Nhiều ý kiến quanh quy định thủ tục hôn nhân tại các giáo phận

Thông tin Hội đồng Giám mục Việt Nam đưa ra các quy định về thủ tục hôn phối cho các giáo phận trong toàn quốc nhanh chóng lan tỏa, thu hút nhiều thành phần quan tâm...

Không phải từ trước đến nay các thủ tục trong hôn nhân Công giáo chưa có, vì Giáo luật đã có những điều khoản điều chỉnh, nhưng hướng dẫn chi tiết từ Hội đồng Giám mục Việt Nam như thế này thì mới là lần đầu tiên. “Quy định mới sẽ tạo ra sự thống nhất trong toàn quốc”, đó là nhận định chung của nhiều người.

Linh mục Giuse Nguyễn Hữu Tường, Chánh án tòa án hôn phối giáo phận Long Xuyên, người phụ trách các việc liên quan thủ tục hôn phối tại địa phận và là kênh thường nhận các câu hỏi, ý kiến thắc mắc từ các xứ đạo, an tâm: “Văn bản hướng dẫn rất cụ thể. Một mặt giúp các linh mục nắm bắt và có cơ sở để thực hiện. Mặt khác, các cặp đôi dự định kết hôn có thể tìm, đọc và biết mình nên làm gì, sẽ đỡ bối rối”. Cha Tường nhận xét rằng quy định phù hợp thực tế, tạo nên sự thông thoáng, dễ dàng cho cả 27 giáo phận cùng áp dụng, thoát đi tình trạng cục bộ, mỗi địa phương một cách làm. “Đây là điểm nhấn đáng chú ý. Bởi lẽ, trong thực tiễn cuộc sống, đối mặt với các vấn đề hôn nhân, các cha gặp nhiều trường hợp khác nhau, đa dạng, không chỉ có hôn nhân giữa cặp đôi Công giáo mà giữa người Công giáo và khác đạo, đạo mới, rồi di dân nữa. Đặc biệt, với những ai sống xa quê hay người đạo mới…, cha xứ phụ trách giờ đã có một bộ ‘quy tắc ứng xử’, có thể nói như thế, để dễ dàng giải quyết vấn đề hơn”, cha nói. Tại giáo phận Long Xuyên, trong thời gian tới sẽ có những buổi thường huấn hoặc trao đổi lẫn nhau giữa các linh mục trước chỉ dẫn mới toanh này.

Cha Gioan Baotixita Vũ Mạnh Hùng, chánh xứ Hòa Hưng (Tổng Giáo phận TPHCM) thì phấn khởi cho biết, văn bản quy định ra đời như một động thái cho thấy sự quan tâm của Ủy ban Gia đình và Hội đồng Giám mục Việt Nam với mục vụ hôn nhân, cần phổ biến mau chóng tới các nơi. Với kinh nghiệm coi sóc các giáo xứ nhiều năm, cha Hùng nói thêm, khi xử lý vấn đề, người có trách nhiệm cũng cần linh động, tùy tình hình thực tế theo hướng giúp tháo gỡ những khó khăn, chứ không phải cứng nhắc: “Không gì bằng thực tế đâu. Dù có quy định mới song trong thực tế sẽ có nhiều vấn đề xảy ra. Muốn xử sự ổn thỏa cần có sự gặp gỡ, tìm hiểu thấu đáo và hơn hết, linh mục cần có thiện chí giúp các cặp đôi, miễn là hợp tình hợp lý”. Cùng quan điểm với cha Tường, cha Hùng cũng nhắc đến hiện trạng các đôi là di dân, xa quê, cần “đồng hành để giải quyết, không phải cái gì cũng khó”. Theo cha, trong tâm tình của người mục tử, các linh mục luôn muốn chuẩn bị mọi thứ cho việc cử hành bí tích hôn phối của các bạn trẻ sốt sắng nhất, ví dụ như việc tĩnh tâm trước thánh lễ. Nhưng cuộc sống người trẻ ở thành phố lắm mối lo toan, không phải cặp đôi nào cũng thực hiện được với sự song hành của linh mục, và vì thế cần “thông cảm”, gợi ý tưởng cho đôi bạn tự tĩnh tâm, không thể bắt buộc được. Tương tự vậy, mấu chốt để giải quyết mọi vấn đề nằm ở sự sâu sát của mục tử.

