Ðồ gốm

Nhân tham dự thánh lễ cầu nguyện cho cha Giuse Ðinh Quang Lục, linh mục giáo phận Vĩnh Long mới về Nước Chúa đầu năm 2022, tôi hân hạnh gặp Ðức cha Giuse Ðinh Ðức Ðạo, nguyên Giám mục chánh tòa giáo phận Xuân Lộc, hiện là Viện trưởng Học viện Công giáo Việt Nam. Ngài là bạn cùng lớp với cố linh mục Lục. Sau thánh lễ, Ðức cha gởi tặng cho các vị đồng môn và thân hữu gói quà tặng gồm bộ lịch Trung tâm Thánh Mẫu Núi Cúi, một cỗ tràng hạt Mân Côi và cuốn hồi ký của ngài mang tên Ðồ Gốm xuất bản tháng 5.2021. Tôi ngỏ ý sẽ điểm cuốn sách này, ngài rất vui vẻ đồng ý và còn dặn thêm đăng báo nào thì báo để ngài theo dõi.

Sách dày 282 trang, khổ 13x20,5cm do nhà xuất bản Ðồng Nai ấn hành. Bìa in offset màu do Nguyễn Hà trình bày, là hình chụp bức tranh họa đôi tay người thợ đang tạo hình chiếc bình gốm, dưới khoảng trời có chim bồ câu đang bay. Chỉ hình bìa thôi cũng bao hàm nội dung phong phú của cuốn hồi ký suy tư mang tựa đề Ðồ Gốm.

Khi trả lời phỏng vấn của một linh mục về lý do chọn tựa cuốn hồi ký là “Ðồ Gốm”, Ðức cha Giuse cho biết: “ Tôi đã chọn hình ảnh Ðồ Gốm để đặt tên cho những dòng tâm sự này, cốt ý để ca tụng sự cao cả của Thiên Chúa trong việc tạo dựng, hơn nữa còn cứu độ và chở che tôi trong suốt hành trình cuộc đời. Hình ảnh Ðồ Gốm cũng giúp làm nổi bật tác động của Thiên Chúa trên cuộc đời tôi. Sự mỏng giòn và yếu đuối của phận người rõ như ban ngày, nhưng cũng chính qua đó mà lòng nhân từ đầy xót thương của Thiên Chúa càng được tỏa sáng. Ðiều lạ lùng đáng chú ý không phải là sự yếu đuối và ác độc của loài người, nhưng là lòng thương xót không bờ bến của Thiên Chúa trước những con người yếu đuối và ác độc (x. Mc 12,1-12). Chính nhờ vậy, tâm hồn tôi luôn tràn ngập an bình, tin tưởng, phó thác và hy vọng” (trang 9-11).

Nội dung cuốn hồi ký gồm 10 chương và sau cùng là lời kết. Mỗi chương lại gồm nhiều đề mục. Mục lục cuốn sách được in ở những trang đầu với đề tựa từng chương, số ghi từng mục trên số trang của cuốn sách đã giúp độc giả rất dễ dàng tìm mục để đọc. Ví dụ bạn đọc muốn tìm hiểu vì sao Ðức cha từ Vatican về giáo phận Xuân Lộc, xin tìm trên mục lục CHƯƠNG VI: NHỮNG NGÃ RẼ CUỘC ÐỜI (từ trang 159), mục 01: Bỏ Rôma về giáo phận Xuân Lộc. Hoặc muốn biết về những ngày chuẩn bị thụ phong linh mục, mời mở chương I: NGÀI ÐÃ THẮNG CON, mục 8 trang 36: Quyết định tiến lên chức Linh Mục. Tác giả viết thể loại hồi ký rất dễ đọc, chân thật song song với thể loại tường thuật sống động khiến người đọc luôn bị cuốn hút vì những địa danh nơi tác giả từng sống, hoạt động và hình dung ra được những nhân vật tác giả từng gặp gỡ, tiếp xúc, cảm nhận. Qua tập hồi ký, độc giả được biết về cuộc đời của vị giám mục từ thời thơ ấu tại quê nhà Thức Hóa, Bùi Chu. Sinh ra đúng vào năm Ất Dậu, năm đói 1945 : “Mẹ kể là mẹ sinh ra tôi vào tháng Ba đói (1945), mỗi khi nghe tôi khóc, những người đói ăn đã đứng sẵn ngoài cổng, biết là giờ ăn cơm nên kéo nhau vào. Mẹ đã chuẩn bị sẵn, mỗi người một nắm cơm. Nhờ vậy, họ sống qua ngày, chờ mùa gặt lúa. Tôi được thừa hưởng nơi mẹ tôi cả chất tình cha lẫn chất tình mẹ, nhưng chất tình mẹ xem ra mạnh hơn. Mẹ thương yêu tôi hết mực, nhưng không nuông chiều; mẹ lo lắng, chăm sóc cho tôi từng li, từng tí, nhưng không chiếm hữu mà để cho tôi tự do phát triển.

