Kiểm soát hành vi

Theo thống kê của ngành y tế, trong 7 ngày nghỉ Tết Đinh Dậu, đã có gần 6000 người nhập viện do đánh nhau, trong đó một số người đã tử vong. Hiện tượng này cho thấy bên cạnh nỗi lo tai nạn giao thông, ngộ độc thực phẩm, ngày nay con người lại đối diện với một nguy cơ mới có tính chất tiềm ẩn là đánh nhau trong dịp Tết.

Điều đáng nói ở đây là có trên 10% các vụ đánh nhau là vì rượu, chứng tỏ đây không chỉ là nguyên nhân gây tai nạn giao thông mà còn là tác nhân của các cuộc ẩu đả, xô xát gây mất đoàn kết và rộng ra là mất ổn định trật tự công cộng. Có một điều rất đáng suy nghĩ khi Việt Nam là nước tiêu thu bia rượu đứng hàng thứ 3 châu Á, với hơn 3 tỷ lít bia/năm. Ước tính có 90% đàn ông Việt sử dụng bia rượu, và 3/4 trong số đó sử dụng vượt mức cho phép và nhiều khi không làm chủ được. Cũng từ đây, một vài ý kiến đưa ra là Nhà nước nên kiểm soát chặt chẽ hơn việc sản xuất và kinh doanh bia rượu. Điều này xem ra rất khó!

Ngoài bia rượu, hơn 80% các vụ đánh nhau còn lại không phải do sử dụng chất cồn. Vậy vấn đề đặt ra là gì? Phải chăng con người hiện đại đang mất kiểm soát hành vi một cách nghiêm trọng, dẫn đến mất tự chủ và gây ra đánh lộn? Nhiều vụ chết người chỉ xuất phát từ một cái nhìn được cho là nhìn đểu. Một vụ quệt xe nho nhỏ có thể thương lượng, nhưng cuối cùng hai bên đều gặp nhau tại bệnh viện... Kết cục này làm nhiều người thấy sợ! Có thể nói, mức độ căng thẳng và áp lực công việc của xã hội hiện đại đã ảnh hưởng không nhỏ tới tâm trí con người, khiến họ dễ mất kiểm soát. Thêm vào đó là cái tôi của con người bị đẩy cao tới ngưỡng nguy hiểm. Một số muốn thể hiện cái tôi như một dạng bản lĩnh, thích tự xử vượt trên luật pháp và tình lý; thích sử dụng các hình thức bạo lực, thể hiện cái oai như một dạng đẳng cấp và kết quả là va chạm, mâu thuẫn, đánh lộn.

Rõ ràng việc kiểm soát hành vi không chỉ bó hẹp trong câu chuyện đánh lộn dịp Tết vừa qua. Nếu mỗi cá nhân đều ý thức kiểm soát hành vi và làm lan tỏa trong xã hội thì xã hội sẽ bớt rối ren hơn, sẽ ít có cảnh bức xúc, những trò lố bịch hay các biểu hiện lệch chuẩn. Kiểm soát hành vi cũng không chỉ dành cho thanh niên và những người sử dụng bia rượu vào dịp Tết, có lẽ nó còn rất cần cho nhiều tầng lớp khác trong xã hội !?

Ngô Quốc Đông