Xã hội xứ mình dài lâu tồn tại trên nền kinh tế nông nghiệp cũ kỹ, thô sơ, thuần phác. Mọi thứ gắn với trình độ sản xuất ấy, từ văn hóa đến nghệ thuật, đời sống, tư tưởng… Khi lịch sử vận động đến tầm mức tiếp cận thế giới ở các mức độ khác nhau qua hình thành đô thị, nền công nghiệp, chiếc bóng phủ trùm của xứ sở nông nghiệp vẫn dày dặn trong nếp nghĩ, lối sống, sinh hoạt…
![]() |
Cho đến gần đây, số lượng cư dân biết sử dụng điện, xe gắn máy, ô tô, điện thoại… vẫn còn khiêm tốn, rơi vào giai tầng làm việc công, có gia sản, hay thị dân ở các thành phố lớn. Khi điện khí hóa nhanh hơn, năng lực ngành viễn thông phát triển, thị trường mở, hội nhập sâu rộng, nền sản xuất tăng tốc với công nghiệp thay da đổi thịt hằng ngày, diện mạo đời sống xã hội thay đổi hẳn, từ đô thị đến thôn quê. Nhưng, chiếc bóng cũ, nếp cũ hãy còn từng nơi từng lúc đậm nhạt khác nhau. Xã hội mang tính chất công nghiệp, đô thị, phát triển, kết nối với thế giới, nhưng lối mòn tư duy nông nghiệp, lối sống nông nghiệp hãy còn rõ rệt mang đến những hệ lụy khác nhau.
Đời sống hiện đại đòi hỏi kỹ năng phù hợp trong sinh hoạt, giao tiếp, đến sản xuất, vui chơi giải trí, học tập… Dân nhập cư từ thôn quê lên các thành phố lớn mất nhiều thời gian để nhập cuộc nếp sống nếp nghĩ ở đô thành, “ứng xử” với điện và đủ thứ dụng cụ dùng điện, các thiết bị gia dụng tự động trong bếp, phòng khách, rồi thang máy, thang cuốn, xe cộ… Ngay dân thành phố chính tông, trước sự chuyển đổi nền sản xuất, hội nhập sâu rộng, còn bỡ ngỡ lúng túng, nói chi bà con đến từ các thôn làng hẻo lánh, bởi thiết bị, công nghệ hiện đại khác với công nghệ, thiết bị đời cũ. Một tay lái lụa thời nào với xe máy hay ô tô, giờ tương tác với các xe đời mới nhất còn lúng túng nói chi… Ở nhiều lĩnh vực, như công nghệ thông tin, tính mới rõ ràng hơn.
Kỹ năng cho đời sống hiện đại đa dạng phong phú cần có ở mọi người: từ lái xe an toàn, đến sử dụng các dụng cụ bếp, nhà vệ sinh, thang máy, thang cuốn, giao dịch với ngân hàng, cơ quan hành chính, ứng xử nơi công cộng như sân bay, bệnh viện, trường học… Khó kể hết bao thứ phải học hỏi, như kỹ thuật sử dụng máy tính, tương tác an toàn tin cậy trên mạng xã hội, nhận và gửi thư điện tử; sử dụng thành thạo và khai thác tốt điện thoại thông minh; rồi kỹ năng về điện, phòng chống cháy nổ, thoát hiểm… Một cư dân ngày nay cần nhiều kỹ năng để xử lý hiệu quả các tình huống của đời sống hiện đại, sống an toàn, hữu hiệu, hạnh phúc trong môi trường hiện đại.
Liên tục xảy ra các sự cố cháy nổ, tai nạn thiệt hại người, của ở khắp các đô thị, có những thiệt hại tổn thất thuộc về bất khả kháng, có những trường hợp rơi vào lỗi thiếu kỹ năng sống rất đáng tiếc.
Mày mò trang bị kỹ năng cho đời sống một cách cập nhật, đương nhiên là việc cần thiết của mọi người.
NGUYỄN THÀNH CÔNG
Bình luận