Kiêu căng tôn giáo và khiêm nhường Phúc Âm

Kiêu căng tôn giáo”, đó là một điều phải tránh. Ðức Hồng y Saldarini đã nhẹ nhàng nhắc tới vấn đề này trong một bài giảng tuần tĩnh tâm mùa Chay dành cho giáo triều Vatican (Vivre c’est le Christ, Desclée de Brouwer, 1996, trang 83).

Khởi đi từ khẳng định: “Chỉ một tôn giáo chúng tôi là duy nhất đúng và duy nhất thánh thiện”, nhiều người không ngần ngại đi tới khẳng định: “Chỉ chúng tôi mới là những người thực sự đạo đức”.

Phát xuất từ những khẳng định dữ dội đó, một số người đã đi xa hơn. Họ khinh khi, hạ giá những ai không cùng tôn giáo với mình, hoặc không cùng quan điểm tôn giáo như mình.

Họ cho rằng những chủ trương như thế là đúng, và các thái độ hành động như vậy là đạo đức. Những phán đoán ấy dựa trên một niềm tin nào đó, chứ thực tế đâu có đơn giản như vậy. Người tốt việc tốt đâu chỉ tìm được trong biên giới nhất định của một tôn giáo, của một giới, của một nhóm, của một địa phương.

Khi kiêu căng tôn giáo trở thành não trạng tập thể trong một xã hội nào, thì xã hội đó có nguy cơ bị chia rẽ, chính tôn giáo đó cũng tự gây ra nguy cơ bị tha hóa một cách thảm hại. Bởi vì lúc đó tôn giáo sẽ thiếu một điều kiện quan trọng để được chấp nhận, để có thể phát triển. Ðiều kiện đó là khiêm nhường.

 

caunguyenlienton.jpeg (124 KB)
Cầu nguyện liên tôn tại Bangladesh - ảnh: Vincenzo Pinto

Cần khiêm nhường để đi theo Đức Kitô

Trong Phúc Âm, Ðức Chúa Giêsu Kitô đã rất nhấn mạnh đến khiêm nhường. Ngài giảng và nêu gương sáng về khiêm nhường.

Máng cỏ tại hang đá Belem, Thập giá trên núi Sọ, đó là những chỗ rốt hết mà Ðức Kitô đã chọn. Ngài đã sống trong thân phận kẻ yếu hèn, kẻ khốn cùng, kẻ bị chối từ, kẻ bị thương tích về danh dự, kẻ phục vụ đến hy sinh mạng sống. Ngài chọn cuộc sống như thế, để có thể gần gũi với những người khổ đau yếu hèn, và để làm chứng cho tình yêu thương xót.

Với lời giảng và gương sáng, Chúa Giêsu khuyên dạy các tín hữu hãy học với Ngài đức hiền lành khiêm tốn. Nhưng xem ra nhiều người chỉ để ý đến việc tin kính Ngài, chứ không bắt chước Ngài. Thậm chí nhiều người chưa hề coi đức khiêm nhường là một yếu tố quan trọng để có thể đón nhận ơn Chúa, Ðấng chỉ ban ơn cho những người khiêm tốn, và chống lại những kẻ kiêu căng tự phụ.

Khiêm nhường là nền tảng mọi nhân đức. Giống như một ngôi nhà không thể đứng vững nếu thiếu móng, đời sống đức tin cũng sẽ sụp đổ nếu thiếu đi đức khiêm nhường. Chúa Giêsu, bằng cuộc đời phục vụ khiêm nhường, đã chỉ cho mọi người con đường đến sự giải thoát. Liệu mỗi người có đang thực sự sống theo gương Ngài, hay đang để cho kiêu ngạo làm mờ đi ánh sáng đức tin trong tâm hồn?

Thời nào, khiêm tốn cũng là một yếu tố quan trọng để diễn tả vẻ đẹp nhân bản, giá trị nhân cách và sức mạnh nội tâm của những người tin theo Ðức Kitô.

 

Khiêm nhường để tồn tại và phát triển

Trong thời đại toàn cầu hóa, thế giới như một ngôi nhà chung, nơi mọi giá trị văn hóa, tôn giáo giao thoa. Để đạo lý của Thiên Chúa được nhiều người đón nhận, Giáo hội cần chủ động học hỏi, lắng nghe và tìm ra những cách thức truyền đạt mới mẻ, phù hợp với xu hướng hiện đại.

