Cụm từ “cây nhà lá vườn” gắn với tình nghĩa người Nam Bộ trong giao đãi, vốn thân thuộc với mọi nhà. “Chị nhận cho chút quà mọn, cây nhà lá vườn thôi mà!” - khi tặng ai đó con gà con vịt, chục dừa tươi. “Mời anh cụng ly, cứ tự nhiên như ở nhà, toàn cây nhà lá vườn không đó!”- khi tiếp khách thân mật. Thăm bà con, bạn bè trên thành phố, thị xã, dân quê mang theo chục ký nếp ngon, quày chuối chín cây…, đó cũng là cây nhà lá vườn.
Xứ mình xưa nông thôn là chính, nhà nào cũng có chút đất trồng rau, ao cá, rồi ruộng lúa. Nhiều đến mức bán buôn thì không nói, chứ mâm cơm thân mật tiếp khách, giỏ trái cây ngon, vài ký khô thì nhiều nhà rất sẵn. Chọn loại ngon, đẹp để tặng cho, đãi khách, cây nhà lá vườn tăng giá trị bởi công sức gia chủ, mang hơi ấm thôn quê, nếp nhà thân thuộc. Chút “cây nhà lá vườn” khác hàng hóa bình thường ngoài chợ, bởi cái tình và thường ngon, đẹp hơn.
Ngày nay, “cây nhà lá vườn” ít đi do ruộng rẫy thu hẹp, ngay nông thôn có chỗ mọi thứ phải chạy ra chợ, từ trái ớt đến ký gạo, con cá… Hàng hóa bây giờ dù ở chợ truyền thống, bán rong hay mua “online” đều thượng vàng hạ cám, chất lượng khó đảm bảo. Cây trái vật nuôi xài hóa chất cấm và phân bón quá độ để tăng trọng gây nguy cơ sức khỏe người dùng, lại không ngon như trước. Cây trái đích thực trồng, nuôi tự nhiên, sạch như ngày xưa thực quý, dù chỉ nắm rau, trái mãng cầu, hay con gà…, ngon sạch, đầy tình nghĩa mà ngay nhà hàng có hạng cũng không dễ cung cấp.
Tôi mới vân du mấy mươi cây số bằng xe đạp về một vùng quê, ghé thăm bằng hữu, bạn đồng học từ thuở cấp II nay tóc hoa râm sui, gia đủ cả, rồi bà con… Bạn mời mọc “ở lại ngủ một đêm, chiều mần con gà nòi rủ mấy thằng quen tới nhậu”; gặp bà cô hái cho mấy ký xoài chín cây thấy mê, “lấy đi, cây nhà lá vườn đó!”. Không phải nhà nào cũng sẵn, nên chút quà ấy thành quý lắm. Xoài ngọt, ngon, thơm lạ. Một vòng về nông thôn ngắm sông rạch, làng quê, cây cầu, bến nước, nếm lời ăn tiếng nói mộc mạc, thêm chút quà chân tình của bà con, tâm hồn như được tiếp thêm nhiều năng lượng.
Cái gì hiếm thì quý, càng ít, càng giá trị hơn. Nếu phân loại hàng hóa, thời nay mã hàng “cây nhà lá vườn” phải ở đỉnh giá mới xứng, bởi không hóa chất, phân, mà đầy nghĩa đầy tình.
Nguyễn Thành Công
Bình luận