Vệ sinh ở tuổi “Bậc thềm”

Tôi được biết, trẻ thơ có bước ngoặt khá quan trọng chuyển tiếp từ nhi đồng sang thiếu niên gọi là “giai đoạn tiền dậy thì”, được ví như cái bậc thềm chuẩn bị bước lên một “tầm cao mới”. Phải khuyên các em chăm sóc cơ thể của mình như thế nào để không bỡ ngỡ khi gặp những biểu hiện phát triển giới tính (kinh nguyệt ở em gái, mộng tinh ở em trai) ạ?

(Một cô giáo chủ nhiệmcủa Trường Nội trú TP Vinh)

Hầu hết các học sinh cấp 1 cấp 2 khá lười tắm táp mỗi ngày và không tự giác làm vệ sinh cá nhân. Những bài học vệ sinh cơ thể đã được chỉ dẫn từ thời mẫu giáo và tiểu học nhưng nhiều bạn nhỏ “quên” thực hành thói quen giữ vệ sinh tốt hoặc thiếu tự giác để tuân thủ chúng. Hãy làm cho việc giữ vệ sinh thân thể trở nên vui vẻ hơn bằng cách coi đó không phải là việc “vặt” mà là trải nghiệm thú vị, vì đây là những thói quen ích lợi mà người ta phải làm suốt đời.

Khi còn nhỏ, một em bé có thể mặc quần áo, đi tất cả ngày thì ở tuổi trước dậy thì phải chú ý thay áo quần thường xuyên hơn, nhất là với quần áo lót. Tránh mặc đồ lót chật hay ẩm ướt, đặc biệt trong những ngày hè nắng nóng. Chọn loại màu trắng may bằng loại vải dễ thấm hút để dễ theo dõi chất tiết sẽ xuất hiện báo hiệu sự dậy thì.

Hãy rửa tay thay vì chỉ lau bằng các loại giấy ăn. Sử dụng giấy ăn làm sạch tạm thời, sau đó nên rửa lại bằng nước vì hầu hết các loại giấy ăn đều không được khử trùng hoàn toàn.

Dùng xà phòng dịu nhẹ, tập trung làm sạch mặt, tay, chân, nách, háng. Ðặc biệt, tắm táp cho vùng kín thật sạch sẽ và khô ráo ít nhất 1 lần trong ngày. Gội đầu khi cảm thấy đầu bẩn hoặc tạo thành một thói quen gội đầu 3 lần/ tuần với những em có mái tóc dày, nhiều dầu, hoặc khi nhìn tóc thấy nhờn nhờn, bết bết. Ðể bảo vệ và giữ cho tóc khỏe, chỉ nên gội đầu với nước ấm chứ không nên dùng nước quá nóng hoặc quá lạnh. Kỳ cọ rồi dùng khăn lau vành tai và lỗ tai. Không cho que bông, móc tai kim loại vào sâu trong tai, chỉ nên lấy ráy tai bằng tăm bông 2 lần trong tháng. Có ý thức chăm sóc chải răng hằng ngày sau bữa ăn và trước khi ngủ, nhất là với trẻ thích dùng nước ngọt, thực phẩm có đường dễ dẫn đến bị sâu răng, hôi miệng.

Rửa chân đúng cách ít nhất mỗi ngày một lần, lau khô cẩn thận, đặc biệt các kẽ ngón chân. Phần lớn thời gian đi học, học sinh hoạt động với đôi chân của mình, tức là luôn phải đi giày. Ðôi giày thấm mồ hôi sẽ là môi trường lý tưởng cho vi trùng, vi khuẩn, các loại nấm sinh sôi. Nếu chỉ có một đôi để đến trường, hãy thay ngay khi về đến nhà, giúp giày thoáng khí và hong khô mồ hôi trước khi dùng chúng vào ngày hôm sau. Nên học cách giữ giày sạch bằng cách chải và giặt giày thường xuyên.

Về cơ bản, việc vệ sinh 2 phái giống nhau, có khác chăng từ dậy thì trở đi, con trai cạo râu và vệ sinh quy đầu, con gái thay băng vệ sinh.

Một bộ đồ trong phòng vệ sinh của các em tuổi này gồm những món như lược, bàn chải và kem đánh răng, khăn lau mặt, khăn tắm, xà bông nhẹ, dầu gội đầu, bông tắm để dễ kỳ cọ sạch chất nhờn trên da, sữa rửa mặt… Là những vật dụng cá nhân nên không dùng chung với người khác, vì chúng có thể là nguyên nhân lây nhiễm vi khuẩn từ người khác hoặc ngược lại làm lây bệnh cho họ.

Cùng với việc mọc mụn trứng cá, lông tay lông nách..., cơ thể các em cũng có mùi. Các loại lăn nách, khử mùi, thuốc xịt có mùi thơm, xà bông hoặc nước xả vải còn sót lại trong quần áo đều có thể gây kích ứng cho vùng kín. Do đó, tránh sử dụng mùi hương và các chất phun càng nhiều càng tốt. Nếu bị chứng ra nhiều mồ hôi, mồ hôi dầu hoặc có “rau mùi” ở vùng ngã ba thì mới dùng đến các loại xà phòng có độ kiềm nhẹ hoặc sữa tắm để “giải tán” chúng.

Không buồn tay nặn mụn, nhổ tóc sâu, cắn móng tay hoặc xé lớp da viền quanh móng tay, cậy lớp vảy đóng trên miệng lớp trầy xước trên da. Hạn chế ăn vặt những thực phẩm bày bán ở cổng trường, vỉa hè.

Biết yêu quý, trân trọng thân thể của mình cũng như của người khác là các em sẽ biết cách ứng phó với nhiều tình huống, có cách nhìn nhận về tình bạn, tình yêu, quan hệ giới tính một cách nghiêm túc.

THS – BS LAN HẢI