Thế giới hôm nay như một con tàu siêu tốc. Nếu muốn đồng hành cùng nhân loại và chia sẻ Tin Mừng, chúng ta phải khiêm tốn bước lên tàu, dù có những chông gai. Việc cứ đứng ngoài chờ đợi một con tàu lý tưởng chỉ khiến mọi người lạc lõng và bỏ lỡ nhiều cơ hội quý báu.

Thời nay, thị trường tự do biến cuộc sống nhân loại và dân tộc thành một thứ sân banh. Phải cạnh tranh, phải so tài, phải đọ sức, trước con mắt từng triệu người chứng kiến. Nếu Giáo hội, đoàn thể không đủ khiêm tốn rèn luyện chính mình và nhân sự đúng cung cách, và không đủ khiêm tốn để đổi thay đúng lúc, chúng ta sẽ bị loại trừ.

 

Cần khiêm nhường để thích nghi với tương lai

Khi còn là Bộ trưởng Bộ Ðức Tin, Ðức Hồng y Joseph Ratzinger (sau này là ĐTC Bênêđictô) đã khuyến khích Hội Thánh hãy khiêm tốn trước những thực tại mới (xem Le sel de la terre, Flammarion, Cerf, 1997).

Theo ngài, Hội Thánh nên ý thức mình là những thiểu số, nên mềm dẻo để có thể chấp nhận nhiều đổi thay về tư tưởng và luật lệ sẽ xảy ra trong xã hội; phải coi tính khách quan, tính lương thiện và tính chân thật là những nhân đức rất quan trọng; phải biết chấp nhận tình trạng đa văn hóa trong nội bộ; nên sẵn sàng coi những khám phá mới của thần học là việc có thể xảy ra; cần nghĩ đến cách rao giảng mới, đó là người rao giảng vừa là người của Phúc Âm vừa là người của thời đại mình đang sống, nên đơn giản hơn và cần có nội tâm hơn; Hội Thánh nên tự tổ chức một cách khiêm tốn hơn. Ðức Hồng y Joseph Ratzinger quả quyết một cách xác tín điều mà ngài coi là căn bản nhất, đó là ý Chúa muốn Hội Thánh hãy yêu mến: mỗi người trở thành những con người yêu mến, có khả năng yêu mến và có can đảm yêu mến như Ðức Kitô.

Phân định trên đây chỉ có thể được đón nhận, nếu mỗi người thực sự khiêm nhường. Khiêm nhường giúp mình nhận ra những giới hạn của bản thân, tôn trọng người khác và sẵn sàng thay đổi. Khiêm nhường giúp xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp với người khác, đặc biệt là những người khác biệt với mình. Khiêm nhường giúp mỗi người sẵn sàng đón nhận những thay đổi và đổi mới để phù hợp với hoàn cảnh mới. Khiêm nhường giúp mọi người đến gần Chúa hơn qua cầu nguyện và chiêm niệm.

*

Chính khi tôi yếu lại là lúc tôi mạnh” (2 Cr 12,10). Lời của thánh Phaolô đã được chứng thực qua kinh nghiệm sống của nhiều người. Khiêm tốn thừa nhận sự yếu đuối của mình chính là cách mỗi người đón nhận sức mạnh từ Thiên Chúa. Ý thức về sự yếu đuối giúp mỗi người biết khiêm nhường.

Thực vậy, nó giúp người thiện chí biết nương tựa nơi Chúa, biết cần đến sự đỡ nâng của những người khác, biết thông cảm và sống liên đới với những ai bị thương tích do những yếu đuối của mình. Sự yếu đuối giúp thanh luyện mình trong những xung đột nội tâm, biết bắt chước Chúa Giêsu cầu nguyện: “Lạy Cha, xin đừng theo ý con nhưng xin theo ý Cha mọi đàng” (Mt 26,39). Nó giúp họ, từng giờ từng ngày, với ý thức mình yếu đuối, luôn nhìn về Chúa là Cha, để nói với Cha: “Trong tay Cha con xin phó dâng linh hồn con” (Lc 23,46).

Yếu đuối là một sự thực gần gũi nhất. Nhìn nhận sự thực đó chỉ là tôn trọng sự thực. Nếu gọi đó là khiêm nhường, thì cũng có thể coi đó là một tinh thần đơn sơ, dũng cảm mà Chúa muốn nơi người môn đệ Chúa. Và như thế chính là chân lý, là tinh thần lạc quan, là sức mạnh, là sự sống, là phục sinh đến từ Chúa Giêsu, Ðấng cứu độ.