…Năm 1954, cả gia đình di cư vào miền Nam; lúc đầu, gia đình tôi định cư tại giáo xứ Nghĩa Hòa, vùng Chí Hòa, thuộc giáo phận Sài Gòn. Sau một thời gian, không biết vì lý do gì, gia đình tôi chuyển đến vùng Hố Nai và định cư tại giáo xứ Bùi Chu, nay thuộc giáo phận Xuân Lộc. Khi đó, hai chị của tôi đều đã lập gia đình và sinh con. Chị thứ nhất lập gia đình với anh Chấn, còn chị thứ hai lập gia đình với anh Ðình. Mẹ tôi và tôi ở với anh chị Ðình, còn anh chị Chấn ở riêng.

Chỉ hơn một năm sau, anh chị Ðình lại chuyển vào Sài Gòn mua đất và làm nhà ở giáo xứ Nam Hòa. Thế là chỉ còn mẹ và tôi ở lại giáo xứ Bùi Chu. Anh chị Chấn tuy vẫn còn ở tại giáo xứ Bùi Chu, nhưng ở riêng” (Trang 15-16).

Về việc đi tu dâng mình cho Chúa, Ðức cha kể về hai vị linh mục đã hướng dẫn từ bước đầu vào Tiểu chủng viện, cha Antôn Pham Gia Thuấn nay đã nghỉ hưu, nguyên là chánh xứ Trung Chánh đưa ngài đi thi vào Tiểu chủng viện Thánh Phanxicô Tân Phước - Phước Tỉnh, đậu hạng thứ nhì. Cha Ðaminh Vũ Nguyên Thiều (+), nguyên chánh xứ Tân Phú, nhận ngài làm nghĩa tử. Lên Ðại chủng viện ngài được cử đi du học tại Roma sau một năm học Triết tại Ðại chủng viện Thánh Giuse Sài Gòn. Ðộc giả có thể thích thú theo dõi cuộc đời tu học của ngài từ Mục 5 đến hết mục 9 chương I (trang 13 - 41 ).

Tín hữu Việt Nam trên khắp thế giới đã từng ngạc nhiên khi nghe tin cha Giuse từng phục vụ tại giáo triều Roma đã về Việt Nam và phục vụ Giáo hội tại Việt Nam với những thắc mắc như: Sao một linh mục ở nước ngoài lại được mời về Việt Nam đảm nhiệm chức vụ Giám đốc Ðại chủng viện của Giáo phận Xuân Lộc? Rồi 4 năm sau là giám mục Phụ tá và cuối cùng là đảm nhiệm Giám mục chánh tòa giáo phận Xuân Lộc, một giáo phận đông giáo dân nhất nước. Có lẽ lời giải đáp được tìm thấy nơi chương VI: NHỮNG NGÃ RẼ CUỘC ÐỜI (trang 159-187).

Xin kết thúc bài nơi đây với trích đoạn “Lời Kết” cuốn Ðồ Gồm, hồi ký suy tư của Ðức cha Giuse Ðinh Ðức Ðạo, in trên trang bìa cuối:

“Tôi như đang nghe thấy văng vẳng tiếng ca du dương thánh thót, dường như từ cửa Thiên Ðàng, nhưng bên tai lại thấy vang lên những tiếng hát ca, khi vang dội ù tai, nhức óc, khi hút hồn quyến rũ. Làm sao để rẽ lối tiến lên dần tới nơi đang phát ra tiếng ca du dương Thiên Ðàng?

Tôi băn khoăn tự hỏi: Làm sao để cho mọi người được lôi cuốn bởi ánh sáng nhiệm mầu của Trời Mới, Ðất Mới? Làm sao để ai ai cũng nếm được sự ngọt ngào của tiếng hát du dương Thiên Ðàng? Làm sao để mọi người được thấm nhuần lòng thương xót của Chúa và lấy lòng thương xót đó mà đối xử với nhau? Làm sao để lắp lại con tim cho ác quỷ Te Ka để nó trở lại được nguyên trạng nữ thần Te Fiti? Làm sao cho mọi người nhận ra được “bay hoàn hảo không chỉ là bay nhanh hơn như đang bay hiện nay, nhưng là vượt lên cách bay hiện thời”, tức là không chỉ sống lương thiện mà còn sống theo Chúa Thánh Thần, sống bằng sức sống thần linh của Thiên Chúa? (x. Ga 1,12; Gl 4,6; Gl 5,16-25).

Câu trả lời cho tất cả vấn nạn đó là: Ðem Chúa Kytô đến cho họ để Ngài chinh phục họ”.

Phải chăng đó là Thông điệp mà tác giả muốn gởi đến mọi người qua ÐỒ GỐM.

Fx Ðỗ Công Minh