Trong những ngày Tết, ai nấy đều hướng lòng về với ông bà tổ tiên bằng niềm tri ân sâu xa. Giáo phận cũng được coi như một gia đình. Vì thế, vài năm trở lại đây, cứ đến ngày 23 tháng Chạp, tôi với tất cả linh mục và đại diện các tu sĩ, chủng sinh thay vì tập trung tại TGM để mừng tất niên thì hẹn nhau tại một Chủng viện cổ kính được thành lập từ hơn 150 năm qua với tên gọi Làng Sông, cùng đi viếng nghĩa trang các Giám mục, linh mục, tu sĩ, chủng sinh và ân nhân bên cạnh Chủng viện. Sau đó dâng thánh lễ cầu nguyện cho những vị ấy và dùng bữa cơm chung thân tình.
 |
| Đức cha Matthêu viếng nghĩa trang các Giám mục, linh mục, tu sĩ, chủng sinh... nhân dịp Xuân về |
Ngày 25 tháng Chạp, tôi trở về quê (giáo họ Gò Dài, thuộc giáo xứ Gò Thị) dâng lễ cầu nguyện cho tổ tiên, ông bà, cha mẹ cũng như mọi người trong xóm đạo. Kế đến sẽ đi tảo mộ và thắp nén hương tưởng nhớ người đã khuất ngoài nghĩa trang. Những ngày tiếp theo tôi dành tiếp đại diện các dòng tu, HĐGX và đoàn thể giáo dân tại TGM. Mỗi đoàn được tiếp riêng để tôi có cơ hội hỏi thăm về tình hình từng nơi, chia sẻ khó khăn, trao đổi lời cầu chúc chân tình.
Từ lúc giao thừa tới mấy ngày đầu năm mới, tôi chủ sự nhiều thánh lễ tại nhà thờ Chánh tòa và những nhà thờ khác. Đồng thời là đi thăm, chúc Tết các cha già, nữ tu ở nhà hưu dưỡng, vài cộng đoàn dòng tu và tập viện, tiếp đón một số giáo dân và người thân. Ngày mồng Ba Tết, theo truyền thống, tôi về nhà cử hành thánh lễ đầu năm cho giáo xứ nhà, rồi thăm họ hàng và bà con bổn đạo.
Bao giờ cũng vậy, những ngày giáp Xuân, mọi người làm ăn sinh sống ở phương xa đều tìm cách trở về với mái ấm gia đình. Bốn chữ “về quê ăn Tết” nằm trên cửa miệng như nói lên sự sum họp đầy thân thương. Bản thân tôi xuất thân từ miền quê nên chữ “quê” ở đây vừa là “quê nhà” - nơi tôi sinh ra và lớn lên, vừa là “nhà quê” - nơi có cuộc sống mộc mạc nhưng đầy ắp tình làng nghĩa xóm. Vì thế, từ “về quê” luôn gợi lên trong tôi niềm rạo rực khó tả mỗi khi Xuân về. Khi song thân còn sống, sau thánh lễ và gặp gỡ chúc Xuân giáo dân, tôi tranh thủ về nhà để cùng vợ chồng người em trai và các cháu chúc tuổi cha mẹ, dùng bữa cơm chung và đi thăm láng giềng. Nay cả hai đều mất, tôi về thắp nén hương cầu nguyện cho các ngài, chia sẻ niềm vui tân niên với bà con và những người xung quanh. Gia đình tôi ít ỏi, chỉ còn lại vợ chồng em trai tôi và ba cháu nên việc sum họp cũng đơn giản, luôn thân tình và đầm ấm.
 |
| ĐGM Qui Nhơn cùng vui trong hội chợ mừng Xuân của một giáo xứ |
Tôi nghĩ, suốt cả năm mọi người đã tất bật với chuyện mưu sinh, thậm chí phải tha hương cầu thực thì những ngày Tết quả là thời khắc vô cùng quý báu, khi tất cả có dịp đoàn tụ bên nhau trước bàn thờ Chúa và bàn thờ gia tiên, gặp gỡ ông bà cha mẹ và những người thân yêu bên mâm cơm gia đình, thăm hỏi và trao cho nhau những nụ cười cùng lời cầu chúc chân thành. Niềm vui rộn ràng hòa quyện với khí Xuân nhẹ nhàng có sức xua tan mọi ưu phiền lo lắng, đem lại cho mái nhà khoảnh khắc bình an. Ấy cũng là thời điểm tuyệt vời và thích hợp để người lớn ban cho con cháu lời giáo huấn dựa trên Lời Chúa mà mỗi gia đình nhận được khi hái lộc đầu năm ở nhà thờ, cũng như những nhắc bảo nhẹ nhàng và những sự khích lệ chứa chan tâm tình. Là một mục tử nhưng đồng thời cũng là một phần tử của gia đình, tôi rất trân trọng giây phút đoàn viên như thế. Tôi cho rằng đó là nét văn hóa cần được bảo tồn và phát huy với những thích nghi cần thiết cho phù hợp với hoàn cảnh hiện tại. Bởi vì ngày nay, truyền thống này đang có dấu hiệu bị xem nhẹ hay lãng quên, nhất ở nơi giới trẻ, đặc biệt tại thành phố.
*
Cuối cùng, nói về cái Tết đáng nhớ nhất, với tôi đó hẳn là Xuân Mậu Tý (2008), vì nó liên quan đến biến cố buồn của gia đình. Năm ấy, mẹ tôi ra đi. Mẹ tôi bị mù từ lâu và bại liệt hơn 10 năm. Năm 2007, bà được 89 tuổi và một hôm đau nặng gần như chết. Tôi cầu nguyện xin Chúa cho bà sống thêm năm nữa để tròn 90. Chúa nhậm lời và bà bình phục. Giao thừa năm sau, bà bảo cả nhà đọc kinh cảm tạ Thiên Chúa vì những ơn lành Ngài đã ban cho gia đình trong năm cũ và xin Chúa gìn giữ, chúc lành trong năm mới. Rồi mọi người quây quần dùng chút bánh ngọt và đi nghỉ. Trong lúc con cháu đang dọn dẹp, bà bị đột quỵ, ít phút sau thì qua đời. Bấy giờ tôi đang làm chánh xứ nhà thờ Chánh tòa Qui Nhơn, sau thánh lễ giao thừa tôi vào giường nằm nghỉ giây lát thì nhận được điện thoại báo tin mẹ vừa mất. Tôi trằn trọc mãi không sao ngủ được cho đến giờ lễ sáng. Lễ đầu năm kết thúc, tôi vội vàng lấy xe máy chạy về nhà, cách Qui Nhơn khoảng 20 cây số để gặp mặt mẹ. Ngày vui nhất trở thành ngày buồn nhất cho tôi và thân nhân. Tuy nhiên, khi suy nghĩ lại, tôi thấy thật an ủi vì Chúa đã cho mẹ sống tới 90 tuổi như lời đã xin. Ngày đầu tiên của mọi người trong mùa Xuân mới cũng là ngày đầu tiên của mẹ tôi trong mùa Xuân vĩnh cửu. Do vậy, không ai trong gia đình có thể quên ngày giỗ của bà. Chúa đã xếp đặt thật tuyệt vời.
ĐGM Matthêu Nguyễn Văn Khôi, GP Qui Nhơn
Bình luận