Người mục tử luôn đáp lại người nghèo

Sống đời thánh hiến đã là một lựa chọn không suy chuyển giữa bao biến hóa của cuộc đời từ ngày tóc xanh. Đến nay, khi mái đầu đã trắng màu mây, vị mục tử hiền hòa, gần gũi ấy vẫn kiên trì đi tiếp với chọn lựa dấn thân vì tha nhân trọn vẹn trong tình yêu thương. Đó là chân dung của cha Gioan Kim Khẩu Tri Công Vị - chánh xứ Khiết Tâm (hạt Chí Hòa – TGP. TPHCM).

THÂN THƯƠNG KÝ ỨC CỦA VỊ LINH MỤC GIÀ

Nhà thờ Khiết Tâm vốn khiêm tốn về diện tích và quy mô xây dựng, nên như một lẽ tất nhiên, nơi ở, làm việc của cha xứ cũng nhỏ bé, giản đơn. Tiếp chúng tôi trong căn phòng nhỏ chừng hơn chục thước vuông, chật ních sách vở và những túi quà dành cho người nghèo, cha Vị mở lòng ôn lại những câu chuyện của ký ức và những trăn trở trong đời phục vụ...

Ngày đó, biết con mình có ý hướng ao ước làm linh mục nên thân phụ cha hay hỏi: “Lớn lên con làm gì?” và câu trả lời ít khi ngại ngần kèm nụ cười tươi hết cỡ “con đi tu” của cha luôn nhận lại cái gật gù của bố. Người lớn trong gia đình thi thoảng gặp lại trêu “đi tu thì làm gì có vợ được...”, nhưng với cậu Vị khi ấy theo Chúa vẫn là khao khát, ước mơ. Lên mười tuổi, lúc cha phó Clemut Thạch dẫn một số em ở Tân Định vào chủng viện thi nhập tu. Cậu Vị cũng xin đi thi và đậu vào nhưng vì còn quá nhỏ nên gia đình có ý giữ ở nhà. Cho đến khi có bằng Thành Chung (tương đương với bằng tốt nghiệp PTCS), cha xin thi lại vào Chủng viện. Tuy hết lòng ủng hộ con vì bản thân dòng họ cũng đã có nhiều tấm gương tu đức nhưng cha mẹ ngài lúc bấy giờ muốn con trai được ăn học đến nơi đến chốn, đủ chín chắn để hiểu và xác tín niềm tin dấn thân, nên khuyến khích con học lên cao hơn. Ước mơ khoác tấm áo dòng vì vậy đành tạm gác lại cho đến khi cha Vị học xong Tú Tài.

Khi chính thức có thể tự tin xin tìm hiểu ơn gọi, cha Vị chưa tròn 20 tuổi. Mọi chuyện những tưởng suôn sẻ lại hóa thành thử thách vì một tai nạn bất ngờ khiến vị linh mục có hẹn trao đổi ơn gọi với cha Vị qua đời chỉ ít giờ trước cuộc hẹn. Thời gian chờ đợi tiếp tục kéo dài khi cơ hội gặp gỡ bề trên khi ấy là cha Giuse Khâm, giám đốc Đệ tử viện Dòng Chúa Cứu Thế Vũng Tàu lại thông báo một trở ngại khác, đó là điều kiện phải biết tiếng Latinh. Không nhụt chí, thời gian sau gia đình gặp Đức cha Phaolô Bình từ Cần Thơ về, ước nguyện đi tu được đáp lại bằng cái gật đầu của Đức cố TGM Phaolô Nguyễn Văn Bình... Đó là ngày 3.10.1959.

Vì đã có bằng Tú Tài, cộng thêm hoàn cảnh thiếu thầy nên ba năm liền cha Vị đảm nhận dạy học cho Tiểu Chủng viện bên cạnh việc tự trau dồi tiếng Latinh. Đến năm 1962, cha chuyển lên Đại Chủng viện Sài Gòn tiếp tục hoàn thành các chương trình và chính thức chịu chức linh mục khi vừa 29 tuổi. “Đi chậm. mà về cũng không tới nỗi quá chậm, đó là một may mắn đầy bất ngờ, nên với tôi ngày đó như một giấc mơ mà mình nghĩ lại chỉ muốn cười mãi vì một niềm vui lâng lâng khó tả...”- cha tâm sự.