Giám mục GB. Bùi Tuần (+)

 

Chia sẻ:

Bình luận

có thể bạn quan tâm

Ðức tin cần có việc làm kèm theo
Ðức tin cần có việc làm kèm theo
Một vấn đề có liên hệ nhiều đến cách sống đạo hôm nay. Ðó là vấn đề Ðức tin cần có việc làm kèm theo.
Sống đạo với những bất ngờ
Sống đạo với những bất ngờ
Lời Chúa nhắc nhở là phải luôn sẵn sàng. Để làm được điều này, các đấng đạo đức khuyên các tín hữu hãy xác tín sâu sắc rằng chính Đức Giêsu Kitô là trung tâm của đức tin.
Lời của Thiên Chúa
Lời của Thiên Chúa
Tuy là Ngôi Lời, Ðức Kitô tại hang đá Bêlem đã không nói lời nào. Ðúng hơn, Người đã nói, nhưng không phải bằng lời, mà bằng chính bản thân mình.
Ðức tin cần có việc làm kèm theo
Ðức tin cần có việc làm kèm theo
Một vấn đề có liên hệ nhiều đến cách sống đạo hôm nay. Ðó là vấn đề Ðức tin cần có việc làm kèm theo.
Sống đạo với những bất ngờ
Sống đạo với những bất ngờ
Lời Chúa nhắc nhở là phải luôn sẵn sàng. Để làm được điều này, các đấng đạo đức khuyên các tín hữu hãy xác tín sâu sắc rằng chính Đức Giêsu Kitô là trung tâm của đức tin.
Lời của Thiên Chúa
Lời của Thiên Chúa
Tuy là Ngôi Lời, Ðức Kitô tại hang đá Bêlem đã không nói lời nào. Ðúng hơn, Người đã nói, nhưng không phải bằng lời, mà bằng chính bản thân mình.
Chuẩn bị tâm hồn để mừng lễ Chúa giáng sinh
Chuẩn bị tâm hồn để mừng lễ Chúa giáng sinh
Sắp đến ngày kỷ niệm việc Thiên Chúa giáng sinh. Nhiều nơi đã bắt đầu chuẩn bị mừng lễ. Việc chuẩn bị tâm hồn mới là điều quan trọng, vì là nơi Chúa muốn đến viếng thăm và ở lại. Những việc đơn sơ, chân thành sẽ giúp mỗi người...
Sống Mùa Vọng  với Ðức Mẹ Maria
Sống Mùa Vọng với Ðức Mẹ Maria
Mùa Vọng phải được coi là thời gian rất quan trọng. Ðây là mùa tạ ơn. Ðây là lúc chuẩn bị đón Chúa. Chúa đến cứu độ. Chúa đem lại cho chúng ta sự sống dồi dào tốt đẹp, mà thâm tâm ta hằng khao khát mong chờ.
Kiêu căng tôn giáo và khiêm nhường Phúc Âm
Kiêu căng tôn giáo và khiêm nhường Phúc Âm
Phát xuất từ những khẳng định dữ dội đó, một số người đã đi xa hơn. Họ khinh khi, hạ giá những ai không cùng tôn giáo với mình, hoặc không cùng quan điểm tôn giáo như mình.
Một thoáng kiểm tra vẻ đẹp “khiêm nhường”
Một thoáng kiểm tra vẻ đẹp “khiêm nhường”
Có tài đức mà vẫn khiêm nhường. Có địa vị mà vẫn khiêm nhường. Có trí thức mà vẫn khiêm nhường. Ðược khen hay bị chê, họ vẫn bình tĩnh khiêm nhường.
Cảm nghiệm về Chúa
Cảm nghiệm về Chúa
Những tôn giáo quá nghiêng về lý trí đang đổ vỡ thê thảm, đang khi những tín ngưỡng đưa con người đến những cảm nghiệm thiêng liêng lại trở nên hấp dẫn lạ lùng. Ðó là nhận định của một số nhà quan sát tôn giáo và xã hội.
Con đường hạt lúa
Con đường hạt lúa
Người môn đệ Chúa Giêsu là mọi tín hữu. Nhưng ở đây, danh từ này được giới hạn cho những ai dấn thân đi theo Chúa Giêsu một cách đặc biệt, để mở mang Nước Trời.