Ý nghĩa việc quyên góp tiền thau trong thánh lễ

Quyên tiền thau trong thánh lễ bắt nguồn từ khi nào và mang ý nghĩa gì?

Bạn đọc Nguyễn Thị Quỳnh Như, Nha Trang

Trả lời của Đức Tổng Giám mục Giuse Vũ Văn Thiên, TGP Hà Nội:

 Mỗi khi tham dự thánh lễ, chúng ta thường thấy hình ảnh các hội đoàn, giáo xứ cử người đại diện cầm giỏ hay rổ chuyển đến từng người, với mục đích mời gọi đóng góp tùy tâm. Việc quyên tiền trong thánh lễ là một thực hành thường xuyên, ở khắp các nhà thờ Công giáo trên thế giới. Tuy vậy, trong thánh lễ có sự hiện diện của những người không cùng tôn giáo, cử chỉ này lại gây ngạc nhiên và khó xử. Ngay cả đối với một số người Công giáo, ý nghĩa của việc quyên tiền cũng chưa được hiểu thấu đáo. Vậy, ý nghĩa của việc này là gì?

Xin trở về với thời kỳ Giáo hội sơ khai ở thế kỷ I, II. Các tông đồ khi ấy tụ tập để cử hành Thánh Thể. Lúc bấy giờ, người ta gọi là “bữa ăn của Chúa”. Những ai đi tham dự thánh lễ hay bữa tiệc của Chúa thường mang theo những gì mình có để chia sẻ (như thực phẩm, gạo bánh, đôi khi cả những con vật còn sống). Trong cộng đoàn, có những người quảng đại và có điều kiện kinh tế, thường mang nhiều hơn nhằm sớt chia với những người khó khăn hơn. Đó là vẻ đẹp của tình huynh đệ trong các cộng đoàn Kitô hữu đầu tiên. Thánh Phaolô đã nhắc tới việc dùng bữa chung này, với những lời khuyến cáo tránh lạm dụng. Vị Tông đồ dân ngoại cũng liên kết bữa ăn này với giáo huấn về Bí tích Thánh Thể (x. 1 Cr 11,17-33).  Truyền thống quyên tiền trong phụng vụ vẫn được duy trì nhưng có sự thay đổi về hình thức theo thời gian. Từ việc mỗi người thường mang theo đồ vật, thực phẩm, lương thực, gây nên bất tiện, cồng kềnh và khó phân chia, dần dần được chuyển sang hình thức quyên tiền trong nhà thờ.

Các tín hữu hiện diện không chỉ “dự lễ” hay “xem lễ” một cách thụ động, mà đều là những người dâng lễ, tùy theo phẩm chức của mình trong Giáo hội. Khi linh mục dâng lễ vật (bánh và rượu) trên bàn thờ cũng là lúc người tín hữu được mời gọi hiệp thông dâng lên Chúa chính cuộc đời của mình, với những lao nhọc và niềm vui, những trăn trở và dự tính. Đây chính là ý nghĩa của chức vụ “Tư tế cộng đồng” mà Chúa ban cho mỗi tín hữu khi lãnh nhận Bí tích Thánh Tẩy. Cùng với việc hiến dâng chính bản thân mình, các tín hữu được mời gọi đóng góp tùy tâm về tài chánh để thể hiện một chút hy sinh. Sự đóng góp này, được một số người được ủy quyền trân trọng đi đến từng người để đón nhận.

Nhiều người đặt câu hỏi: tiền bạc được quyên góp trong thánh lễ dùng làm gì? Trước hết, là để chi phí việc vận hành nhà thờ như mua dầu nến, điện thắp sáng, trang trí và bảo trì nhà thờ. Tiền bạc quyên được cũng dành để thực hiện những chương trình bác ái giúp người nghèo và công tác xã hội. Đây là một trong những mục đích chính yếu.

Tóm lại, việc quyên tiền vừa thể hiện tinh thần hiệp thông với của lễ dâng trên bàn thờ, vừa thể hiện trách nhiệm chung của người tín hữu, góp phần chia sẻ công việc mục vụ của giáo xứ. Hiểu rõ ý nghĩa của nghi thức này, chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái và vui vẻ hơn khi tự nguyện dâng cúng giúp Giáo hội.