Dâng lễ cho các công nhân

Cha nhận được bài sai lần lượt gắn bó với các xứ đạo Chợ Quán, Thủ Thiêm trong vai trò phó xứ. Ngay những năm đầu của đời linh mục, cha đã xác tín con đường phục vụ là gần gũi, gắn bó với người nghèo bằng tất cả mọi phương cách trong khả năng. Chính vì vậy mà suốt mấy năm ròng, hằng ngày cha vẫn túc tắc đạp xe đến cơ sở Chí Thiện, Thánh Linh, trường Nguyễn Bá Tòng và Thánh Anna Thủ Thiêm để giảng dạy giáo lý và môn Công dân giáo dục. Đặc biệt với Thủ Thiêm, trong vai trò phó xứ, cha Vị có một thời gian dài gần 5 năm gắn bó lo cho các bệnh nhân ở trại phong Thanh Bình. Ở đây, cha giúp giải tội, dạy giáo lý, chăm sóc vỗ về tinh thần người bệnh, đồng thời phụ gia đình một số trẻ con bệnh nhân phong tiền học phí, lập một đội mai táng cho nhóm thanh niên giúp lo chôn cất những người không thân nhân, nghèo khổ… Trong tâm khảm vị linh mục già cho đến bây giờ, những năm tháng đầu tiên trong sứ vụ mục tử đã khơi lên tinh thần luôn nhiệt tình, không ngại dấn thân. Đây cũng là lý do mà chưa một ngày cha cho mình ngơi nghỉ.

NHỮNG VIỆC “NHỎ” Ở KHIẾT TÂM

Sau khi phục vụ ở giáo xứ Chí Hòa hơn 5 năm (từ 1975 cho đến 1981), cha Vị gắn bó với Khiết Tâm đến nay. Giáo xứ nhỏ với số giáo dân chỉ nhỉnh hơn con số 2.000, song nhờ sự nhiệt tâm của ngài nên lúc nào nhà thờ, xóm đạo cũng rộn ràng vui như Tết với đủ hoạt động bác ái thường kỳ. Dù những người được giúp đỡ không phải ai cũng là người ở địa phương. “Được như vậy cũng nhờ vào sự năng động, nhiệt tình và tấm lòng quảng đại của ông cha xứ. Cha khóc với người khóc, vui với người vui...” - đó là lời nhận xét mà rất nhiều giáo dân Khiết Tâm trả lời khi được hỏi “tại sao lại hào hứng chung tay phụ ông cha?”.

Hỗ trợ người nghèo đón Tết

Với xứ Khiết Tâm, việc thực thi tinh thần bác ái không phải là chuyện của riêng cha xứ hay ban hội nào, mà là sự chung lòng của mọi giáo dân. Lo Tết cho người nghèo chính là một công việc bác ái mang tính truyền thống và nổi bật của giáo xứ Khiết Tâm kể từ ngày cha Vị về xứ. Các hội đoàn trong giáo xứ kết hợp những lúc thăm viếng ghi nhận lại nhiều trường hợp cần giúp đỡ - không kể lương giáo. Hằng năm cha Vị đều gởi ít nhất một trăm phần quà gồm gạo, mắm, củ kiệu, bánh mứt... phụ Tết với họ. Những túi quà được trao đi với tâm tình đầy sự trân trọng, cảm thông. Vào các ngày cuối năm lại càng thêm rộn vui bởi nhiều nhóm tình nguyện sẵn sàng tụ lại cùng nhau giặt, ủi những bộ quần áo cũ xin được đó đây cho người còn khó. Biết cha hay lo cho người nghèo nên chỉ cần nghe cha mời gọi: “Anh em hãy thực thi bác ái cùng tôi” là nhiều người sẵn sàng nhón bớt chút tiền túi bỏ vào thùng bác ái cuối nhà thờ. Tự nguyện ban đầu dần thành một thói quen nên nhờ đó nhà xứ luôn có phần quỹ tương trợ người khốn khó.

