Các nhà khảo cổ học đã giải mã được một phần nội dung nền gạch khảm tại tàn tích nhà thờ ở Bethsaida, trong đó có dòng chữ “người đứng đầu và thủ lĩnh của các thiên sứ” chỉ thánh Phêrô.
Dòng chữ được tìm thấy trong quá trình khai quật tàn tích nhà thờ gần biển Galilee và từ đó củng cố thêm giả thuyết cho rằng nơi đây từng là nhà của thánh tông đồ Phêrô và người anh em Anrê, hai trong số 12 tông đồ của Chúa Giêsu, báo The Times of Israel dẫn lời các nhà khảo cổ học.
![]() |
Chứng cứ mới
Các nhà nghiên cứu cho rằng tàn tích thuộc về một nhà thờ từ thời Byzantine, tên gọi nhà thờ Các Thánh Tông Đồ ở ngôi làng từng được nhắc trong Thánh Kinh là Bethsaida. Đội ngũ chuyên gia của Viện Kinneret về Khảo cổ học Galilee thuộc Đại học Kinneret (Israel) và Đại học Nyack (Mỹ) đã thực hiện dự án khảo cổ dưới sự dẫn dắt của các giáo sư Mordechai Aviam và Steven Notley. Nhóm nghiên cứu đã thu thập thêm bằng chứng cho thấy họ đã định vị đúng ngôi nhà khi xưa của thánh Phêrô và thánh Anrê.
Nền gạch khảm bắt đầu với tên của người hiến tặng cho nhà thờ là “Constantinos - tôi tớ của đấng Messiah”, kế đến là cụm từ Byzantine có nghĩa là “người đứng đầu và thủ lĩnh của các thiên sứ”, tức thánh Phêrô. Giáo sư Leah Di Segni của Đại học Hebrew và giáo sư Jacob Ashkenazi của Đại học Kinneret (Israel) đã dịch nghĩa dòng chữ trên nền gạch khảm. Các nhà nghiên cứu kết luận phát hiện này cho thấy nhà thờ rõ ràng được xây dựng nhân danh vị tông đồ trưởng.
![]() |
Hoa văn của tàn tích nhà thờ Byzantine |
“Theo truyền thống của Kitô giáo Byzantine, nhà của các thánh Phêrô và Anrê nằm ở Bethsaida. Vì thế, nhiều khả năng nhà thờ đang trong quá trình khai quật được xây bên trên ngôi nhà cũ của họ. Phát hiện trên tiếp tục củng cố thông tin từng được Đức Giám mục Willibald xứ Eichstadt ghi chép vào thế kỷ thứ 8. Vị giám mục dẫn những bằng chứng để xác nhận nhà thờ Byzantine được xây bên trên nơi xưa kia là ngôi nhà của thánh Phêrô và Anrê”, giám đốc dự án khảo cổ Notley giải thích.
Năm 724, Đức Giám mục Willibald lên đường hành hương đến Đất Thánh. Ngài đi dọc theo các địa điểm ở bờ đông biển Galilee. Theo ghi chép về cuộc hành trình, đoàn của giám mục “đến Bethsaida, nơi ở của Phêrô và Anrê, giờ đây là một nhà thờ nằm trên địa điểm từng là nhà của họ”. Đoàn ở qua đêm tại đây, và sáng hôm sau tiếp tục lên đường đến Chorazin, nơi Chúa Giêsu chữa lành cho những người bị quỷ ám và đẩy quỷ dữ nhập vào đàn heo.
![]() |
Khu vực khảo cổ |
Mục tiêu kế tiếp
Dòng chữ được đặt bên trong một mề đay hình tròn, được làm từ đá đen và là một phần của nền nhà mosaic lớn hơn bên trong căn phòng của các phó tế. Nền nhà còn được trang trí bởi những hình dạng hoa văn và hình học độc đáo.
Các nhà khảo cổ học đã công bố việc phát hiện tàn tích nhà thờ vào năm 2019, và từ đó đến nay liên tục triển khai dự án tại đây. Năm ngoái, họ phát hiện nền nhà mosaic. Tàn tích có kích thước 27 x 16m, được bao bọc bởi những tấm mosaic đầy màu sắc. Nơi đây được xem là một trong những ứng viên thích hợp nhất cho nhà thờ bị mất tích. Đội ngũ chuyên gia hy vọng trong thời gian tới sẽ tìm được thêm dòng chữ khác đề cập thánh tông đồ Anrê, manh mối quan trọng kế tiếp để chứng minh tàn tích được xây trên mảnh đất từng là nhà của huynh đệ Phêrô - Anrê.
![]() |
Nền nhà hoa văn ở nhà thờ Các Thánh Tông Đồ |
Ông Dror Ben-Yosef thuộc Cơ quan Quản lý Tự nhiên và Công viên Israel đánh giá phát hiện mới đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực tìm kiếm ngôi nhà xưa của anh em vị tông đồ trưởng. Dự kiến hoạt động khai quật sẽ tiếp tục được thực hiện vào tháng 10 với mục tiêu làm sạch toàn bội nhà thờ và hy vọng có thể tìm thêm những dòng chữ mới. Dự án vừa hoàn tất đợt khai quật thứ 6 và nhận được sự đồng tài trợ từ Trung tâm Nghiên cứu Do Thái và Kitô giáo cổ (New York, Mỹ), Bảo tàng Thánh Kinh ở Washington D.C (Mỹ), Tổ chức Thư viện Thần học Lanier (Texas, Mỹ)…
LING LANG
Bình luận