Si Ma Cai là thị trấn biên giới ở tỉnh Lào Cai, nổi tiếng về du lịch. Du khách đến đây để chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ của núi rừng, ruộng bậc thang xanh mướt và cả nét văn hóa độc đáo của vùng cao Tây Bắc. Ở đó, du khách bị lôi cuối bởi phiên chợ trâu Cán Cấu của đồng bào dân tộc thiểu số nằm bên dốc đèo.
Chợ trâu Cán Cấu thuộc xã Cán Cấu, huyện Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai. Từ thị trấn Bắc Hà, đi theo đường 153 khoảng 30km là đến phiên chợ. Chợ phiên Cán Cấu họp vào thứ Bảy hằng tuần, bên dốc Cán Cư Sử. Từ 6 giờ sáng, trên một khoảng khu đất rộng, hàng trăm con trâu (những ngày cuối năm lên đến hàng nghìn con) chen chúc nhau, trông rất nhộn nhịp. Trâu từ khắp vùng đến đây, gần thì từ Bắc Hà, Mường Khương (Lào Cai), xa thì đến tận Sín Mần (Hà Giang). Chợ bán đủ loại trâu, gồm wtrâu giống, trâu cày bừa hay trâu thịt. Từ việc mua bán trâu ở chợ, lâu năm đã hình thành nghề lái trâu, vỗ béo gia súc, mang lại việc làm cho một số người dân địa phương.
Đến chợ phiên không chỉ có người H’Mông mà còn là Nùng, La Chí, Dao, Kinh… tụ họp rất đông vui. Phiên chợ còn là dịp mua sắm, họp mặt bạn bè sau một tuần vắng mặt. Giữa lưng chừng núi, nhiều mặt hàng được bày bán đẹp mắt khiến du khách ngẩn ngơ. Từ vải vóc, thổ cẩm, hàng thủ công, tạp hóa, nông sản, nông cụ, thảo dược... cho đến những chú chim, chú cún con. Ngoài ra, những gian hàng ẩm thực mộc mạc, dân dã cũng làm du khách say mê. Quán nhỏ xíu, thấp lè tè, chỉ gồm chiếc bàn kê năm ba chiếc ghế, vậy mà rất hút khách. Món “cháy” hàng nhất trong buổi sáng sương giá miền Tây Bắc chính là phở và thắng cố. Phở ở đây được làm từ gạo nương bản địa. Sợi phở mềm dẻo, thơm ngon. Những con gà đen béo núc đã luộc chín nằm cạnh bên nồi phở, khiến vị giác của du khách bị kích thích tột cùng.
Phiên chợ trâu Cán Cấu thường họp đến tận trưa. Kẻ dắt trâu ra về trong nỗi niềm đau đáu, trong khi người bán hết trâu lại vui vẻ, rạng ngời. Sau những giờ mua bán vất vả, cánh đàn ông không quên ghé vào quán nhâm nhi chút rượu ngô và nồi thắng cố nóng hổi, thơm lừng. Họ ngồi với nhau, nói chuyện đời, chuyện nghề, năm ba câu chuyện phiếm cho đến lúc chiều tối mới chịu chia tay. Lại hẹn nhau vào phiên chợ tới với niềm hy vọng hân hoan.
Cán Cư Sử trong buổi hoàng hôn thật dịu ngọt, nhu mì. Tiếng người, tiếng trâu hòa với âm thanh núi rừng đến khi đêm xuống mới vơi đi.
Trần Thái Học, Bến Tre
.png)
Bình luận