CÁC NGHI THỨC LIÊN QUAN ĐẾN NHÀ THỜ: ĐẶT VIÊN ĐÁ - CUNG HIẾN - LÀM PHÉP (P2)

3] Lời nguyện Thánh hiến và Xức dầu

Sau kinh cầu các thánh, chủ sự gắn hài cốt vị thánh dưới bàn thờ. Ngài đem dặt hài cốt vào huyệt đã chọn sẵn. Trong khi đó hát Tiền xướng “Sub altari Dei” hoặc “Corpora Sanctorum” với Thánh vịnh 14, hoặc một bài ca khác thích hợp. Trong khi đó, thợ nề đậy huyệt lại; còn Đức Giám mục thì trở lại ghế chủ tọa (LNGM 900). Tiếp đó, ngài đọc hay hát lời nguyện cung hiến (LNGM 901). Nghi thức tiếp theo là “Xức dầu bàn thờ và các tường nhà thờ”, chủ sự (Đức Giám mục) sẽ đứng trước bàn thờ, ngài đổ Dầu Thánh trên bàn thờ: ở giữa và bốn góc của bàn thờ và thoa dầu ra cả mặt bàn thờ (LNGM 903). Ngài tiếp tục di chuyển đến các bức tường nhà thờ và ghi bằng dầu thánh 12 (hay 4) hình thánh giá chia đều cho các bức tường. Ngài có thể ủy cho các linh mục đi xức dầu tường nhà thờ. Trong khi xức dầu, cộng đoàn có thể hát tiền xướng Ecce Tabernaculum hoặc Templum Domini với Thánh vịnh 83 hoặc bài ca nào khác thích hợp (LNGM 903).

Sau đó sẽ là nghi thức “Xông hương bàn thờ và nhà thờ”, Sách Lễ nghi Giám mục Rôma số 905 cho biết: “Sau nghi lễ xức dầu, thì đem đặt một hỏa lò trên bàn thờ để đốt hương hoặc chất thơm, hay là nếu muốn thì để trên bàn thờ một đống hương trộn với dòng sáp. Đức Giám mục bỏ hương vào hỏa lò và chúc lành, hoặc một tá viên đưa cho ngài một cây nến nhỏ để ngài nhóm đốt cháy đống hương”. Xông hương bàn thờ xong, chủ sự về chỗ ngồi để cho các thừa tác viên xông hương dân chúng và các bức tường nhà thờ.

Hương được đốt trên bàn thờ ám chỉ hy tế của Đức Kitô như trầm hương ngọt ngào bay lên trước nhan Thiên Chúa. Tương tự như vậy, lời nguyện của dân chúng cũng vươn lên ngai Thiên Chúa, sẽ làm đẹp lòng Ngài và được Ngài đoái thương chấp nhận. Việc xông hương nhà thờ diễn tả nhà thờ là nhà cầu nguyện và dành cho dân Chúa.

Việc phủ và trang hoàng bàn thờ để chứng tỏ rằng đây là bàn tiệc hy tế, là bàn tiệc các tín hữu đến để đón nhận Mình Máu Chúa Kitô là lương thực dưỡng nuôi họ.

Phó tế nhận một nến cháy sáng từ Đức Giám mục và dùng cây nến này để đốt nến trên bàn thờ cho việc cử hành Thánh Thể. Thời điểm này nên thắp sáng tưng bừng khắp nhà thờ, tức là “thắp hết mọi ngọn nến, thắp nến ở những nơi được xức dầu và thắp mọi ngọn đèn trong nhà thờ làm dấu chỉ sự vui mừng. Trong khi đó hát tiền xướng (Venit Lumen Tuum), hoặc nếu là mùa Chay thì hát bài (Giêrusalem) cùng với thánh ca Tobia hoặc một bài ca nào khác thích hợp, nhất là để tôn vinh Đức Kitô là Ánh Sáng thế gian” (LNGM 907). Ngài là ánh sáng muôn dân đang chiếu tỏa khắp Giáo hội và toàn thể gia đình nhân loại.

Việc xức dầu bàn thờ với dầu thánh chỉ ra rằng nhà thờ đã được thánh hiến để thường xuyên và vĩnh viễn làm nơi phụng tự của các tín hữu.

4] Phụng vụ Thánh Thể

Phụng vụ Thánh Thể được cử hành như thường lệ, chỉ có sự khác biệt là không xông hương lễ vật cũng như bàn thờ và thêm phần khánh thành cung nguyện để Mình Thánh (LNGM 910-914).

5] Chúc lành và giải tán (LNGM 915)

Cung hiến nhà thờ đã sử dụng rồi

Nghi thức này dành cho các nhà thờ vẫn cử hành thánh lễ thường xuyên nhưng chưa được cung hiến. So với việc cung hiến nhà thờ mới, nghi thức này có những khác biệt chính sau đây (LNGM 916-917) :

a) Bỏ nghi lễ mở cửa nhà thờ (xem lại LNGM số 884 hoặc 889) vì lẽ nhà thờ đã để mở cho các tín hữu rồi; do đó việc vào nhà thờ làm theo cách “đi vào đơn sơ” (xem LNGM số 890 - 891). Nhưng nếu là trường hợp cung hiến một nhà thờ đã đóng cửa từ lâu và bây giờ mở cửa lại cho các cử hành phụng vụ, thì có thể giữ lại nghi lễ mở cửa, vì trong trường hợp này nghi lễ vẫn giữ được sức mạnh và ý nghĩa của nó.

