 1 vụ quấy rối tình dục trẻ em gây ra bởi 1 trẻ lớn hơn. Phải xử lý nghiêm túc, đúng mực, tôn trọng cả học sinh lẫn kỷ cương học đường, không để nó trở thành một vấn đề bình thường và được “chấp nhận” ở trường. Sao cho học sinh cảm thấy an toàn khi đến lớp, tự tin lui tới bất kỳ địa điểm nào trong trường mà không gặp nguy hiểm, được tôn trọng, bảo vệ và tự hào về ngôi trường của mình.
Nguyên tắc xử lý: Gặp riêng trước, gặp 3 bên sau. Làm nội bộ trước, làm với gia đình sau:
Với em nhỏ: tạo một không khí tin cậy giữa cô và trò, khen em biết báo cho cô là đúng (trẻ chủ động nói với người lớn là yếu tố quan trọng để ngăn chặn chuyện này tái diễn hoặc xảy ra với các em khác), khen em đã biết quyền được bảo vệ của mình. Hỏi: cảm xúc của con lúc ấy, theo con thì cô phải phạt anh ấy thế nào...
Giảng giải thêm cho em biết, các cử chỉ, hành vi như việc nam giới nhìn chằm chằm, cố ý để lộ các bộ phận cơ thể, huýt sáo trêu ghẹo, bình phẩm về hình thức bên ngoài… đều bị coi là hành vi quấy rối tình dục nơi công cộng. Hãy áp dụng No - Go - Tell (Tỏ thái độ không đồng ý, bỏ đi và nói lại cho người lớn biết) với nhiều mức độ khác nhau.
Với nam sinh: hỏi lý do em làm vậy với bé? Em có nhận thức được đây là hành vi phản cảm, thiếu lịch sự trong ứng xử học đường không? Hơn thế, đây là hành vi đụng chạm vùng riêng tư của người khác - đặc biệt là người khác giới trong một không gian hẹp và kín như thang máy?...
Ngay cả cách đùa cợt như vậy với bạn cùng giới ở sân trường, góc lớp, phòng vệ sinh cũng bị phạm vào tội quấy rối tình dục, bắt nạt học đường và có thể dẫn đến cãi vã, đánh nhau.
Sau khi nghiêm túc kiểm điểm, anh đó phải xin lỗi em nhỏ trước sự chứng kiến của giáo viên 2 lớp.
Gặp phụ huynh:
=Phụ huynh bé gái: thuật lại sự trưởng thành của bé cho mẹ nghe, cách giải quyết dứt điểm đâu ra đó của trường đồng thời nhắc đến “văn hóa facebook” (chia sẻ tình huống các mẹ hễ có biến là đưa ngay lên mạng xã hội, đẩy con mình vào chuyện ầm ĩ không đáng có).
=Phụ huynh nam sinh: mời lên gặp, thông báo về chuyện có “đụng chạm và lời nói không phù hợp” của con trai họ, đề nghị gia đình cùng nhà trường “điều chỉnh hành vi” cho em (đừng dùng từ “uốn nắn, dạy dỗ, theo dõi...”, dễ gây tự ái, không hợp tác), khẳng định đây không thể đơn thuần là cử chỉ tự nhiên của nam giới đối với phụ nữ và trẻ em gái, mà là hành vi thiếu văn minh, vi phạm văn hóa ứng xử học đường và nếu tái phạm sẽ bị phạt thích đáng.
Nhân đây cũng cần “thay đổi nhận thức” cho người lớn chúng ta: sẽ ra sao nếu đảo ngược là nữ sinh quấy rối nam sinh? Tôi từng nghe chuyện một cậu trai vốn có thân hình “bụ sữa” trắng trẻo từ nhỏ, cậu hay bị bạn gái cùng lớp tự tiện nựng má, vỗ mông, thậm chí nhéo ngực (mà không hề có quyền từ chối hay cấm đoán). Một lần nọ tức quá, cậu trả đũa bằng cách phát thật mạnh vào mông đứa con gái đầu têu, chẳng ngờ con bé kêu ré lên làm cả lớp xúm vào “chửi hội đồng”, thầy giám thị mời lên giáo dục về “văn hóa ứng xử học đường”, đã thế về nhà còn bị phụ huynh cho ăn... củ hành. Cậu bất lực kêu lên “ai cho tôi lương thiện?!”, cả trăm lần bị con gái quấy rối thì chẳng ai bảo sao, chỉ một lần đứng lên đòi lại công bằng thì bị khép vào tội “lạm dụng”! <
Ths-Bs LAN HẢI
Bình luận