Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Hỏi:

Trước đây ba em hút thuốc lá rất nhiều, khoảng 5 năm gần đây ông bị ho kéo dài và khó thở khi trời lạnh. Em đưa ba đi khám chuyên khoa phổi, bác sĩ chẩn đoán ba em bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Ba em được bác sĩ cho uống thuốc và xịt thuốc để dự phòng cơn. Tuy nhiên, mặc dù ba em đã bỏ thuốc lá và dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ nhưng ông vẫn thường xuyên bị những đợt cấp phải nhập viện nhiều lần trong 1 năm. Xin bác sĩ tư vấn cách dự phòng đợt cấp bệnh phổi mạn tính. Em xin chân thành cảm ơn bác sĩ.

Trả lời:

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hay còn gọi là COPD, là bệnh đường hô hấp có tỷ lệ mắc cao ở nước ta, nguyên nhân chủ yếu là do thuốc lá. Theo tổ chức y tế thế giới, đến năm 2020, COPD là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ 3 sau bệnh ung thư và bệnh tim mạch. Đối với bệnh nhân COPD thì tiến triển của đợt cấp là cảnh báo của tình trạng xấu đi của chức năng phổi. Đáng lo ngại hơn, nếu không xử trí kịp thời thì bệnh nhân có thể tử vong ngay trong đợt cấp COPD.

Biểu hiện của đợt cấp COPD là các triệu chứng nặng lên: tăng tình trạng khó thở, tăng lượng đàm khạc, thay đổi màu sắc và tính chất đàm (vàng, xanh, hôi…). Có thể kèm theo sốt do nhiễm trùng …

Các biện pháp để dự phòng đợt cấp COPD bao gồm:

1. Tăng cường miễn dịch cho cơ thể để tránh nhiễm khuẩn, nhiễm virus - nguyên nhân hàng đầu gây ra đợt cấp COPD:

- Tiêm ngừa cúm mùa hằng năm. Tiêm ngừa phế cầu mỗi 5 năm

- Giữ môi trường sống trong lành, tránh bụi, khói thuốc lá

- Tránh tiếp xúc với người bị nhiễm khuẩn, bị cúm, rữa tay thường xuyên bằng nước sát khuẩn.

- Tránh để cơ thể nhiễm lạnh: tránh ra ngoài khi thời tiết chuyển mưa hay giao mùa. Tránh ngâm mình trong nước lạnh, tắm nước lạnh…

- Dinh dưỡng đủ chất và hợp lý để tăng cường miễn dịch cho người bệnh

2. Cai thuốc lá: Cai thuốc là biện pháp điều trị rất cần thiết giúp làm chậm sự sụt giảm chức năng hô hấp. Cai thuốc lá sẽ làm cho bệnh chậm tiến triển và ít xuất hiện đợt cấp.

3. Tập thể dục và vận động hợp lý như đi bộ, đạp xe …để tăng cường sức đề kháng và tăng cường hoạt động các cơ hô hấp, cải thiện khả năng hít thở của người bệnh. Tùy theo mức độ bệnh và khả năng gắng sức của người bệnh mà lựa chọn mức độ tập luyện hợp lý như đi bộ 20 phút mỗi ngày. Tập hít thở theo hướng dẫn của vật lý trị liệu .

4. Dùng thuốc để cắt cơn (thuốc dãn phế quản) và thuốc ngừa cơn hợp lý và đúng cách theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa hô hấp. Tái khám định kỳ với bác sĩ chuyên khoa hô hấp để đánh giá mức độ bệnh và hướng dẫn việc sử dụng thuốc cũng như tập luyện hợp lý.

Ths.Bs Trung Phan.