b) Nghi lễ trao nhà thờ cho Đức Giám mục (nói ở LNGM 883, 888, 891), thì, do hoàn cảnh hoặc giữ lại hoặc bỏ đi hoặc thích nghi cho hợp với tình trạng của nhà thờ cung hiến (thí dụ: giữ lại khi cung hiến một nhà thờ mới xây, bỏ đi khi cung hiến một nhà thờ cũ mà kiến trúc không có gì thay đổi, thích nghi khi cung hiến một nhà thờ cũ nhưng được trùng tu toàn diện).

c) Bỏ nghi lễ rảy rước thánh các tường nhà thờ (nói ở LNGM 892 - 894), vì có tính cách thanh tẩy trong đó.

d) Bỏ những gì riêng biệt của phần đầu việc công bố Lời Chúa (nói ở LNGM 895); do đó, Phụng vụ Lời Chúa làm như vẫn quen: thay vào chương 8 sách Nêhêmi với Thánh vịnh 18 và câu đáp (xem số 896), thì chọn bài khác thích hợp.

III] LÀM PHÉP NHÀ THỜ

Theo chỉ dẫn của Sách Lễ nghi Giám mục Rôma:

- Đền thánh hay nhà thờ là những nơi vĩnh viễn dùng để cử hành các mầu nhiệm thánh. Vì vậy nên cung hiến cho Chúa theo nghi thức cung hiến nhà thờ, một nghi thức trổi bật do huyền lực của nghi lễ và các biểu tượng. Nhưng khi không cung hiến được, thì ít là phải làm phép theo nghi thức diễn tả dưới đây. Các nhà nguyện, cung nguyện hoặc đền thánh mà vì hoàn cảnh đặc biệt chỉ dùng vào việc phụng tự thánh từng thời gian thôi, thì cũng nên làm phép theo nghi thức diễn tả dưới đây. Khi nhà thờ, nhà nguyện hay cung nguyện được làm phép, thì tất cả những gì ở trong đó, như: thánh giá, ảnh tượng, đàn, chuông, đàng thánh giá, đều được làm phép và thiết lập bằng chính nghi lễ làm phép này, nên không cần phải làm phép hoặc thiết lập lại nữa (Số 954).

- Làm phép nhà thờ hay nhà nguyện là việc của Đức Giám mục giáo phận hay của linh mục được ngài ủy quyền. Có thể làm phép nhà thờ hay nhà nguyện bất cứ ngày nào, trừ Tam nhật Vượt Qua. Nhưng tốt nhất nên chọn những ngày tín hữu có thể đến tham dự đông đảo, đặc biệt các ngày Chúa nhật, trừ khi có lý do mục vụ khuyên thể khác (Số 956).

- Vào những ngày ghi trong số 1-4 trên bảng các ngày phụng vụ,¹ thì làm lễ theo ngày. Còn vào những ngày khác thì có thể hoặc làm lễ theo ngày hoặc làm lễ kính tước hiệu nhà thờ hay nhà nguyện (Số 957).

Nghi thức làm phép nhà thờ như sau:

Sau nhập lễ như thường lệ, chủ sự sẽ làm phép nước và dùng nước này để rảy trên dân chúng và thanh tẩy các bức tường của nhà thờ / nhà nguyện mới. Trở lại cung thánh, ngài tiếp tục rảy nước thánh bàn thờ trừ phi bàn thờ đã được làm phép hay cung hiến rồi.

Thánh lễ tiếp tục như thường với các bài đọc Sách Thánh trích từ ngày lễ chung về cung hiến nhà thờ hay thánh lễ theo ngày. Sau lời nguyện tín hữu, bàn thờ sẽ được làm phép rất đơn giản và lời nguyện ngắn, theo sau là việc xông hương bàn thờ. Tiếp đó, bàn thờ sẽ được phủ khăn bàn thờ và trang hoàng để bước vào phần Phụng vụ Thánh Thể. Mọi sự sẽ diễn tiến bình thường cho đến hết thánh lễ trừ khi có khánh thành cung nguyện để Mình Thánh. Nếu có, chủ sự sẽ cử hành nghi thức ấy sau lời nguyện hiệp lễ như chỉ dẫn trong Sách Lễ nghi Giám mục Rôma tại các số 910-914.

(tiếp theo và hết)

Lm GiusePhạm Đình Ái,dòng Thánh Thể (SSS)

____________________________________

¹ 1] Tam nhật Phục Sinh tưởng niệm cuộc thương khó và sự phục sinh của Chúa; 2] Lễ Giáng sinh, Hiển linh, Thăng thiên và Hiện xuống - Các Chúa nhật mùa Vọng, mùa Chay và mùa Phục sinh - Thánh lễ an táng (QCSL 380 - cấm cả sáng và chiều thứ Năm Thánh) - Thứ Tư lễ Tro - Các ngày trong Tuần Thánh, từ thứ Hai đến hết thứ Năm - Các ngày trong tuần Bát nhật Phục sinh; 3] Các lễ trọng kính Chúa, Đức Mẹ và các Thánh có ghi trong lịch chung - Lễ cầu cho mọi tín hữu đã qua đời; 4] Các lễ trọng riêng.