Từ đầu tháng 3.2024, giáo phận Hà Tĩnh đã phát động các giáo xứ, giáo hạt thực hiện việc gom pin đã qua sử dụng. Theo đó, 6 tháng một lần, Ban Caritas giáo phận sẽ đến lấy pin và đưa đến nơi xử lý rác thải độc hại. Đây là việc làm thiết thực nhằm chung tay cùng xã hội bảo vệ môi trường.
Việc thu gom pin cũ đã được nhiều tổ chức xã hội, doanh nghiệp, trường học thực hiện từ lâu với những tên gọi như “Giải độc pin”; “Thu hồi pin cũ - bảo vệ trái đất xanh”; “Trao pin cũ, nhận quà mới”; “Trao pin cũ, nhận pin mới”; “Green Puzzle”; “Đổi pin lấy sách”…
Pin có lịch sử chế tạo và phát triển hơn 200 năm, mang lại nhiều tiện ích cho đời sống con người. Đây là thiết bị lưu trữ năng lượng được sử dụng phổ biến, không chỉ trong hiện tại mà còn trong tương lai. Pin còn là nguồn năng lượng thông dụng được sử dụng trong các thiết bị như bộ điều khiển tivi, máy lạnh, quạt điện, chuột vi tính, và thiết bị điện - điện tử khác…
Tại sao một cục pin nho nhỏ, có ích, lại trở thành vật đáng sợ, gây nguy hiểm cho môi trường và con người? Hầu hết các gia đình ở thành phố vứt pin cũ vào thùng rác sinh hoạt. Ở nhiều vùng nông thôn, pin bị ném xuống ao, ném ra sông, suối, vườn... Trong pin có các loại kim loại nặng như chì, thủy ngân, kẽm, thạch tín… Đây là những chất kịch độc gây nguy hiểm cho não, thận, tim mạch và khả năng sinh sản của con người. Khi pin bị vứt vào thùng rác rồi chôn lấp, các chất độc này sẽ thấm vào đất, nguồn nước, để rồi chính con người trở thành nạn nhân. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, lượng thủy ngân có trong một viên pin có thể làm ô nhiễm 500 lít nước hoặc 1 m3 đất trong 50 năm.
Trong sinh hoạt, không thiếu những gia đình chẳng mấy khi để ý một vài viên pin cũ lẻ tẻ, nên dễ theo thói quen bạ đâu vứt đó, bởi chẳng mấy ai hiểu rõ những tác hại của pin! Đã có những lời khuyên “đừng vứt chúng vào thùng rác sinh hoạt”, nhưng “hãy bỏ vào những chai nhựa cũ” để có dịp giao đến nơi có thể xử lý… Hoặc cách cụ thể hơn, đã có những mô hình gọi là “Nhà của pin”, nơi chứa những viên pin cũ. Theo đó, nhiều khu vực dân cư nhỏ đã gắn, đặt những thùng nhỏ ở nơi công cộng để nhận những cục pin đã qua sử dụng, sau đó địa phương sẽ thu gom định kỳ. Đây đã là điều khích lệ và giải tỏa sự lúng túng cho nhiều gia đình. Mặt khác, các giáo xứ thường có những đội nhóm thu gom ve chai làm việc từ thiện, nay có thể đảm nhận thêm việc thu gom pin. Gần đây, Ban Mục vụ Môi trường Tổng Giáo phận TPHCM đã phát động chương trình phân loại rác thải tại nguồn, đồng thời gởi đến các giáo xứ những bộ thùng rác phân loại rác hữu cơ, vô cơ và các loại rác khác. Đây cũng là dịp các giáo xứ khuyến cáo giáo dân đừng vứt pin bừa bãi… Giáo xứ có thể đặt thùng trong khuôn viên nhà thờ để giáo dân bỏ pin đã sử dụng, mỗi khi đến nhà thờ vào ngày lễ Chúa nhật. Thiết nghĩ, việc thu gom pin như ở giáo phận Hà Tĩnh đang làm, có thể được nhân rộng ở các giáo phận khác.
Góp phần bảo vệ môi trường sống lành mạnh, mỗi Kitô hữu cần có hiểu biết nhất định về môi trường, đồng thời có những sáng kiến cụ thể nhằm ngăn ngừa những nhân tố gây tác hại đến môi trường. Việc sẵn sàng thực hiện những hành động hữu ích sẽ là nguồn cảm hứng, thúc đẩy cộng đồng hành động tích cực hơn. Bởi vì “Các Kitô hữu không phải là các nhà môi trường nếu sự dấn thân của họ chỉ giới hạn trong những lời kêu gọi người khác mang tính luân lý. Cũng vô ích như thế nếu cứ nói thường xuyên về các vấn đề toàn cầu, thay vì chú ý kỹ đến môi trường của chính mình và đến những tiềm năng có ở đó. Vì vậy, nền đạo đức môi trường Kitô giáo không nên được xây dựng trên những lời kêu gọi tự mãn, mà cố gắng đưa ra những định hướng liên quan đến các xung đột cá nhân và xã hội cần phải giải quyết. Với mục đích này, trước tiên phải có một bản phân tích chính xác các mối liên hệ nhân quả, các nguy cơ và triển vọng. Chỉ khi đó, các nguyên tắc hướng dẫn mới phát huy hiệu quả. Các Kitô hữu thực hiện một đóng góp có giá trị cho việc bảo tồn hệ sinh thái khi họ chăm sóc vạn vật thay vì tỏ ra thất vọng về môi trường. Lòng can đảm dám hy vọng phải được kết hợp với việc tìm tòi nghiên cứu và sẵn sàng hành động. (Docat 256: Kitô hữu có thể góp phần gì cho môi trường được nhân bản hơn).
Quốc Việt
Bình luận