“Tiếp cận bằng sự cảm thông”

Đức cha Robert Barron, Giám mục phụ tá Tổng Giáo phận Los Angeles - Mỹ đã có một số chia sẻ về tông huấn mới “Amoris Laetitia” trên trang tin Công giáo World on Fire.

Nếu tôi có thể tóm tắt một cách táo bạo bản văn kiện dài 264 trang phức tạp này, tôi sẽ nói rằng tông huấn của ĐTC đã cung cấp “một chìa khóa tuyệt vời giúp cho nhiều linh hồn đau khổ đang kiếm tìm sự chở che của Giáo Hội”.

ĐTC Phanxicô cũng muốn nêu lên những sự thật một cách rõ ràng nhất có thể về đời sống hôn nhân và gia đình. Đồng thời ngài muốn các vị chủ chăn hãy vươn tay ra, tiếp cận bằng sự thương xót và cảm thông những con người đang đấu tranh để có thể thấm nhuần chân lý vào cuộc sống của họ.

Đức cha Robert Barron, Giám mục phụ tá Tổng Giáo phận Los Angeles - Mỹ

Dẫn chứng từ những quan điểm đạo đức về hôn nhân, ĐTC luôn nhấn mạnh hôn nhân đích thực là giữa một người nam và một người nữ, là những cá nhân đã cam kết với nhau trong sự trung thành lâu dài, thể hiện tình yêu chung và rộng lòng chia sẻ với con cái (52, 71).

ĐTC cảm thấy đau lòng khi có bất kỳ những hiểm họa gì đe dọa đến lý tưởng này, bao gồm cả thuyết tương đối về đạo đức, sự tự mãn của một nền văn hóa thường chúng, tư tưởng tự đánh bóng bản thân… Ngài kêu gọi chúng ta lắng nghe các giáo huấn của ĐTC Phaolô VI trong thông điệp “Humanae Vitae” (Sự sống con người) đề cập đến sự kết nối quan trọng giữa tính hiệp nhất và khía cạnh tái sinh của tình yêu vợ chồng (80).

Cuối cùng, bất kỳ nghi ngờ nào về thái độ của ĐTC về sự bền chặt của hôn nhân đã bị bác bỏ một cách rõ ràng và trực tiếp nhất có thể: “Sự cam kết và ràng buộc vĩnh viễn của hôn nhân - điều mà Thiên Chúa đã tác hợp, con người không có quyền phá vỡ (Mt 19: 6) - không thể bị xem như một “gánh nặng” lên nhân loại, mà hãy như là một “món quà” được trao cho những người được tác hợp trong hôn nhân” (62).

Trong một phần đặc biệt có ảnh hưởng đến những lời huấn dụ, Đức Phanxicô đã biên dịch các bài thánh ca ca ngợi tình yêu nổi tiếng trong thư thứ nhất của Thánh Phaolô gởi tín hữu Côrintô (90-119). Ngài đã lập luận rằng tình yêu không đơn thuần chỉ là cảm giác (94), mà là một sự cam kết của ý chí để thực hiện một số điều khá rõ ràng và đầy thách thức là trở nên kiên nhẫn, chịu đựng vì nhau, không ngừng hy vọng.

ĐTC hướng dẫn các cặp vợ chồng tiến bước vào hôn nhân mà tình yêu phải là trung tâm của mối quan hệ giữa hai người. Tôi cho rằng phần này của tông huấn “Amoris Laetitia” nên được yêu cầu đọc trước lễ cưới hay tại những lễ nghi tương tự trong quá trình chuẩn bị kết hôn theo nghi thức Giáo Hội Công giáo.

Tuy nhiên, ĐTC cũng thừa nhận rằng rất nhiều người đã hiểu sai về lý tưởng này, đã không thể liên kết tất cả những phạm trù khi Giáo Hội nêu về hôn nhân. ĐTC phản bác lại tư tưởng giải quyết mang tính kết tội, ĐTC nói: “Hãy xem Giáo Hội như là một bệnh viện, được thiết kế để chăm sóc phù hợp nhất cho những người bị thương” (292).

Chúng ta có thể thấy rằng, ngay cả trong một sự kết hợp bất thường hay thậm chí là đầy khiếm khuyết thì vẫn sẽ có những yếu tố tích cực trong đó, tiêu biểu là sự viên mãn của tình yêu hôn nhân. Ở đây ý không phải để nói rằng chỉ được sống với nhau khi có sự cho phép hoặc phù hợp với ý muốn của Thiên Chúa; mà là để nói rằng Giáo Hội có thể sẽ có những cách sáng suốt hơn hướng những cá nhân trong tình huống như thế đến với sự chuyển mình.

ĐTC đưa ra lời khẳng định rất quan trọng để hiểu hướng đi và ý nghĩa của tông huấn: “Nếu để ý đến vô số những hoàn cảnh cụ thể khác nhau thì có thể hiểu rằng, không nên mong đợi từ Thượng HĐGM hoặc từ tông huấn này một quy luật tổng quát mới thuộc loại giáo luật áp dụng cho mọi trường hợp. Chỉ có thể có một sự khuyến khích mới để phân định bản thân và mục vụ theo tinh thần trách nhiệm về những hoàn cảnh đặc biệt khác nhau”(300).

Liệu tông huấn “Amoris Laetitia” của Đức Phanxicô sẽ chấm dứt hết chuỗi tranh cãi về những vấn đề liên quan đến hôn nhân, gia đình ? Có lẽ khó mà được vậy ! Tuy nhiên, tông huấn đã thực sự thể hiện sự công bằng. Nó sẽ là một điều tuyệt vời cho những cá nhân đang khắc khoải mong đón nhận tình yêu thương của Giáo Hội.

Thảo Nguyễn (chuyển ngữ)