Không chỉ là nhà thờ Công giáo lâu đời ở Thái Lan với nhiều dấu tích mang tính lịch sử, nhà thờ Thánh Giuse ở Ayutthaya còn được ngưỡng mộ bởi vẻ đẹp với ngôi thánh đường trên 130 năm hiện hữu. Ðặc biệt, mộ phần Ðức cha Pierre Lambert de la Motte, đấng sáng lập dòng Mến Thánh Giá cũng ở nơi đây.
 |
| Nhà thờ Thánh Giuse ở Ayutthaya |
Một trong những điểm khi thăm thú kinh đô xưa Ayutthaya của đất nước Chùa vàng thường được người địa phương chỉ dẫn, không đâu khác, chính là ngôi thánh đường mang tên Thánh Cả. Trong tiến trình mở hồ sơ xin tuyên thánh Đức cha Pierre Lambert de la Motte, ngôi thánh đường mang kiến trúc La Mã nằm dọc bên bờ sông Chao Phraya đã trở nên điểm hành hương của tín hữu thập phương. Nhiều đoàn du lịch đã chọn đến đây để bày tỏ lòng kính mến với ngài. Phái đoàn Hội đồng Giám mục Việt Nam cũng đã đến viếng mộ Đức cha Lambert de la Motte trong dịp sang Thái Lan hồi tháng 11.2019, nhân chuyến tông du nước này của Đức Giáo Hoàng Phanxicô.
Theo các ghi chép tại giáo xứ, nhà thờ Thánh Giuse ở Ayutthaya chính là khu đất mà vua Narai vào thế kỷ 17 tặng cho các vị thừa sai dùng cho việc truyền giáo. Khu đất có vị trí đẹp để xây dựng với khuôn viên mở rộng, thoáng đãng bên bờ sông. Ngoài công trình nhà mục vụ, tháp chuông, nghĩa trang cổ của giáo xứ, thì ngôi thánh đường trên trăm tuổi cùng một khu nhà truyền thống - được xây như một bảo tàng thu nhỏ nhằm giới thiệu lịch sử truyền giáo tại Ayutthaya - là nơi chứa đựng sự thu hút quan trọng nhất ở đây.
 |
| Hai nữ tu MTG Thủ Thiêm viếng mộ phần Đức cha Lambert de la Motte - Đấng tổ phụ của dòng mình. |
Ban đầu, nhà thờ làm bằng gỗ, trải qua nhiều thăng trầm, và đến lần xây dựng thứ tư, ngôi thánh đường mới có kiến trúc như hiện nay, với chiều dài 42m, rộng 23m và điểm cao nhất là 30m. Cha Perro, chánh xứ ngày đó đã đặt viên đá đầu tiên vào năm 1883, sau một thời gian dài nhà thờ bị bỏ hoang. Kiến trúc sư người Ý tên Yoakim Grassi đã cùng cha Perro thiết kế theo kiến trúc phục hưng. Trước đó, ngôi nhà thờ cũ bị thiêu rụi và bị cướp phá trong thời kỳ nhiều hỗn loạn. Nhà thờ được cung hiến vào ngày 19.3.1891 - lễ kính thánh Giuse, và nhiều pho tượng tạc hình Thánh Cả cũng đã được đặt trong nhà thờ. Sau khi được xây dựng, nhà thờ được coi là trung tâm của người Công giáo trong thời kỳ Ayutthaya. Năm 2004, công trình này được trùng tu một lần. Năm 2005, nhà thờ nhận giải thưởng Bảo tồn Kiến trúc Xuất sắc từ Hiệp hội Kiến trúc sư dưới sự bảo trợ của Hoàng gia Thái Lan. Phía trong thánh đường được thiết kế nhiều mái vòm trang trí cùng cửa sổ kính màu đặc trưng cho kiến trúc La Mã. Có thể không là nhà thờ lớn nhất ở nước này, nhưng ngôi thánh đường chứa đựng một bề dày lịch sử và cũng được xem là tượng đài cho tình hữu nghị tốt đẹp của Hoàng gia Thái Lan đối với mọi tôn giáo.
