Cao ủy LHQ về người tị nạn (UNHCR) vừa trao giải Nansen cho nữ tu người Brazil Rosita Milesi vì nỗ lực nhiều thập niên qua trong việc tranh thủ quyền lợi cho những con người sống đời trôi dạt.
Hơn 40 năm qua, vị nữ tu dòng Truyền giáo Thánh Carôlô Scalabrini đã giúp hàng ngàn người hoàn thành thủ tục hành chính, tìm đến nơi ở, nguồn thức ăn, nhận được chăm sóc sức khỏe, đào tạo ngôn ngữ và tiếp cận thị trường lao động ở Brazil, theo AFP dẫn thông cáo của UNHCR.
Lòng kiên định
Khi được hỏi điều gì đã thúc đẩy cô con gái của một nông dân nghèo chọn đời sống thánh hiến và trở thành người tranh đấu cho quyền lợi của dân tị nạn, sơ Milesi trả lời một cách đơn giản: lòng kiên định. “Kể từ khi còn nhỏ, tôi rất quyết tâm trong mọi việc. Nếu tôi quyết định làm gì, tôi sẽ lật ngược cả thế giới để biến điều đó thành hiện thực”, nữ tu Milesi chia sẻ với đại diện của UNHCR ở Boa Vista, thành phố miền bắc Brazil, nơi đặt trụ sở Viện Di cư và Nhân quyền (IMDH) do sơ điều hành với mục tiêu ủng hộ dân nhập cư và người tị nạn từ nhiều nước.
Quyết tâm của vị nữ tu người Brazil không xuất phát từ tham vọng cá nhân, mà xây dựng trên nền tảng đức tin và cam kết không lay chuyển trong việc giúp đỡ tha nhân. Những đức tính tốt đẹp này của sơ đã được cha mẹ nung nấu từ thuở nhỏ. Bất chấp công việc đồng áng mệt nhọc, cha mẹ sơ luôn kết thúc một ngày với việc cầu nguyện cùng 11 người con. Dù thu nhập của gia đình hạn chế, họ sẵn sàng cung cấp việc làm, thức ăn và nơi ngả lưng cho những người cần đến.
Năm lên 9, cô bé Milesi rời nhà ở bang miền nam Rio Grande do Sul để đi học ở trường của dòng Truyền giáo Thánh Carôlô Scalabrini. Được sáng lập vào cuối thế kỷ 19, dòng đã trợ giúp những người Ý đến châu Mỹ định cư, nhưng theo thời gian lại chuyển sang giúp đỡ người nghèo khó. Sau khi tuyên khấn năm 1964, khi mới 19 tuổi, sơ đã dành hai thập niên kế tiếp trên vai trò giáo viên và quản lý bệnh viện được dòng mở cửa phục vụ cho người nghèo. Trong thời gian đó, vị nữ tu quyết định học ngành luật và sau đó lấy bằng thạc sĩ chuyên ngành này. “Khi người ta hỏi tại sao tôi chọn ngành luật, tôi nói muốn làm luật sư cho người nghèo, vì sứ mệnh của chúng tôi khi ấy là giúp người cần giúp. Dân tị nạn và người nhập cư lúc đó vẫn chưa liên quan đến các hoạt động chính của dòng”, nữ tu giải thích.
“Nhà vô địch” về vấn đề tị nạn
Thập niên 1980, khi dòng Truyền giáo Thánh Carôlô Scalabrini quyết định quay về với mục đích ban đầu, nữ tu đã được giao phó thành lập Trung tâm Nghiên cứu Di trú ở Brasilia. Và thế là một “nhà vô địch” vận động vì quyền lợi của dân tị nạn đã xuất hiện. Năm 1996, Brazil cân nhắc dự luật về tị nạn, và nữ tu Milesi đã vận động sự ủng hộ để mở rộng định nghĩa về tị nạn, nhằm đảm bảo có thêm nhiều người được hưởng lợi ích nếu dự luật được thông qua.
Thậm chí sơ Milesi còn viết thư về Vatican, mong Tòa Thánh gởi thư cho chính quyền Brazil để trình bày tầm quan trọng của việc mở rộng khái niệm về tị nạn. Và Tòa Thánh đã gởi thư theo yêu cầu. Năm 2017, một lần nữa vị nữ tu đã góp sức khi dự luật về di dân được soạn thảo và ban hành ở Brazil. Sơ Milesi đã đạt được thắng lợi đầy ấn tượng, cho phép nhiều trường hợp được cứu xét và quan tâm theo luật mới.
Bên cạnh công việc pháp lý, nữ tu Milesi đang điều phối mạng lưới gồm khoảng 70 tổ chức ở tầm quốc gia hỗ trợ di dân, người tị nạn và cộng đồng địa phương. Sơ cũng tham gia ủy ban người tị nạn quốc gia (CONARE) và là thành viên Ban giám đốc Quỹ Scalabrini, cũng như xuất bản các báo cáo học thuật về tình trạng con người bị buộc phải tháo chạy khỏi quê nhà và bị đẩy đến con đường di dân. Sơ và các đội ngũ IMDH ở Brasilia và Boa Vista làm việc không mệt mỏi để cải thiện đời sống cho khoảng 790.000 người cần được bảo vệ ở Brazil. Họ đến từ 168 nước khác nhau, bao gồm Venezuela, Haiti, Afghanistan, Syria, Iraq, Burkina Faso, Mali và Ukraine.
Khi biết tin mừng về giải thưởng Nansen, được thành lập năm 1954, nữ tu Milesi chia sẻ: “Tôi đã quyết định dành trọn đời mình hỗ trợ di dân, người tị nạn. Việc họ ngày càng cần được giúp đỡ, chào đón và hòa nhập là nguồn cảm hứng cho công tác của tôi”.
 Giải thưởng Nansen còn được gọi là “Nobel” dành cho hoạt động cứu giúp người tị nạn, giải thưởng được trao ở Geneva (Thụy Sĩ) vào ngày 14.10, với giá trị hiện kim là 100.000 USD cho nữ tu Rosita Milesi. Ðây là giải thưởng được đặt theo tên nhà thám hiểm vùng cực Fridtjof Nansen (Na Uy), cao ủy đầu tiên về tị nạn của Hội Quốc Liên, tiền thân của LHQ. Ông đã nghĩ ra ý tưởng hộ chiếu Nansen, giấy tờ dành cho người tị nạn, cho phép họ dùng để đi lại cho đến năm 1942. Năm 1922, ông Nansen được trao giải Nobel Hòa bình vì những cống hiến to lớn, cho phép những con người bị đẩy vào tình cảnh sống tha phương có cơ hội làm lại cuộc đời. |
GIANG VÔ YÊN
Bình luận