Làm gì với ảnh, tượng bị hư hỏng?

Với các ảnh tượng đã làm phép, khi bị hư hỏng, sứt mẻ, muốn bỏ đi phải làm thế nào? (Bạn đọc Trần Thị Hoa, Đồng Nai)

Trả lời của linh mục Giuse Vũ Đức Thiện, GP Long Xuyên:

Các tranh ảnh, tượng thánh không thể thiếu trong các nhà thờ, nhà nguyện và nơi mỗi gia đình Công giáo. Về chức năng của ảnh tượng, giáo lý Hội Thánh Công giáo dạy: “Ảnh tượng thánh, ảnh tượng phụng vụ chủ yếu trình bày Đức Kitô”, số 1159; và khẳng định dù trong lịch sử phát triển của Giáo hội, với lòng sùng kính, thánh thiện của các tín hữu, nhiều ảnh tượng, tranh về Chúa, Đức Mẹ, các thánh đã được trình bày lại. Nhưng, nói cho cùng, đều quy hướng về tâm điểm duy nhất của Hội Thánh là chính Chúa: “Tất cả các dấu chỉ của việc cử hành phụng vụ đều quy hướng về Đức Kitô: kể cả các ảnh tượng của Mẹ Thiên Chúa và của các thánh. Thật vậy, các ảnh tượng này nói về Đức Kitô, Đấng được tôn vinh nơi các ngài. Các ảnh tượng này cho thấy ‘ngần ấy nhân chứng đức tin như đám mây bao quanh’ (Dt 12,1), các ngài đang tiếp tục tham dự vào công trình cứu độ trần gian và chúng ta được liên kết với các ngài, nhất là khi cử hành các bí tích. Qua ảnh tượng của các ngài, điều được mặc khải cho đức tin của chúng ta là con người được tạo dựng ‘theo hình ảnh Thiên Chúa’, cuối cùng được biến hình nên ‘giống như Thiên Chúa’, và cả các Thiên thần, là những vị đã được quy tụ lại trong Đức Kitô”, số 1161.

Khi ảnh tượng bị hư hỏng, trước hết có thể xem xét tình trạng ở mức độ nào. Một số tranh ảnh, tượng Chúa đối với các gia đình, cá nhân hay cộng đoàn đức tin cụ thể còn mang ý nghĩa lịch sử, gắn liền với sự hình thành, sinh hoạt. Với ảnh tượng đã làm phép, nếu rơi vào trường hợp không thể sửa chữa, phục hồi… mà nhất thiết phải bỏ đi để thay vào đó những tranh ảnh, tượng thánh mới, người tín hữu có nhiều chọn lựa, miễn là phù hợp, tránh những hành vi thể hiện sự coi thường như quăng vào thùng rác, ném ra khu vắng vẻ hay bỏ xuống sông… Hiện nay, ở một số xứ đạo có hẳn không gian riêng dành cho các tượng thánh bị bể, hư hỏng, nơi chốn ấy vẫn được trang trí sạch đẹp và xứng hợp. Một số gia đình chọn hình thức cất giữ vào một nơi nào đó. Ngoài ra, cũng có thể nghĩ đến việc nghiền nhỏ các bức tượng, chôn cất trong vườn nhà…

Trong Hiến chế về Phụng vụ Thánh, Thánh Công đồng nhắc nhở: “Việc đặt ảnh tượng thánh trong các thánh đường cho các tín hữu tôn kính vẫn được duy trì; tuy nhiên, các ảnh tượng không nên quá nhiều và phải được bày trí thích hợp, để không phá hỏng lòng mộ mến nơi đoàn dân Kitô giáo, đồng thời cũng không nhượng bộ thói sùng bái lệch lạc”, số 125. Giáo lý Hội Thánh Công giáo số 1162 đã chỉ ra: “Việc chiêm ngắm các ảnh tượng thánh, cùng với việc suy niệm Lời Chúa và việc ca hát các thánh thi phụng vụ sẽ tạo nên một sự hòa hợp các dấu chỉ trong cuộc cử hành, làm cho mầu nhiệm được cử hành in sâu vào tâm khảm các tín hữu, rồi được biểu lộ ra trong đời sống mới của họ”. Điều quan trọng nên nhớ, cần phân biệt rõ sự tồn tại của tranh, ảnh tượng thánh là cách thức gợi nhắc chúng ta về các đấng bậc, chứ không phải là chính các đấng bậc.