Lúc tuổi nhỏ, không ít lần tôi hát thế này: “Năm xưa trên cây xoài, làng Fatima xa xôi, có Đức Mẹ Chúa trời, hiện ra uy linh sáng chói…”. Ngày qua tháng lại, cứ gân cổ hát sai và nghĩ đó là hình ảnh cây xoài ở quê mình. Ở Nam bộ, ngoài ruộng lúa mênh mông, cây ăn trái trồng nhiều, trong số đó, làm sao vắng mặt cây xoài. Vì vậy, trong câu hát của bài thánh ca, không chỉ có tôi mà gần như lũ bạn đều lầm. Nào có ai ngờ đó là sồi, một loại cây xa lạ, cả đời ông bà, cha mẹ tôi còn chẳng biết. Dù vậy, tôi nghĩ bao thế hệ đi trước vẫn vững lòng tin, bền đỗ. Bởi đức tin ấy đã được dưỡng nuôi, rồi truyền lại cho lớp sau này…
Rồi cũng một câu hát: “Lúc mà Chúa sinh thì, Mẹ đứng ưu sầu lặng yên”. Ngày nhỏ, tôi nghĩ rằng đó là lúc Chúa Giêsu được sinh ra bởi lòng trinh nữ. Và cứ nghĩ vì giây phút thánh thiêng đó, Mẹ Maria đã trầm lắng nhìn hài nhi, yên lặng cầu nguyện. Khi lớn lên, được học hành kinh sách, được trang bị chữ nghĩa văn chương, tôi mới hiểu ra rằng “sinh thì” mang đậm ý niệm thần học. “Sinh thì” không phải là lúc sinh ra mà là lúc Chúa khép lại cuộc hành trình trần thế, trong thân phận người, và mở ra sự sống bất diệt. “Sinh thì” trong ý nghĩa này diễn tả sự khởi đầu của đời sống mới. Một ý nghĩa thật sâu xa mà cả tuổi thơ tôi đã nghĩ lệch đi… Dù vậy, những ý nghĩ đó đã góp phần gieo cho tôi lòng tin yêu Chúa, tin yêu Đức Mẹ, cùng sự cậy trông, phó thác…
Có lẽ tôi hát sai hay hiểu sai không phải vì thiếu dạy bảo, mà vì đã giấu đi sự hiểu biết sai lầm của mình. Khi cha xứ hay ông bà không biết con trẻ sai thì làm sao có thể sửa dạy? Rồi giữa muôn trùng điều phải dạy, làm sao có thể rào đón, hay nói cho hết từng chuyện, từng từ? Điều đó cho thấy, trong hành trình phát triển đức tin, nỗ lực và chủ động tìm hiểu của mỗi người là vô cùng quan trọng.
Trong kho tàng kinh bổn Công giáo, hay rộng hơn là từ ngữ nhà đạo, có các từ cổ xưa, giờ đây ít dùng hoặc được dùng với ý nghĩa mang đậm tính thần học. Trẻ em ngày nay bị chi phối bởi nhiều hoạt động, nào là học ở lớp, bài tập ở nhà, trung tâm tiếng Anh, học đàn, học võ… Thời gian cho kinh nguyện và giáo lý hạn chế. Khi dư dả thì giờ đôi chút thì bị cuốn vào điện thoại, giải trí. Trong bối cảnh này, các em khó có cơ hội suy ngẫm về ý nghĩa lời kinh. Như vậy, lời kinh dù ý nghĩa, nếu được tiếp thu với ý nghĩ lệch lạc hoặc sai lầm, sẽ khiến các em cảm thấy mơ hồ.
Làm sao để thế hệ trẻ tiếp cận và thấu hiểu những ý niệm từ kho tàng kinh bổn, thánh ca? Câu chuyện này có lẽ dành cho tất cả gia đình Công giáo và cả các cộng đoàn, xứ đạo.
Nguyễn Luân, Cần Thơ
Bình luận