Lm. Giuse Phạm Đình Ái - SSS
III. Thứ ba, chiếu theo những tài liệu hướng dẫn của Giáo hội
Giáo hội ủng hộ những sáng kiến trong phụng vụ cho nên đã cho phép vị tư tế ngoài việc sử dụng những lời đã được quy định trong sách phụng vụ thì có thể dùng những lời khác nữa của chính mình. Dĩ nhiên những lời này cần theo đúng tiêu chuẩn là “làm điều mà Hội Thánh muốn làm” và trung thành với tinh thần phụng vụ.1
 |
Chính vì thế, phải nhắc lại ở đây lời khuyến cáo của Quy chế Tổng quát Sách lễ Rôma số 24 vốn dựa trên Hiến chế Phụng vụ Thánh số 22 cũng như Giáo luật số 846 #1: Vị tư tế nên nhớ rằng mình chỉ là tôi tớ, là người phục vụ chứ không phải chủ nhân của những mầu nhiệm thánh. Vì thế, ngài không được tự ý thay đổi, thêm thắt hay bỏ bớt điều gì theo ý riêng mình trong cử hành thánh lễ, tức là không làm biến dạng một cách tùy tiện việc cử hành phụng vụ. Trái lại, tư tế phải tuân giữ trung thành các sách phụng vụ đã được nhà chức trách có thẩm quyền phê chuẩn.2 Chính Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã cương quyết lên tiếng rằng “Phụng vụ không bao giờ là một sở hữu riêng tư của ai, kể cả chủ tế và cộng đoàn cử hành các mầu nhiệm đó” vì ngài hằng mong muốn những quy luật phụng vụ phải được tuân giữ một cách trung thành.3 Nhờ vậy, sẽ tránh cho các tín hữu khỏi bị ảnh hưởng bởi tính chủ quan quá lớn của người này người kia, tránh được những hành động tùy tiện và lạm dụng phát xuất từ quan niệm sai lầm về sự tự do cũng như không phá vỡ mối liên quan cần thiết giữa luật cầu nguyện (lex orandi) và luật đức tin (lex credendi).4
Trong Nghi thức thánh lễ 2002 ấn bản tiếng Việt đang được phép sử dụng hiện nay, chỉ có duy nhất một công thức giải tán là “Lễ xong, chúc anh chị em đi bình an”. Vì thế, những câu giải tán như “Lễ xong, chúc anh chị em một ngày mới bình an” hay “Lễ xong, chúc anh chị em luôn được bình an”… không bao giờ được sử dụng vì chúng không thuộc bản văn Sách lễ Rôma.
 |
Thật ra, có thể thay thế câu giải tán “Lễ xong, chúc anh chị em đi bình an” bằng một câu khác chứ không nhất thiết phải giữ nguyên văn câu chào chúc này. Tuy nhiên, những công thức giải tán khác cũng phải nằm trong Sách lễ do thẩm quyền của Hội đồng Giám mục soạn thảo và phê chuẩn sau khi đã được Tòa Thánh công nhận.5 Chính vì lý do trên mà Sách lễ tại nhiều quốc gia đã dự trù những cách nói khác nhau để diễn tả nội dung đó:
Chẳng hạn trong Sách lễ Rôma bằng tiếng Ý có những lời giải tán:
- Ước gì niềm vui của Chúa là sức mạnh của chúng ta. Chúc anh chị em ra đi bình an.
- Hãy chúc tụng Chúa bằng cuộc sống của mình. Chúc anh chị em ra đi bình an.
- Nhân danh Chúa, anh chị em hãy ra đi bình an.
- Anh chị em hãy ra đi bình an và mang niềm vui của Chúa cho hết mọi người.
Sách lễ Rôma bằng tiếng Anh có những công thức giải tán như sau:
- Thánh lễ đã xong, anh chị em hãy ra đi.
- Anh chị em hãy ra đi và loan báo Tin Mừng của Chúa.
- Anh chị em hãy ra đi bình an, làm vinh danh Chúa bằng cuộc sống của mình.
- Chúc anh chị em ra đi bình an.
 |
Tất cả những lời giải tán vừa đề cập đều hàm chứa ngôn ngữ sai đi. Trong khi đó, câu “Lễ xong, chúc anh chị em một ngày mới bình an” hay “Lễ xong, chúc anh chị em luôn được bình an”… chỉ là một lời chúc có tính cách xã giao bình thường ngoài xã hội khi chia tay, với ý nghĩa là “Mọi sự đã kết thúc rồi, bây giờ anh chị em có thể về nhà mình”. Chính vì thế, chúng không thích hợp để sử dụng trong phụng vụ thánh lễ. Chắc chắn chúng làm tiêu tán phẩm chất của nghi thức mà Hội Thánh muốn đặt để trong đó. Bởi vì công thức Giáo hội muốn không phải đơn giản chỉ là giải tán một nhóm người, nhưng phản ánh thời khắc cộng đoàn Thánh Thể được sai đi truyền giáo và hiện thực hóa ơn gọi tông đồ của dân Chúa.6 Thánh lễ là một hành động phụng tự có mục tiêu rõ rệt: các tín hữu được quy tụ và gặp gỡ không phải như một đám đông, làm một điều gì đó rồi chia tay nhau, nhưng là để phụng sự và tôn vinh Thiên Chúa trong thánh đường để rồi được sai đi phục vụ Ngài giữa lòng thế giới qua những trách vụ hằng ngày của mình, tiếp tục sứ vụ mà Chúa Giêsu đã khởi sự (x. Ga 20,21; 17,18; 15,16; Lc 4,18-19).7
Do mối quan hệ giữa vị tư tế trong tư cách là mục tử với anh chị em giáo dân là đoàn chiên của ngài, vị tư tế nên nán lại ở cuối thánh đường sau thánh lễ hầu có thể gặp gỡ các tín hữu vừa mới tham dự Hy lễ Tạ ơn. Lúc này, ngài có thể sử dụng những lời chào khác nhau mang tính xã giao để chúc cho các tín hữu thân yêu của mình được mọi sự may lành và bình an trong cuộc sống. Còn trong thánh lễ, phó tế hay tư tế chỉ sử dụng công thức giải tán được ghi trong Sách lễ là “Lễ xong, chúc anh chị em đi bình an”.
Lm. Giuse Phạm Đình Ái - SSS
____________________________________________
1 Xc. QCSL 31; Jean Marie Hum, “Các Sách Phụng Vụ” trong J. Gélineau (ed), Họp Nhau Cử Hành Phụng Vụ, tập I (1992),110-116.
2 Xc. Quy chế Tổng quát Sách lễ Rôma, số 24; Huấn thị Bí tích Cứu độ, số 31.
3 Xc. Thông điệp Ecclesia de Eucharistia, số 20
4 Huấn thị Bí tích Cứu độ, số 7, 10 và 11.
5 Quy chế Tổng quát Sách lễ Rôma, số 25; 388-393.
6 Xc. Sacramentum caritatis, số 51; FABCIX,E.3.
7 Xc. Jeremy Driscoll, OSB, What Happens at Mass (Chicago: Liturgy Training Publications, 2005), 132-134.
Bình luận