Tự do đích thực cho Janeth

Janeth Zurita đang tràn đầy hy vọng làm lại cuộc đời, vượt qua quá khứ đầy đau thương và lỗi lầm. Cô là phạm nhân 37 tuổi từng được trình bày trước Ðức Giáo Hoàng Phanxicô khi ngài viếng thăm trại giam dành cho nữ giới ở thủ đô Santiago trong chuyến tông du Chile năm 2018.

Janeth đã trải qua năm thứ 10 trong bản án 15 năm tù vì tội buôn bán ma túy. Ðể có ngày hôm nay, chân thành hối lỗi, học một nghề tử tế, sẵn sàng hòa nhập lại với đời… là cả một chặng đường dài vô vàn khó khăn mà có lúc tưởng chừng cô không thể vượt qua, nếu không có Chúa, và vị “sứ giả” của Người - sơ Nelly Leon.

Được ĐTC ủi an

Hố sâu, rồi vực thẳm

Sinh ra và lớn lên ở một trong những khu nghèo nhất của thủ đô Santiago, từ lúc còn bé, Janeth đã biết thế nào là nhà tù, khi đi thăm cha bị bắt giam vì trộm cắp, theo Vatican News. Cha bị tù, mẹ phải bán hàng rong để nuôi 4 chị em cô. Ðây cũng là một công việc “chui” nên nếu bị cảnh sát bắt thì mẹ cô bị tạm giữ, hàng hóa bị tịch thu hết. Gia cảnh khốn khó là thế, nhưng Janeth cũng cố gắng học hết bậc phổ thông, rồi phải ngưng vì không có tiền để học lên đại học. Người cha mãn hạn tù, đi làm trở lại chưa được bao lâu để đỡ đần gia đình thì bị ám sát, năm đó cô mới 22 tuổi. Trước hố sâu của tuyệt vọng, Janeth đã lựa chọn con đường tăm tối nhất. “Khi ấy, tôi muốn lo cho các em được học đại học, để chúng có thể xây dựng sự nghiệp một cách vững chắc”, cô giải thích lý do bắt đầu sa chân vào các đường dây buôn bán ma túy để nhanh chóng kiếm tiền. Một lựa chọn hoàn toàn sai lầm, như sau này Janeth vẫn nhìn nhận.

Năm 2010, đường dây bị phá, cô bị bắt và bị kết án 15 năm tù giam, cậu con trai thì mới 2 tuổi. Từ hố sâu, Janeth rơi thẳng xuống vực thẳm. Ðây là điều cô đã bày tỏ với Ðức Thánh Cha: “Thật bất hạnh cho những đứa trẻ không được gần mẹ, không được mẹ trông nom, không được mẹ âu yếm, vỗ về. Không ai thay thế được mẹ!”. U uất vì không thật sự nhận ra lỗi lầm, lo lắng khi không biết con mình sống thế nào, những năm đầu trong trại giam của Janeth vô cùng đen tối. Cô từ chối cả những cơ hội được mở ra cho mình, chẳng hạn như các việc làm thêm để có chút thu nhập. Mọi việc chỉ thay đổi khi cô lần đầu chứng kiến một nữ phạm nhân khác trong trại lên cơn nghiện ma túy. Trước đó, cô không hề ý thức được sự tàn phá khủng khiếp cả về thể chất lẫn tinh thần của thứ bột trắng này: “Từ chỗ dửng dưng với những người xung quanh, tôi bắt đầu tìm hiểu và đã tận mắt thấy những khổ ải mà người nghiện phải gánh chịu, họ vật vã, thường xuyên thức trắng đêm, chẳng buồn ăn uống… Tôi đã hiểu được hậu quả những việc làm trước đây của mình. Tôi không muốn con trai tôi sau này cũng rơi vào cảnh nghiện ngập”.

Sơ Nelly đã giúp đỡ nhiều nữ phạm nhân

Thánh lễ Chúa nhật

Janeth “nhất định phải làm lại cuộc đời”. Ðể chuộc lỗi, cô tình nguyện tham gia chăm sóc những phạm nhân nghiện ma túy cùng trại. Không ít lần, cô đã phải dùng hết sức bình sinh mới giữ được một người nghiện không tự hủy hoại bản thân khi cơn ghiền lên đỉnh điểm mà không được thỏa mãn. Tuy đã hối lỗi, đã làm được một số việc có ích, nhưng Janeth vẫn mong muốn được chia sẻ. Cô bắt đầu làm quen và chịu mở lời với những Kitô hữu thường đến thăm trại giam. Và rồi một ngày, Janeth nhận lời dự thánh lễ Chúa nhật tại nhà nguyện của trại. Cô đã thật sự được gặp Chúa.