Quy định mới có 25 điều, chia thành 12 chương tương ứng với tiến trình thủ tục hôn phối và phân theo nhiều trường hợp. Theo linh mục Giuse Nguyễn Văn Trực, chánh xứ Bến Bàu, giáo phận Cần Thơ, khi có những hướng dẫn chi tiết và áp dụng chung cho các nơi, sẽ tạo sự dễ dàng hơn cho cả đôi bên: cha xứ và các đôi hôn phối. Hơn nữa, với cha điều này còn cho thấy “Hội Thánh Việt Nam đi theo đường hướng hiệp hành của Đức Thánh Cha Phanxicô rất rõ, theo sát đời sống, thực tế”. Cũng trong chiều hướng đồng tình, ngay khi đọc xong văn bản, cha Giuse Nguyễn Hữu Khôi, dòng Anh Em Hèn Mọn, chánh xứ Thánh Tâm, Tổng Giáo phận TPHCM, nhận ra ngay những điểm mới giúp tháo gỡ các vướng mắc hiện tại. Cha đưa ra nhiều ví dụ cụ thể, chẳng hạn ở điều 8: “Trong trường hợp cha sở nơi đôi bạn trước kia ở không cấp giấy giới thiệu, cha sở nơi chứng hôn vẫn có quyền chứng hôn, miễn là chu toàn tất cả các quy định về thủ tục hôn phối”, tạo thuận lợi cho cha sở nơi đôi bạn mới cư trú có thực quyền chứng hôn; hay điều 12: “Đối với những trường hợp thành sự hóa hay hợp thức hóa, cha sở có thể miễn rao”, tránh sự ngại ngùng cho đôi bạn. Ở các khâu học giáo lý về thời gian, nơi học hay việc cử hành bí tích với người khác đạo… cũng có chỉ dẫn rõ ràng, cha nói rất mừng vì sẽ mang lại nhiều thuận lợi hơn so với trước đây, khi chưa có sự thống nhất.

Với các bạn trẻ, thông tin thủ tục hôn phối của Hội đồng Giám mục Việt Nam mang tới những niềm vui, đặc biệt là cặp đôi thuộc các trường hợp khó giải quyết. Anh Trần Hoàng Thịnh (25 tuổi) vừa kết thúc khóa giáo lý hôn nhân tại giáo xứ Đồng Tiến, Tổng Giáo phận TPHCM cho biết, quy định giấy chứng nhận giáo lý hôn nhân có giá trị trong toàn Giáo hội tại Việt Nam và vô thời hạn là đúng với xu thế chung và rất hợp lý; từ nay mọi người có thể mang giấy chứng nhận đã hoàn thành cho giáo xứ quê mình mà không lo học lại từ đầu. Còn chị Thúy Nga (33 tuổi, giáo xứ Thiên Ân, Tổng Giáo phận TPHCM), đang trong giai đoạn tìm hiểu bạn đời thì chú ý đến thông tin “tôn trọng quyền tự do tôn giáo”, cha xứ và gia đình có thể khuyên theo Công giáo mà không bắt buộc: “Tôi nghĩ đã có văn bản chính thức thế này không phải tạo tiền đề xấu cho giới trẻ kết hôn khác đạo hay dễ dãi với việc chu toàn chuyện đạo nghĩa, mà cho thấy sự linh động, phù hợp với xã hội hiện tại. Dĩ nhiên khi cùng đức tin, cùng quan điểm giáo dục con cái thì gia đình dễ có sự đồng điệu, nhưng trong cuộc sống vốn phức tạp, mình không thể bắt buộc ai khác sống theo ý mình. Hơn nữa, niềm tin, tâm linh lại là chuyện nhạy cảm. Nhiều cặp đôi trước đây đã phải chia tay vì lý do không cùng tôn giáo; cho nên, quy định này sẽ khiến bạn trẻ không ngại ngần kết bạn, chỉ cần họ được trang bị những điều cần thiết và có tình cảm thật sự, chân thành thì không có lý do gì để ngăn cản cơ hội tạo dựng hạnh phúc gia đình của chính họ”.

Dù mới ban hành vài ngày, song trên các phương tiện truyền thông và trong các cuộc gặp gỡ, trò chuyện ở những cộng đoàn xứ đạo, chỉ dẫn thủ tục hôn phối là đề tài được nhiều người quan tâm. Số đông đã tìm ra dấu chỉ tích cực. Người trẻ Việt Nam đang sống trong xã hội hiện đại, muôn hình vạn trạng, vì vậy khi các vị mục tử có những hướng giải quyết vấn đề về hôn nhân một cách phù hợp, linh động sẽ mang đến nhiều lợi ích thiết thực.

Anh Nguyên