 |
| Gian cung thánh nhà thờ Thánh Giuse. |
Dấu ấn về lịch sử dường như hiện hữu rất nhiều nơi ngôi thánh đường hơn trăm tuổi. Vào bên trong nhà thờ, mọi người có thể thấy dưới hai bàn thờ kính Đức Mẹ và thánh Giuse đặt đối xứng nhau hai bên là mộ phần của Đức cha Pierre Lambert de la Motte và Đức cha Louis Lanneau. Hai vị đều có những đóng góp to lớn trên đất nước Xiêm La khi đó. Đức cha Lambert de la Motte đến Ayutthaya năm 1662 và đã xây dựng nhà thờ, trường học, bệnh viện. Ngài thành lập tại đây Chủng viện vào năm 1665 để đào tạo và truyền chức linh mục, trong đó có các linh mục Việt Nam đầu tiên, như cha Giuse Trang vào năm 1668. Đức cha Lanneau là vị giám mục tiên khởi của giáo phận Đại diện Tông Tòa Xiêm La. Ngài cũng là giám đốc đầu tiên của Chủng viện và góp phần đào tạo các linh mục Việt Nam. Hai trụ cột đức tin ở đất nước Thái đã yên nghỉ tại nơi có chiều dài lịch sử 350 năm.
Nghĩa trang phía trước nhà thờ có mộ của nhiều vị giám mục và linh mục thuộc Hội Thừa sai Paris. Riêng tại công trình nhà truyền thống được giáo xứ xây dựng và mở cửa phục vụ khách hành hương nhân 350 năm hiện diện, trưng bày nhiều đồ vật, tài liệu cổ quan trọng. Câu chuyện về lịch sử đạo Công giáo tại đất nước Thái cũng được khắc họa lại qua các biểu đồ, hình ảnh, chú thích dễ bao quát. Thư từ Đức Giáo Hoàng Clement IX gởi đến vua Narai như dấu tích mở ra mối quan hệ giữa Xiêm La và Vatican cũng được trưng bày tại đó. Một phần của căn phòng như một triển lãm nhỏ về mối quan hệ giữa Thái Lan và Vatican. Và còn khá nhiều hiện vật, tài liệu, hình ảnh quý giá khác không dễ thấy được ở đâu khác. Ngoài ra, còn có một con thuyền tượng trưng cho hành trình vượt biển truyền giáo với cột mốc mừng 350 năm các thừa sai đặt chân đến nơi này được dựng phía trước nhà thờ và gần phía bờ sông…
 |
| Khách hành hương có cơ hội tìm hiểu thêm về con đường truyền giáo tại Thái Lan. |
Các tài liệu xưa tại giáo xứ cũng ghi nhận có các làng cho người Việt, Hoa, Nhật, Bồ Đào Nha… từ thuở ban đầu, khi mà trại Thánh Giuse hình thành (tên gọi ban đầu khi các thừa sai quy tụ được những nhóm người theo đạo). Vua Narai khi đó với kỷ nguyên thịnh vượng của đất nước Xiêm La đã giúp cho các thương gia đến từ nhiều quốc gia gặp gỡ giao thương, đồng thời cũng giúp người theo đạo ở các quốc gia không được thuận lợi ẩn náu. Vết tích người Công giáo Việt Nam tại Thái cũng được ghi nhận từ thời gian Đức cha Pierre Lambert de la Motte cư trú tại Ayutthaya, với một nhóm nhỏ sống tại trại Thánh Giuse và những linh mục Việt đầu tiên. Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện một số giáo dân thuộc giáo xứ là Việt kiều từ nhiều đời và không còn sử dụng được tiếng Việt…
 |
Giáo xứ cổ giữa thành cổ nơi đất nước Thái Lan dù xa xôi về mặt địa lý nhưng dường như lại thật gần bởi nhiều mối dây gắn kết. Những câu chuyện được mô tả trên các tấm kính màu, các dòng chữ, hình vẽ của những nhà truyền giáo đầu tiên đã yên nghỉ ở đây là những nhân chứng cho đức tin vẫn chờ người tín hữu về khám phá, lắng nghe.\
Minh Hải
Bình luận