Thánh Grêgôriô ở Nyssa

(Lễ nhớ ngày 10.1)

Thánh Grêgôriô là con út của một gia đình đã góp phần rất lớn cho Giáo hội. Các học thuyết của Thánh Grêgôriô chống bè rối Arian và các sai lầm khác thật là hùng hồn và thuyết phục, đến nỗi ngài được xưng tụng là người bảo vệ chính giáo. Ngài là nhà thần học về mầu nhiệm Ba Ngôi và Nhập Thể.

Thánh nhân sinh trưởng vào năm 330 tại Caesarea (bây giờ là Niksar, Thổ Nhĩ Kỳ), Grêgôriô là con của hai vị: thánh Basil và Emmilia, lớn lên trong sự dẫn dắt của người anh là thánh Basil Cả, và người chị là thánh Macrina. Kể cả ngài, gia đình này có 5 vị thánh.

Ngài chỉ học với người thân trong gia đình. Tuy nhiên, người ta nhận thấy ngài có một kiến thức rất quảng bác. Ngài tranh biện với các nhà chuyên môn về y học, toán học, hay thiên văn học. Sau khi là giáo sư hùng biện, ngài được khuyến khích dâng hiến tài năng và hoạt động cho Giáo hội, và ngài đã gia nhập đan viện của người anh là Basil Cả. Sau khi lập gia đình, Grêgôriô tiếp tục học làm linh mục và được phong chức.

Ngài được chọn làm giám mục của Nyssa năm 372, là giai đoạn nhiều căng thẳng về bè rối Arian, họ từ chối thiên tính của Ðức Kitô. Sau một thời gian giam cầm vì bị bè rối Arian vu oan là biển thủ ngân quỹ Giáo hội, Ðức Grêgôriô được phục hồi quyền bính năm 378.

Chính sau cái chết của người anh là Thánh Basil, Ðức Grêgôriô mới thực sự chứng tỏ khả năng của ngài. Ngài được sai đi trong các sứ vụ chống trả các bè rối, và giữ một vị thế quan trọng trong Công đồng Constantinople.

Thánh nhân qua đời vào năm 395, để lại nhiều tác phẩm về triết học, thần học, tu đức, chú giải Kinh Thánh. Một trong những di sản của thánh nhân về tu đức là các bài giảng về “Yêu người nghèo” và “Chống lại người cho vay nặng lãi”. Theo ngài, “chớ khinh bỉ người nghèo, hãy tự hỏi họ là ai và bạn sẽ khám phá ra sự cao cả của họ: họ có khuôn mặt của Ðấng Cứu Thế”; và thánh nhân tố giác việc cho vay nặng lãi là trái nghịch với luật của Thiên Chúa. Việc này, thay vì phá bỏ nghèo đói, lại chỉ làm cho trầm trọng thêm.