Cũng đã từ rất lâu, công việc chôn cất người nghèo, người neo đơn hay chăm sóc bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn đã thành một nếp quen thuộc ở Khiết Tâm. Tất cả bắt nguồn từ nỗi xót thương trước những cảnh ngặt nghèo khi chứng kiến thời điểm khó khăn nhất trong đời người là khi ốm đau, lúc lìa đời mà không tiền, vắng người thân. Hơn hai chục năm trước, cha nhờ mối quan hệ với một số bác sĩ có tấm lòng đã gởi những bệnh nhân đầu tiên đến để được giúp thuốc men, thăm khám. Sau đó, qua tiếp xúc và chứng kiến một số bệnh nhân không qua khỏi cơn nguy kịch, lại không thân nhân lo đám tang, cha mạnh dạn đứng ra lo lắng cho họ êm đẹp phần cuối đời. Một vài địa chỉ trại hòm như Vạn Thọ (nhà thờ Tân Định) hay Tiến Đệ (giáo xứ Chí Hòa) đã chung tay cùng cha. Cho đến nay, công việc đầy tình nghĩa này vẫn được duy trì và ngày càng có thêm nhiều cá nhân góp sức.

Thăm kẻ liệt

Chọn phương châm: “Con người đến không phải để được người ta phục vụ. Nhưng là để phục vụ và hiến dâng” (Mt 20,28) nên hầu như lúc nào cha cũng bận rộn lo toan vì người khác và xem mọi việc người giáo dân cần đến mình đều là lẽ tất nhiên. Cũng vì vậy mà chuyện lễ tang hay cưới hỏi được cha quy định chỉ cần trong giáo xứ có người mất là ban tang lễ của giáo xứ sẽ đến trợ giúp ngay, bất kể túi có tiền hay không. Và nhà đám không phải đóng góp bất kỳ một khoản nào cho những sự kiện trọng đại này. Những trường hợp quá khó khăn sẽ được giáo xứ lo hết từ việc đọc kinh, tổ chức các nghi lễ và đưa đến nơi an nghỉ cuối cùng. Nhà “chờ phục sinh” của giáo xứ cũng sẵn sàng đón nhận.

Đám tang là vậy, còn với đám cưới cha Vị cũng mở lòng làm lễ chúc phúc, miễn nhận các khoản đóng góp cho các cặp vợ chồng nghèo. Thậm chí nhiều đôi còn được cha tặng quà cưới. “Giàu cũng như nghèo, tất cả trước Chúa đều không có gì phân biệt vậy nên sao ta lại có thể để lòng phân biệt xóa lấp tình yêu thương, lòng thương xót...” - cha chia sẻ. Những giờ dạy giáo lý hôn nhân do cha trực tiếp đứng lớp bao giờ cũng thân tình, ấm cúng, bởi cha luôn dành thời gian chuyện trò để hiểu thêm về hoàn cảnh các cặp đôi. Giáo xứ với diện tích quá nhỏ nên nhà thờ cũng kiêm luôn làm nơi dạy giáo lý, sinh hoạt chung và tổ chức các công việc mục vụ. Mọi thứ luôn được cha sắp xếp chặt chẽ và chính cha luôn là người đồng hành với các lớp giáo lý một cách sát sao. Một ngày của vị linh mục mái đầu đã bạc trắng luôn là hình ảnh ngược xuôi, bận rộn và tiếp xúc để đáp lại những người cần đến mình.

Gần 48 năm âm thầm phục vụ, bước chân đã không còn nhanh nhẹn nhưng tinh thần hướng tới những ai cần nâng đỡ với lý tưởng vì người nghèo vẫn là niềm vui tràn ngập tâm hồn vị mục tử già.

Minh Hải