“Trong lễ, tôi không thể nào ngưng khóc được, dù rằng bình thường tôi luôn tỏ ra kiên cường và không bao giờ muốn ai thấy nước mắt mình rơi, nhất là ở trong tù, ai cũng mặc cho mình một chiếc ‘áo giáp’ để mạnh mẽ hơn. Vậy mà, tôi khóc suốt lễ, cứ như đang phơi bày hết lòng dạ của mình. Tôi cảm nhận được Chúa ở trong tôi”, cô kể lại. Kể từ ngày đó, cô luôn dự lễ vào Chúa nhật, đồng ý nhận công việc dọn dẹp nhà nguyện và trở nên thân thiết với “mẹ” Nelly Leon. Sơ Nelly, người mà Janeth xem như mẹ thứ hai của mình và là sứ giả mà Chúa ban cho cô, là nữ tu của dòng Chúa Chiên Lành. Sơ dành cả cuộc đời để giúp đỡ những nữ phạm nhân, nâng đỡ, khuyên nhủ và mở ra cánh cửa để họ hòa nhập với xã hội khi mãn hạn tù. Trong cuộc gặp hồi năm 2018, các nữ tu dòng Chúa Chiên Lành đã nhận định với Ðức Phanxicô rằng ở Chile, “sự nghèo khó đang bị tống giam”, để chỉ về nhiều mảnh đời bất hạnh, bị xã hội quên lãng, rơi vào đường lầm lỗi, bị phạt tù và tương lai vẫn mờ mịt khi thi hành xong bản án.

Tham dự chương trình học nghề về thẩm mỹ

Sự cần mẫn, chỉn chu của Janeth khi làm vệ sinh nhà nguyện đã gây được cảm tình với mọi người. Những nỗ lực ấy đã được ghi nhận, từ 3 năm qua, cô được chuyển sang chế độ thi hành án “bán tự do” ở Trung tâm Talita Kum cùng 50 nữ phạm nhân khác. Tại đây các cô có nhiều thời gian hơn để làm việc, học nghề, chuẩn bị cho một tương lai tử tế hơn khi ra rù. Janeth được hỗ trợ bởi Tổ chức Mujer, levántate (Các chị em, hãy đứng lên) do sơ Nelly sáng lập để giúp các nữ phạm nhân có được hành trang vững vàng cả về tâm lý, tinh thần và nghề nghiệp khi trở về với cuộc đời. Tại Chile, gần 50% số nữ phạm nhân sau khi ra tù tái phạm và lại rơi vào vòng lao lý. Ở những người được Mujer, levántate đồng hành, tỷ lệ này giảm chỉ còn 9%. Trong trường hợp Janeth, ngoài việc dọn dẹp nhà nguyện, làm tạp vụ cho một nhà máy, cô được tổ chức này trả toàn bộ học phí để theo học nghề chuyên viên thẩm mỹ tại một trường nghề danh tiếng ở Santiago. Năm 2020, cô sẽ tốt nghiệp. Một điều vô cùng vui mừng khác nữa là hiện cô đã được phép về thăm nhà mỗi tuần một lần và có thể gần gũi, bù đắp phần nào cho cậu con trai đã 12 tuổi.

Chính những biến đổi tích cực là nguyên nhân để Janeth được chọn là một trong số những đại diện của trại giam trực tiếp bày tỏ với Ðức Giáo Hoàng. Sau khi kể lại chặng đường đã trải qua, cô thỉnh cầu sự tha thứ trước Ðức Thánh Cha: “Chúng con mong những ai từng bị lỗi lầm của chúng con làm tổn thương có thể thứ lỗi. Chúng con biết rằng Chúa luôn tha thứ, nhưng cũng mong rằng sẽ được cả sự tha thứ của xã hội”. Những lời lẽ chân thành của Janeth đã mang đến kết quả mỹ mãn. Vài ngày sau khi Ðức Phanxicô kết thúc chuyến tông du, chính quyền Chile ban hành luật mới, tha trước hạn đối với những phụ nữ có con dưới 3 tuổi và đã thi hành một nửa bản án.

Nhiều khả năng trong năm nay, Janeth sẽ được ân xá và trả tự do sớm hơn 5 năm. Nhưng cô vui lòng chấp nhận mọi việc sẽ đến: “Chúa đã làm mọi điều vì muốn tôi thay đổi và trở thành một con người khác. Tôi thật sự đã được nhiều hồng ân. Chúa đã gởi cho tôi thông điệp và chỉ dẫn đường ngay nẻo chánh. Tôi biết rằng Người luôn chuẩn bị những điều tốt đẹp cho tôi”. Với đức tin của mình, Janeth đã tìm thấy tự do đích thực.

Lan Chi